Η ελληνική ναυτιλία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας πράσινης μετάβασης επενδύοντας δυναμικά σε τεχνολογίες που ευθυγραμμίζονται με τις αυστηρές διεθνείς περιβαλλοντικές απαιτήσεις. Ηδη 324 ελληνόκτητα πλοία συνολικής χωρητικότητας 33,8 εκατομμυρίων dwt, δηλαδή το 8% του στόλου, είναι σχεδιασμένα για να χρησιμοποιούν εναλλακτικά καύσιμα, με το 80% αυτών να είναι LNG capable ή ready.

Παράλληλα, πάνω από το 50% των νέων ελληνικών παραγγελιών αφορά πλοία νέας τεχνολογίας, ενώ το 36% του στόλου διαθέτει εξοπλισμό scrubber, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα υπό το νέο κανονιστικό καθεστώς για τις εκπομπές.

Στο ελληνικό orderbook περιλαμβάνονται 642 πλοία (58,2 εκατομμύρια dwt), εκ των οποίων περισσότερα από τα μισά προορίζονται για λειτουργία με εναλλακτικά καύσιμα, κυρίως LNG και μεθανόλη.

Η εκτίμηση αυτή προκύπτει από την ανάλυση του κ. Νίκου Ταγκούλη, ναυλομεσίτη του οίκου Intermodal, που εστιάζει στις τελευταίες εξελίξεις του τομέα.

Από το σύνολο των ελληνόκτητων πλοίων με δυνατότητα χρήσης εναλλακτικών καυσίμων, σχεδόν το 80% είναι LNG capable ή ready, ενώ οι υπόλοιπες επιλογές περιλαμβάνουν μεθανόλη, αμμωνία και LPG. Παράλληλα, το 36% του ελληνικού στόλου διαθέτει εξοπλισμό scrubber, γεγονός που προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε ό,τι αφορά το κόστος καυσίμου υπό το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο για το θείο.

Ακόμη πιο πράσινο εμφανίζεται το ελληνικό βιβλίο παραγγελιών, το οποίο αριθμεί 642 πλοία. Από αυτά, πάνω από το 50% της χωρητικότητας αφορά πλοία σχεδιασμένα για λειτουργία με εναλλακτικά καύσιμα, με το 70% εξ αυτών να είναι LNG capable ή ready, ενώ το 12% αφορά πλοία που καίνε μεθανόλη.

Η δυναμική αυτή αναπτύσσεται σε ένα περιβάλλον συνεχώς αυξανόμενης ρυθμιστικής πίεσης. Από τις αρχές του έτους τέθηκε σε εφαρμογή σειρά διεθνών κανονισμών (FuelEU Maritime Regulation, Φάση 3 του IMO EEDI και Σύμβαση του Χονγκ Κονγκ) που στοχεύουν στην επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης της ναυτιλίας σύμφωνα με τους στόχους του ΙΜΟ για το 2030 και το 2050.

Σε παγκόσμιο επίπεδο ο στόλος πλοίων με δυνατότητα χρήσης εναλλακτικών καυσίμων αριθμεί σήμερα 2.455 μονάδες (132,7 εκατομμύρια dwt), καλύπτοντας το 5,4% της συνολικής χωρητικότητας, από 4,5% το 2024 και 3,7% το 2023. Από αυτά, 1.421 πλοία (107,4 εκατομμύρια dwt) είναι LNG capable ή ready. Στο παγκόσμιο βιβλίο παραγγελιών το 41% των πλοίων είναι σχεδιασμένο για χρήση εναλλακτικών καυσίμων, με το 66% αυτών να αφορά LNG.

Ανά τύπο πλοίου οι παραγγελίες εναλλακτικών καυσίμων αφορούν:

■  το 73% των containerships,
■  το 35% των tankers,
■  το 20% των bulk carriers.

Η τεχνολογία scrubber συνεχίζει να αποτελεί σημαντική εναλλακτική, με 6.532 πλοία (763,7 εκατομμύρια dwt), δηλαδή το 31% του παγκόσμιου στόλου, να φέρουν τέτοιον εξοπλισμό, μια ραγδαία αύξηση από το λιγότερο από 1% το 2019.

Ολοκληρώνοντας, ο κ. Ταγκούλης επισημαίνει:

«Παρότι η ναυτιλία ευθύνεται για περίπου το 2% των παγκόσμιων εκπομπών, το μέγεθος του κλάδου, η μακρά διάρκεια ζωής των πλοίων και η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα την καθιστούν βασικό επίκεντρο της παγκόσμιας κλιματικής ατζέντας».

