Οι διαπραγματεύσεις για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ -που συνήθως είναι οι πιο βασανιστικές και αμφιλεγόμενες από όλες τις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες- ξεκινούν και αυτή τη φορά είναι πιο περίπλοκες από ποτέ.
Οι 27 επίτροποι της ΕΕ καλούνται να σκιαγραφήσουν την επόμενη περίοδο δαπανών, που θα διαρκέσει από το 2028 έως το 2034. Οι συνομιλίες για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (MFF) συνήθως διαρκούν χρόνια και συχνά ξεμπλοκάρονται μόνο από τα υψηλά διακυβεύματα και τις συναλλαγές της τελευταίας στιγμής από τους ηγέτες της ΕΕ.
Οι διαβουλεύσεις είναι ακόμη πιο δύσκολες αυτή τη φορά, επειδή το κοινό πρόγραμμα χρέους της Επιτροπής ύψους 300 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη διάσωση της οικονομίας της ΕΕ μετά την πανδημία πρέπει να καλυφθεί από το 2028. Χωρίς ένα νέο σχέδιο, αυτό θα μπορούσε να αφαιρέσει ένα τεράστιο κομμάτι – μεταξύ 15 και 20 τοις εκατό, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής – από την αγοραστική δύναμη του μπλοκ.
Το πρόβλημα
Η ΕΕ πρέπει να καταρτίσει σχέδιο αποπληρωμής πριν από το 2028. Η Επιτροπή πρότεινε αρχικά εισφορές επί των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, των εισαγωγών και των κερδών των πολυεθνικών εταιρειών, μια κίνηση που αναμενόταν να αποφέρει 36 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Όμως οι κυβερνήσεις της ΕΕ απέρριψαν το σχέδιο επειδή μεγάλο μέρος των εσόδων αυτών πηγαίνει ήδη στα εθνικά τους ταμεία.
Η Επιτροπή επιθυμεί να δώσει νέα πνοή στους φόρους σε επίπεδο ΕΕ – γνωστούς ως «ίδιοι πόροι» – και έχει παροτρύνει τους ηγέτες να παρουσιάσουν νέες ιδέες κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης στις Βρυξέλλες στις 20-21 Μαρτίου.
Ο επίτροπος προϋπολογισμού της ΕΕ, Πιότρ Σέραφιν, προωθεί τον φόρο άνθρακα του μπλοκ – ο οποίος θα επιβάλλεται σε ορισμένους εισαγωγείς της ΕΕ – ως πιθανό τρόπο για την αύξηση των εσόδων.
Οι εναλλακτικές λύσεις
Η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας σχετικά με τους ίδιους πόρους θα μπορούσε να σημάνει προβλήματα για ολόκληρο τον προϋπολογισμό.
Η πρώτη επιλογή συνίσταται στο να καλύψουν οι εθνικές κυβερνήσεις την «τρύπα» στέλνοντας περισσότερα χρήματα στις Βρυξέλλες. Αυτή η επιλογή, όμως, θα δημιουργούσε τριβές στο εσωτερικό της Ένωσης.
Οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης – οι οποίες έχουν λάβει σχετικά μικρό μερίδιο της μεταπανδημικής βοήθειας της ΕΕ – δεν επιθυμούν να πληρώσουν περισσότερα και ως αντάλλαγμα για μια μεγαλύτερη συνεισφορά θα απαιτούσαν πιθανότατα περικοπές στο ταμείο της ΕΕ, το οποίο καλύπτει τα πάντα, από τις γεωργικές επιδοτήσεις έως την άμυνα.
Αυτό το αντάλλαγμα θα αποτελούσε πλήγμα για την Επιτροπή και για χώρες όπως η Γαλλία και η Πολωνία, οι οποίες υποστηρίζουν έναν μεγαλύτερο κεντρικό προϋπολογισμό της ΕΕ.
Η άλλη επιλογή θα ήταν η Επιτροπή να αναβάλει την αποπληρωμή του χρέους της, όπως ακριβώς κάνουν οι εθνικές κυβερνήσεις.
