O Mιχάλης Σκουλικίδης είναι από τα στελέχη του διεθνούς και ελληνικού yachting με την τεράστια εμπειρία των 40 και πλέον χρόνων επαγγελματικής πορείας. Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Θαλάσσιου Τουρισμού έχει μία συνολική εικόνα για τα όσα έχουν συμβεί αλλά και για τα μελλούμενα σε έναν σημαντικό για την ελληνική οικονομία κλάδο όπως είναι ο θαλάσσιος. Πολύ λίγοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι ένα μεσαίου μεγέθους yacht συνεισφέρει όσο δύο boutique ξενοδοχεία και ότι ένα και μόνο mega yacht παράγει το αποτέλεσμα ενός ολόκληρου resort, αλλά και ότι το word of mouth (από στόμα σε στόμα), που ακολουθεί από τους επισκέπτες, έχει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα λόγω της επιδραστικότητας που έχουν.
Τον συναντήσαμε λίγο πριν από την έναρξη της τουριστικής περιόδου. Τα προς συζήτηση θέματα πολλά, που αγγίζουν όλο τον κλάδο των επαγγελματικών ναυλώσεων αναψυχής. Από τις εκτιμήσεις για τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προοπτικές του κλάδου μέχρι τα ιδιαίτερα εντυπωσιακά μεγέθη του Mediterranean Yacht Show που έχει εξελιχθεί πλέον στη μεγαλύτερη έκθεση επαγγελματικών επανδρωμένων σκαφών αναψυχής διεθνώς ξεπερνώντας κατά 5 φορές τον αριθμό των σκαφών που κατόρθωσαν να εκθέσουν το 2022 η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία μαζί στην αντίστοιχη έκθεση της Βαρκελώνης.
«Αν σε νομοθετικό επίπεδο συνεχίσουμε να βαδίζουμε “ανέμελα” θα χαντακώσουμε το μέλλον του ελληνικού yachting, της ελληνικής σημαίας και της ελληνικής επαγγελματικής άδειας», δηλώνει μεταξύ άλλων ο Μιχάλης Σκουλικίδης, επισημαίνοντας ότι δεν είναι δυνατόν να μην έχουμε ένα Εθνικό Συμβούλιο Yachting, στο οποίο θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των φορέων και των υπουργείων Ναυτιλίας, Τουρισμού και Οικονομίας.
Στην αρχή της συζήτησης του ζήτησα τις προβλέψεις του για το 2023, για να έχουμε μια συνολική εικόνα.
«Το καλοκαίρι του 2023 προδιαγράφεται ήπια θετικό» ήταν τα πρώτα του λόγια. «Δεν θα δούμε τις υπερβολές του παρελθόντος, ωστόσο δεν αναμένουμε και να ανατραπεί η θετική πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί. Οι ναύλοι φαίνεται ότι μετά από κάποια χρόνια έχουν σταθεροποιηθεί σε ένα επίπεδο από το οποίο δύσκολα θα κινηθούν έντονα ανοδικά και μάλλον θα δεχθούν μικρές πιέσεις σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα».
Θέλησα να μάθω τη γνώμη του για τα επόμενα χρόνια του ελληνικού yachting. «Η αγορά μας είχε λόγω πανδημίας κάποιες καλές χρονιές, ωστόσο κανείς δεν πρέπει να επαναπαύεται. Κοιτάξτε, η ανάπτυξη στο μεγαλύτερο μέρος της οφείλεται στις ιδιαίτερες συνθήκες που διαμόρφωσε η πανδημία και όχι σε κάποιο πλέγμα δράσεων που έκανε συλλογικά ο ελληνικός προορισμός για να κάνει πιο ελκυστική την πρότασή του. Είναι αποτέλεσμα της ανάγκης που δημιουργήθηκε στους πολύ πλούσιους, τους λεγόμενους Ultra High Net Worth Individuals (UHNWI), για ασφαλή καταφύγια και ιδιωτικότητα εν μέσω κορωνοϊού. Ομως, καθώς επιστρέφουμε στην ομαλότητα και οι υπερβολές της τριετίας που πέρασε κοπάζουν, αν δεν είμαστε σωστά προετοιμασμένοι θα βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων».
-Ποιες είναι οι προτάσεις σας:
Χρειάζεται πολλή δουλειά σε συλλογικό επίπεδο και πάνω από όλα συντονισμένη δράση απ’ όλα τα μέρη που εμπλέκονται στον ιδιαίτερο κλάδο μας. Αυτό που έχουμε ανάγκη δεν είναι πυρηνική επιστήμη: Χρειάζονται: 1) εθνική στρατηγική, 2) ανταγωνιστικό για τη χώρα νομοθετικό πλαίσιο, 3) χαμηλός συντελεστής ΦΠΑ, ανταγωνιστικός με τις γειτονικές μας χώρες, 4) καλύτερες υποδομές, γρήγορη αδειοδότηση μαρινών, και 5) αποτελεσματική προβολή στο εξωτερικό.
Στο σημείο αυτό κάνει παύση και προσθέτει:
«Μέχρι στιγμής θα σας εξομολογηθώ ότι ως Ελληνικός Σύνδεσμος Θαλάσσιου Τουρισμού νιώθουμε ειλικρινά μόνοι σε αυτό τον αγώνα».
Οπως αντιλαμβάνεσθε, δεν θα μπορούσαμε να μείνουμε μόνο στην επιγραμματική αναφορά των προτάσεών του. Τις πήραμε με τη σειρά και θα διαπιστώσετε ότι λέει τα πράγματα ως έχουν, όπως τα συζητούν οι επαγγελματίες του κλάδου μεταξύ τους και όχι μόνο, εδώ και 40 χρόνια.
Εθνική Στρατηγική
«Δραστηριοποιούμαι όπως και πολλοί συνάδελφοί μου στον κλάδο πάνω από 4 δεκαετίες και αυτό που βλέπω είναι κάθε 4 χρόνια, στην καλύτερη περίπτωση, όσοι εναλλάσσονται σε θέσεις ευθύνης να ανακαλύπτουν από την αρχή το τι κάνουμε στο yachting.
Δεν είναι δυνατόν να θέλουμε να λεγόμαστε κυρίαρχη αγορά στο κομμάτι του yachting και να μην υπάρχει μια στρατηγική με συνοχή, μια σειρά ενεργειών με αρχή, μέση και τέλος. Δεν είναι δυνατόν να μην έχουμε ένα Εθνικό Συμβούλιο Yachting, στο οποίο θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των φορέων και των υπουργείων Ναυτιλίας, Τουρισμού και Οικονομίας. Δεν μπορεί όλοι οι στόχοι και οι πολιτικές να έχουν βραχυπρόθεσμο ορίζοντα από μηνών έως 2-3 ετών και να αναθεωρούνται σε κάθε αλλαγή πολιτικής θητείας».
Εντατική προβολή στο εξωτερικό
«Σε ό,τι αφορά την προβολή στο εξωτερικό, θα σας πληροφορήσω ότι ως Ελληνικός Σύνδεσμος κινούμαστε πραγματικά χωρίς κάποια βοήθεια, συνδρομή από την πολιτεία ή έστω αναγνώριση.
Βλέπουμε εκατομμύρια να δαπανώνται από τη χώρα μας και καλώς δαπανώνται για την προβολή των υπόλοιπων μορφών τουρισμού και το yachting, που είναι η αιχμή του δόρατος του ελληνικού τουρισμού, δεν βρίσκεται πουθενά. Βλέπω πανηγυρική θεσμική συμμετοχή σε εκθέσεις τουριστικές στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στο Βερολίνο. Ομως τα yacht shows του εξωτερικού για τα επανδρωμένα επαγγελματικά σκάφη όπως οι εκθέσεις Monaco, Miami, Palm Beach, Fort Lauderdale δεν είναι σε κανενός Ελληνα θεσμικού την ατζέντα» και συνεχίζει:
«Εχει κατανοήσει κάποιος από τους ειδήμονες ότι ένα μεσαίου μεγέθους yacht συνεισφέρει όσο 2 boutique ξενοδοχεία; Εχει κατανοήσει ότι ένα και μόνο mega yacht παράγει το αποτέλεσμα ενός ολόκληρου resort, αλλά και ότι το word of mouth (από στόμα σε στόμα), που ακολουθεί από τους επισκέπτες, έχει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα λόγω της επιδραστικότητας που έχουν;
Κανείς ποτέ δεν ρώτησε κανέναν -σας διαβεβαιώ- για τις ανάγκες προβολής του yachting εκτός των ελληνικών συνόρων.
Είμαστε πραγματικά μόνοι μας και μόνοι μας πορευόμαστε. Με δικούς μας ιδιωτικούς πόρους διαφημίζουμε την Ελλάδα σε εκδόσεις όπως το «Condé Nast Traveller», το «Boat International” Ευρώπης, το «Boat International” Αμερικής κ.λπ.
Με δικούς μας πόρους εκπροσωπούμε το ελληνικό yachting σε εκθέσεις όπως το Monaco Yacht Show και το Fort Lauderdale International Boat Show κ.λπ.»
Υποδομές
«Σε επίπεδο υποδομών πάσχουμε και δεν χρειάζεται κάποιος ειδικός για να το εξηγήσει.
Ακόμη και ένας νέος, άπειρος charter broker μπορεί να σας εξηγήσει ότι οι μαρίνες που υπάρχουν στην Ελλάδα δεν αρκούν για να καλύψουν τη ζήτηση. Εχουμε σκάφη και δεν έχουμε θέσεις για να τα εξυπηρετήσουμε.
Χρειάζεται ένα πλαίσιο το οποίο θα επιτρέψει τη fast track αδειοδότηση νέων έργων πριν μας ξεπεράσουν τελείως οι εξελίξεις».
Νομικό πλαίσιο
«Και εδώ θα είμαι ειλικρινής: Αν σε νομοθετικό επίπεδο συνεχίσουμε να βαδίζουμε “ανέμελα”, θα χαντακώσουμε το μέλλον του ελληνικού yachting, της ελληνικής σημαίας και της ελληνικής επαγγελματικής άδειας.
Ας μην ξεχνάμε ότι τα σκάφη μας δεν πλέουν σε μια γυάλα, έχουμε γείτονες εξίσου φιλόδοξους και ακόμη περισσότερο διψασμένους για ένα κομμάτι της πίτας. Δεν μπορεί να δίνουμε μάχη σε καθημερινή βάση για να φέρουμε στην Ελλάδα τους UHNWI και να συγκρατήσουμε τις εισροές συναλλάγματος στη χώρα και από την άλλη πλευρά σε επίπεδο νομοθεσίας να ανοίγουμε κερκόπορτες για εύκολο κέρδος από εταιρείες χωρίς ελληνική επαγγελματική άδεια.
Αν δεν φροντίσουμε να υπερασπιστούμε την ελληνική επαγγελματική άδεια, αν ο νομοθέτης συνεχίσει με τον ίδιο “ζήλο” να εφευρίσκει τρόπους να προικοδοτεί τις ξένες επαγγελματικές άδειες, σε λίγα χρόνια η πλειονότητα των yachts θα ξεκινά από την Τουρκία το ταξίδι προς τη Μύκονο και τους λοιπούς περιζήτητους προορισμούς του Αιγαίου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται φυσικά για τις ελληνικές εταιρείες και τους Ελληνες ναυτικούς που θα έχουν ξεμείνει με ένα μη ανταγωνιστικό προϊόν».
Κάνει ειδική αναφορά στον νόμο που ψηφίστηκε πέρυσι και πιο συγκριμένα σε ένα άρθρο που προκάλεσε κόντρες απόψεων που διαρκούν μέχρι σήμερα, έναν χρόνο μετά:
«Είναι κάτι παραπάνω από πρόδηλο ότι η ελληνική πολιτεία οφείλει να αφυπνιστεί και να λάβει άμεσα τις απαραίτητες πρωτοβουλίες, οι κυριότερες από τις οποίες συνοψίζονται ακολούθως σε συνέχεια του περσινού ψηφισθέντος νόμου 4926/20-4-2022: δώσαμε τη δυνατότητα στα διερχόμενα σκάφη με ξένη σημαία με το e-charter permission να ναυλώνονται για 21 ημέρες χωρίς όμως να προβλέψει ο νομοθέτης τα κατωτέρω:
■ Γνώση του beneficial owner στις περιπτώσεις διερχόμενων σκαφών προκειμένου να εξασφαλιστεί η απαιτούμενη διαφάνεια.
■ Αμεσος προσδιορισμός ενός μηχανισμού εύρεσης των πραγματικών τιμών ναύλωσης των διερχομένων σκαφών.
■ Εκπτωση στον ΦΠΑ μόνο στο τέλος της οικονομικής χρήσης και μόνον αφού αποδειχθεί ότι το 60% του ταξιδιού και του χρόνου είναι 6 ναυτικά μίλια μακρύτερα από την αιγιαλίτιδα ζώνη του λιμένος αναχώρησης στις περιπτώσεις διερχόμενων σκαφών.
■ Ιδιόχρηση σκαφών μόνο από τον ιδιοκτήτη ή τον πλειοψηφούντα μέτοχο της πλοιοκτήτριας εταιρείας στις περιπτώσεις διερχόμενων σκαφών.
■ Στην ιδιόχρηση, στις περιπτώσεις διερχόμενων σκαφών, όλοι θα πρέπει να πληρώνουν ΦΠΑ στο τεκμαρτό ποσό του ναύλου, όπως συμβαίνει με τα σκάφη με ελληνική επαγγελματική άδεια.
■ Ουσιαστικός έλεγχος αλλά και νομική θωράκιση των 21 ημερών ναύλωσης στις περιπτώσεις διερχόμενων σκαφών.
■ Επιτάχυνση των διαδικασιών σύστασης ΝΕΠΑ.
■ Εφαρμογή επιτέλους του e-ναυλοσύμφωνου.
■ Ορθό πλαίσιο λειτουργίας των εταιρειών ιδιωτικών πλοίων αναψυχής (ΕΙΠΑ).
Στη συνέχεια θίγει το θέμα του ΦΠΑ σε σύγκριση με τις γειτονικές-ανταγωνίστριες χώρες:
«Δίνω ιδιαίτερη σημασία στο θέμα της φορολόγησης (ΦΠΑ – καύσιμα). Για κάποιον λόγο, που με ξεπερνά, οι νομοθετούντες συγκρίνουν την ελληνική αγορά με τη γαλλική ή την ισπανική, αγνοώντας πλήρως τους άμεσους γείτονές μας και τις ευέλικτες πολιτικές που ακολουθούν και τους επιτρέπουν όχι απλώς να είναι ανταγωνιστικοί, αλλά και να συγκεντρώνουν ολοένα και μεγαλύτερα μερίδια αγοράς. Πρέπει να γίνει απόλυτα ξεκάθαρο ότι ο συντελεστής ΦΠΑ θα πρέπει να είναι χαμηλότερος προκειμένου να είμαστε ανταγωνιστικοί».
Το 8ο MEDYS
Λίγο πριν αποχαιρετηθούμε μιλήσαμε για το Mediterranean Yacht Show (MEDYS), το οποίο έχει εξελιχθεί στη μεγαλύτερη έκθεση επαγγελματικών επανδρωμένων σκαφών αναψυχής παγκοσμίως. Το 8ο MEDYS θα διαρκέσει από τις 29 Απριλίου έως και τις 3 Μαΐου.
«Αναλογιστείτε ότι μέσα σε μια δεκαετία έχουμε καταφέρει να μετατρέψουμε την έκθεση του Ναυπλίου σε επίκεντρο προσοχής της διεθνούς κοινότητας του yachting.
Θεωρεί κανείς ότι είναι εύκολο να συγκεντρώσει yacht brokers από περισσότερες από 30 χώρες του κόσμου, οι οποίοι εκπροσωπούν την αφρόκρεμα των ναυλώσεων αναψυχής διεθνώς; Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι ως σύνδεσμος που προσελκύουμε στο Ναύπλιο οίκους ναυλώσεων όπως οι Camper & Nicholsons International, CSO Yachts, YCO, IYC, Charter World LLP, Yachting Partners International, Northrop & Johnson, Luxury Charter Group, West Nautical κ.ά.
Θεωρεί κανείς ότι είναι απλό να συγκεντρώσεις 95 από τα καλύτερα σκάφη αναψυχής της Mεσογείου, από 24 έως 85 μέτρα μήκος, με ελληνική επαγγελματική άδεια, μέσα σε ένα λιμάνι και να δώσεις την ευκαιρία σε πληρώματα και εταιρείες να δείξουν “στο νερό” όπως λέμε και όχι σε ένα γραφείο την αξία τους; Σας πληροφορώ ότι δεν είναι καθόλου εύκολο. Χρειάζεται πρόγραμμα, προσήλωση και πάνω απ’ όλα αξιοπιστία και σταθερότητα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα».
Διαβάστε ακόμη
Αlpha Aστικά Ακίνητα: Το project Skyline και τα επόμενα βήματα
Ανάλυση: Οι ψηφοφόροι του Ερντογάν αναθεωρούν τις απόψεις τους (γράφημα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