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι Ελληνες εφοπλιστές δεν παρακολουθούν απλώς τις εξελίξεις, αλλά τις διαμορφώνουν επενδύοντας στρατηγικά σε πράσινες τεχνολογίες που θα εξασφαλίσουν τόσο τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς όσο και τη βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου μακροπρόθεσμα.

Aπουσία κινήτρων

Στο μεταξύ, έκθεση του βρετανικού νηογνώμονα Lloyd’s Register τονίζει ότι τα κίνητρα που απαιτούνται για να επιταχυνθεί η υιοθέτηση εναλλακτικών καυσίμων εξελίσσονται με πιο αργό ρυθμό. Παρά τις ρυθμιστικές πιέσεις, όπως το FuelEU Maritime της Ε.Ε. και το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS), που επιβάλλουν πρόστιμα για τις εκπομπές άνθρακα, η ζήτηση για εναλλακτικά καύσιμα παραμένει χαμηλή λόγω της απουσίας ισχυρών κινήτρων για τους παραγωγούς καυσίμων.

Από την πλευρά του, ο νορβηγικός νηογνώμονας DNV σε έρευνά του αναφέρει:

■  Η πολιτική αστάθεια αναδεικνύεται ο σημαντικότερος ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη του κλάδου το 2025.

■  Η αισιοδοξία για την ενεργειακή μετάβαση μειώνεται σημαντικά: μόλις το 55% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι η μετάβαση επιταχύνεται, έναντι του 72% το 2024.

■  Στον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μόνο το 50% αναμένει να πετύχει τους στόχους εσόδων και μόλις το 43% είναι αισιόδοξο για την κερδοφορία – σημαντική πτώση σε σχέση με πριν από τρία χρόνια (75% και 67% αντίστοιχα).

■  Προτεραιότητα στα ορυκτά καύσιμα: Το 53% των στελεχών στον κλάδο πετρελαίου και φυσικού αερίου δηλώνει ότι οι εταιρείες τους θα δώσουν προτεραιότητα στα ορυκτά καύσιμα έναντι των ανανεώσιμων την επόμενη πενταετία – αυξημένο από το 46% το 2024.

■  Ανάγκη άμεσων επενδύσεων στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας: Το 96% των στελεχών στον τομέα ηλεκτροπαραγωγής υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη ενίσχυσης των δικτύων.
Σύμφωνα με την έκθεση Ντράγκι, απαιτούνται περίπου 100 δισ. ευρώ ετησίως για την πράσινη μετάβαση της ευρωπαϊκής ναυτιλίας και των αερομεταφορών.

Η πλήρης απαλλαγή από τον άνθρακα έως το 2050 υπολογίζεται ότι θα κοστίσει 2,3-3 τρισ. δολάρια.

Μελίνα Τραυλού

«Η ναυτιλία είναι διασυνδεδεμένη με πολλούς άλλους κλάδους και εξωκοινοτικούς φορείς οι οποίοι καθορίζουν σημαντικές παραμέτρους της δραστηριότητάς της. Οι παραγωγοί και οι προμηθευτές καυσίμων, οι κατασκευαστές ναυτικών μηχανών, τα ναυπηγεία, οι ναυλωτές, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα λιμάνια, οι νομοθέτες, όλοι πρέπει να συμβαδίζουν μαζί μας. Η βιωσιμότητα της διεθνούς ναυτιλίας και συνεπώς η ροή του διεθνούς εμπορίου εξαρτώνται από την αποτελεσματική και παραγωγική συνεργασία όλων μας για την υιοθέτηση ρεαλιστικών λύσεων.

Συνεπώς, είναι ζωτικής σημασίας να επικοινωνούμε αποτελεσματικά και να παρέχουμε συμβολή με βάση την πρακτική εμπειρία και την τεχνογνωσία μας για την αντιμετώπιση των κινδύνων και των ανησυχιών σχετικά με τη σκοπιμότητα.

Θα συνεχίσω να το λέω. Η συνεργασία είναι το κλειδί. Ηρθε η ώρα να συνεργαστούμε για να εξασφαλίσουμε μια πορεία που θα οδηγήσει σε ένα πιο πράσινο, βιώσιμο και οικονομικά βιώσιμο μέλλον για τη ναυτιλιακή βιομηχανία».