Η Ισπανία υποστήριξε αυτή την προσέγγιση σε έγγραφο, σύμφωνα με το POLITICO, υποστηρίζοντας ότι «θα ανακούφιζε τις βραχυπρόθεσμες δημοσιονομικές πιέσεις, θα εξασφάλιζε ρευστότητα στην αγορά ομολόγων της ΕΕ και θα επέτρεπε τη συνέχιση των επενδύσεων για το μελλοντικό ευρωπαϊκό οικονομικό μοντέλο».
Όμως η Γερμανία και οι δημοσιονομικά συντηρητικοί σύμμαχοί της θεωρούν ότι αυτό αποτελεί μια ολισθηρή πορεία προς μια δημοσιονομική ένωση, στην οποία η Επιτροπή αναλαμβάνει μόνιμα τα χρέη των 27 μελών της.
Οι υπόλοιπες διαμάχες
Η Επιτροπή σχεδιάζει να φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο μοιράζει τα μετρητά της. Σύμφωνα με τον τρέχοντα προϋπολογισμό, η ΕΕ δαπανά περίπου τα δύο τρίτα των χρημάτων της για τη γεωργία και την τοπική χρηματοδότηση που έχει σχεδιαστεί για να περιορίσει τις οικονομικές διαφορές μεταξύ των περιφερειών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Αλλά η Επιτροπή θέλει τώρα να προσαρμόσει τον προϋπολογισμό στο πολιτικό της πρόγραμμα και στις γεωπολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει το μπλοκ.
Αντί να χρηματοδοτεί παραδοσιακές βιομηχανίες, στόχος της είναι να χρησιμοποιεί τα μετρητά για τη χρηματοδότηση καινοτόμων προγραμμάτων ικανών να αποφέρουν μεγάλες αποδόσεις. Η χρηματοδότηση υποτίθεται επίσης ότι θα κατευθυνθεί σε νέους τομείς προτεραιότητας, όπως η άμυνα.
Για να επιτευχθεί αυτό, η Επιτροπή υποστηρίζει τη σύνδεση των πληρωμών με οικονομικές μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στο να καταστήσουν τις χώρες της ΕΕ πιο αποτελεσματικές.
Το τμήμα προϋπολογισμού της Επιτροπής μελέτησε την ιδέα να συγκεντρώσει πάνω από 500 διαφορετικά κονδύλια σε ένα ενιαίο ταμείο για κάθε χώρα, το οποίο θα καθόριζε τις δαπάνες σε τομείς που κυμαίνονται από τις αγροτικές επιδοτήσεις έως την κοινωνική στέγαση.
Η Ισπανία απέρριψε αυτή την επιλογή με την αιτιολογία ότι «μπορεί να μην είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την επίτευξη ενός απλούστερου και πιο εστιασμένου προϋπολογισμού στην πράξη».
Τι θα αποφασιστεί και πότε
Η συνάντηση των επιτρόπων ξεκινά μια μακρά διαδικασία που θα ολοκληρωθεί πριν από τις αρχές του 2028, όταν θα τεθεί σε ισχύ ο νέος προϋπολογισμός.
Αυτή την εβδομάδα οι επίτροποι θα δημιουργήσουν ένα σύντομο έγγραφο που θα καθορίζει τα κύρια ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Υπάρχουν κάποιες διαφωνίες σχετικά με το πόσο οι μεμονωμένοι επίτροποι θα είναι σε θέση να επηρεάσουν την πρόταση, δήλωσαν δύο αξιωματούχοι της Επιτροπής στο POLITICO.
Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θέλει να διατηρήσει σταθερό έλεγχο της διαδικασίας, ενώ οι συμμετέχοντες επίτροποι θα ήθελαν μεγαλύτερο ρόλο.
Αφού η Επιτροπή υποβάλει την πρότασή της αυτό το καλοκαίρι, θα ξεκινήσουν και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Διαβάστε ακόμη
Ο Τραμπ υπέγραψε το διάταγμα για επιβολή δασμών 25% σε χάλυβα και αλουμίνιο
Χρηματιστήριο: Νέοι κανόνες και ρυθμίσεις για Κεφαλαιαγορά και επενδύσεις
Για όλες τις υπόλοιπεςειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα