FT: Μήπως ήλθε η ώρα να καταργηθεί το Eurogroup;

Ποιο είναι το νόημα ύπαρξης του Eurogroup;

Αυτό αναρωτιούνται οι Financial Times, και προσθέτουν: Η άτυπη ομάδα των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης πρόκειται να προχωρήσει σε αλλαγή ηγεσίας φέτος. Μία από τις πιο δύσκολες ερωτήσεις που οι νέοι επικεφαλής θα πρέπει να απαντήσουν, είναι για ποιο λόγο το όργανο αυτό εξακολουθεί να υπάρχει.

“Υπάρχει ένα ισχυρό ενδεχόμενο να καταργηθεί”, λέει ένας αξιωματούχος της ΕΕ που εργάστηκε επαγγελματικά σε αυτό το θεσμικό όργανο, το οποίο ξεκίνησε πριν ακόμα τεθεί σε κυκλοφορία το ενιαίο νόμισμα το 1998.

Ο προβληματισμός αυτός προκλήθηκε από την αποχώρηση του Χανς Φάιλμπριφ, προέδρου του ισχυρού Euro Working Group, που προετοιμάζει τις συναντήσεις του Eurogroup. Ο Μάριο Σεντένο, επικεφαλής του Eurogroup και υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας, δεν αναμένεται να επιδιώξει δεύτερη θητεία όταν λήξει η τωρινή, το καλοκαίρι.

Το δίδυμο των κενών θέσεων, θα προκαλέσουν ένα νέο γύρο διαγκωνισμών στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Για να μείνουν ευχαριστημένα όλα τα στρατόπεδα, οι δύο θέσεις έχουν παραδοσιακά χωριστεί μεταξύ του γερμανικού βορρά και των νότιων κρατών- μελών της ευρωζώνης. Σε αυτό το πνεύμα, αναμένεται η υπουργός Οικονομίας της Ισπανίας Νάντια Καλβίνο να είναι μεταξύ των κυρίων υποψηφίων για να αντικαταστήσουν τον Σεντένο αργότερα φέτος.

Όποιος επικρατήσει σε αυτή τη διελκυστίνδα και κερδίσει τη θέση του επικεφαλής του Eurogroup, θα πρέπει να δικαιολογήσει την ύπαρξή του οργάνου αυτού. Η αποστολή του – η οποία προέκυψε αυτόματα κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της ευρωζώνης – φαίνεται να έχει εξαντλήσει τη χρησιμότητά της το τελευταίο έτος.

Σχεδιασμένο για να είναι ένα αποκλειστικό βήμα για τους υπουργούς οικονομικών της ευρωζώνης, προκειμένου αυτοί να εργαστούν σε θέματα ειδικά για το ευρώ, το Eurogroup έχει μεταμορφωθεί τον τελευταίο καιρό σε ένα αδιάφορο βήμα ομιλιών που δεν ξεχωρίζει από άλλες συμβατικές υπουργικές ομάδες της ΕΕ, όπως αυτές του εμπορίου, της δικαιοσύνης ή των εσωτερικών υποθέσεων. «Έχει χάσει το σκοπό του», λέει προβληματισμένος ένας διπλωμάτης.

Ένας βασικός παράγοντας που οδήγησε στο πρόβλημα είναι η αυξανόμενη συμμετοχή χωρών που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ (μια αλλαγή η οποία πολεμήθηκε σθεναρά από τους Γάλλους). Οι αξιωματούχοι παραπονούνται ότι η ύπαρξη περισσότερων υπουργών γύρω από το τραπέζι δυσκολεύει την ευέλικτη δυνατότητα λήψης αποφάσεων στο Eurogroup, που κατέστη ζωτικής σημασίας κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της Ελλάδας. Οι περισσότερες συνεδριάσεις περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενες δηλώσεις γνωστών θέσεων, λέει ένας άνθρωπος που γνωρίζει τα ενδότερα του οργάνου.

Υπάρχει επίσης ένας ολοένα και μικρότερος αριθμός από πολιτικές, που αφορούν μόνο στις χώρες του ευρώ, όπως αναφέρει η Μεχρίν Χαν στους Financial Times. Τα μακροχρόνια σχέδια της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, όπως η προσπάθεια για τραπεζική ένωση, έχουν κατακλυστεί από διαμάχες τεχνικού χαρακτήρα. Οι προσπάθειες για την δημιουργία ενός προϋπολογισμού μόνο για την ευρωζώνη έχουν μείνει στα αζήτητα. Και αρκετοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι μια σημαντική ανανέωση των δημοσιονομικών κανόνων του μπλοκ δεν είναι στο πρόγραμμα φέτος. Τίθεται συνεπώς το ερώτημα: Τι ακριβώς είναι αυτό που πρέπει να κάνουν οι υπουργοί που μετέχουν κάθε μήνα στις συνεδριάσεις του Eurogroup;

Ο Λούκας Γκούτενμπεργκ το Κέντρου Jacques Delors που εδρεύει στο Βερολίνο, πιστεύει ότι οι ηγέτες της ευρωζώνης είναι υπεύθυνοι για αυτή την εξέλιξη. «Το Eurogroup εργάστηκε πάντα καλά όταν είχε σαφείς οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει. Αλλά δεν έχει πάρει καμία κατευθυντήρια γραμμή από το 2012», προσθέτει. «Εάν οι ηγέτες συνεχίσουν να είναι απρόθυμοι να αποφασίσουν τι είδους ευρωζώνη θέλουν, δεν είναι ξεκάθαρο γιατί χρειαζόμαστε ακόμα το Eurogroup, εδικά σε περιόδους που δεν υπάρχουν κρίσεις».

Ο πολιτικός που μπορεί να δώσει στο Eurogroup ένα νέο λόγο ύπαρξης είναι ο Σαρλ Μισέλ. Ο Βέλγος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι βέβαιο ότι θα αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στην προώθηση της ευρωζώνης σε σύγκριση με τον προκάτοχό του, Πολωνό (δηλαδή προερχόμενο από χώρα εκτός ευρώ), Ντόναλντ Τουσκ.

Ο Μισέλ υπαινίχθηκε ότι χρησιμοποίησε τη θέση του για την προώθηση του διεθνούς ρόλου του ενιαίου νομίσματος στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Το αν θα είναι αρκετό ή όχι για να εντάξει και το Eurogroup σε αυτή την προσπάθεια, παραμένει προς το παρόν αδιευκρίνιστο.