Δρ Νίκος Τσάκος

«Οι ναυτιλιακές εταιρείες, και ειδικά οι ελληνικές, επενδύουν συνεχώς σε πανάκριβα πλοία υψηλής τεχνολογίας. Πρόκειται για μια τεχνολογία η οποία εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς, πιο γρήγορα και από τα έξυπνα κινητά μας τηλέφωνα. Κι όμως, δεν υπάρχουν οι ναυτικοί που θα εργαστούν σε αυτά τα hi-tech πλοία. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ναυτιλιακή βιομηχανία σήμερα. Πόσο μάλλον όταν τα πλοία αυτά θα πρέπει να χρησιμοποιούν εναλλακτικά καύσιμα τα οποία θα έχουν ιδιαιτερότητες και θα απαιτούν από τους ναυτικούς να έχουν εξειδικευμένες γνώσεις και κατάρτιση.

Η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει λάβει μέχρι στιγμής πολλά μέτρα για να προχωρήσει στην πράσινη μετάβαση και διαδραματίζει τεράστιο ρόλο στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα μεταφέροντας το 90% του παγκόσμιου εμπορίου.

Η ναυτιλιακή βιομηχανία παρακολουθώντας πάντα τις διεθνείς εξελίξεις προσαρμόζεται και ακολουθεί τους διεθνείς κανονισμούς και νόμους με επιτυχία και αποφασιστικότητα».

Πόλυς Β. Χατζηιωάννου

«Αυτό που με ανησυχεί ιδιαίτερα είναι το γεγονός ότι κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς δουλειά οι μικρομεσαίες ναυτιλιακές εταιρείες. Πολύ φοβάμαι ότι, με τον τρόπο που μπήκαν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί και τους αποδεχτήκαμε, τώρα με το νέο σύστημα ακόμα και οι μεγαλύτερες εταιρείες αντιμετωπίζουν προβλήματα, πόσο μάλλον οι μικρομεσαίες.

Αυτή τη στιγμή γνωρίζουμε λιγότερα για το ποιο θα είναι το τελικό καύσιμο απ’ ό,τι όταν κάναμε την παραγγελία πριν από δύο χρόνια. Η αβεβαιότητα αυτή δεν βοηθάει καθόλου και το πρόβλημα είναι ότι πρώτα πρέπει να έχουμε έτοιμο το καύσιμο και τις μηχανές και μετά να παραγγείλουμε τα πλοία. Η αβεβαιότητα είναι τεράστια για τα επόμενα τρία-τέσσερα χρόνια».

Ιωάννα Προκοπίου

«Η πολύ γρήγορη εγκατάλειψη των συμβατικών καυσίμων χωρίς να υπάρχουν αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις θα μπορούσε να οδηγήσει σε οικονομικές διαταραχές, ενεργειακές ελλείψεις και αυξημένο κόστος τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τις βιομηχανίες. Δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε τα συμβατικά καύσιμα πρόωρα, ενώ ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. Η πορεία προς αυτό το μέλλον είναι πολύπλοκη».

Ακόμη, η κυρία Προκοπίου επέκρινε τη νέα κανονιστική πολιτική του ΙΜΟ που προβλέπει επιβολή τεράστιων προστίμων, εκτιμώντας ότι από το 2028 η ναυτιλία θα πληρώνει 15-30 δισ. δολάρια ετησίως, φτάνοντας στα 100 δισ. έως το 2035.

«Αυτό δεν είναι πράσινη μετάβαση, είναι οικονομική τιμωρία χωρίς βιώσιμη τεχνολογική λύση. Οι μικρές και μεσαίες ναυτιλιακές εταιρείες θα εξαφανιστούν κάτω από το βάρος της γραφειοκρατίας και των εξόδων συμμόρφωσης. Η πραγματική απειλή είναι η συγκέντρωση του κλάδου και η απώλεια της ανταγωνιστικότητας».

Γιώργος Προκοπίου

«Αν πας στα ναυπηγεία και ζητήσεις να κατασκευάσεις ένα πλοίο σύμφωνα με όλα αυτά που έχουν νομοθετήσει οι πολιτικοί για να πετύχουν την πράσινη μετάβαση οι Κινέζοι και οι Κορεάτες θα βάλουν τα γέλια! Καλές είναι οι συζητήσεις για τα οράματα, αλλά θα σου πουν ότι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι ένα πλοίο που καταναλώνει 30% λιγότερο από το προηγούμενο μοντέλο».

Διαβάστε ακόμη 

ΔΕΘ: Πόσο μειώνονται οι φόροι στα ενοίκια και τα τεκμήρια – Τι αλλάζει σε ΦΠΑ και ΕΝΦΙΑ (πίνακες)

Πώς «είδε» ο ξένος Τύπος τις εξαγγελίες Μητσοτάκη στη ΔΕΘ

Πετρέλαιο: Ο OPEC+ ανοίγει ξανά τις στρόφιγγες – Κατ’ αρχήν συμφωνία για αύξηση παραγωγής τον Οκτώβριο

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα