Η νέα έξαρση της έντασης στη Μέση Ανατολή, με αφετηρία τα ισραηλινά πλήγματα κατά ιρανικών στρατιωτικών και ενεργειακών υποδομών και τις πυραυλικές-μη επανδρωμένες επιθέσεις-αντίποινα του Ιράν, φέρνει ξανά στο προσκήνιο έναν από τους πιο κρίσιμους ενεργειακούς διαύλους του κόσμου: τα Στενά του Ορμούζ.
Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Γιάννης Παργανάς, αναλυτής της Intermodal, «η αυξανόμενη ένταση δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για την πιθανότητα διακοπής της κυκλοφορίας σε έναν θαλάσσιο κόμβο μέσω του οποίου διέρχονται καθημερινά περίπου 20 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου – σχεδόν το 20% των παγκόσμιων ροών υγρών πετρελαϊκών προϊόντων και σχεδόν το 30% του θαλάσσιου εμπορίου πετρελαίου».
Η ιρανική απειλή περί κλεισίματος των Στενών αποτελεί, σύμφωνα με τον Παργανά, «μια στρατηγική μπλόφα με εξαιρετικά επικίνδυνες συνέπειες – όχι μόνο για την παγκόσμια ναυτιλία, αλλά και για την ίδια την ιρανική οικονομία».
Το Ιράν σήμερα εξάγει πάνω από 1,6 εκατ. βαρέλια ημερησίως, κυρίως προς την Κίνα, μέσω του Ορμούζ. Πάνω από 80% του συνολικού εμπορίου του Ιράν εξυπηρετείται από λιμάνια που συνδέονται με τα Στενά, ενώ οι εναλλακτικές οδοί, όπως ο αγωγός Goreh–Jask (~300.000 βαρέλια/ημέρα), κρίνονται ακόμη περιθωριακές.
«Οποιαδήποτε απόπειρα αποκλεισμού θα λειτουργούσε ως αυτοτραυματισμός για την Τεχεράνη, εκτός αν βασίζεται σε παράλληλες, κρυφές ή εναλλακτικές διαδρομές, οι οποίες επί του παρόντος δεν αρκούν για να αντισταθμίσουν την απώλεια», σχολιάζει ο Παργανάς.
Κατάρ και Κίνα στο προσκήνιο
Η ειρωνεία της κατάστασης έγκειται στο γεγονός ότι οι χώρες με τις μεγαλύτερες απώλειες από ένα ενδεχόμενο κλείσιμο είναι εκείνες με τις πιο ήπιες ή φιλικές σχέσεις με το Ιράν, όπως το Κατάρ και η Κίνα.
Το Κατάρ, κορυφαίος εξαγωγέας LNG (περίπου 81 εκατ. τόνοι ετησίως – 21% του παγκόσμιου LNG εμπορίου), βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στα Στενά του Ορμούζ. Η παραμικρή διακοπή θα οδηγήσει σε έλλειψη LNG στην Ασία και άνοδο των τιμών.
«Η Κίνα, ως ο μεγαλύτερος εισαγωγέας LNG και αργού πετρελαίου παγκοσμίως, θα δεχθεί ισχυρό πλήγμα. Πάνω από το 25% των εισαγωγών LNG της προέρχεται από το Κατάρ και όλες διέρχονται μέσω Ορμούζ», τονίζει ο Παργανάς. Από το Φεβρουάριο 2024, το Κατάρ ξεπέρασε την Αυστραλία ως κορυφαίος προμηθευτής LNG στην Κίνα. Το Πεκίνο έχει επίσης συνάψει 15 μακροχρόνιες συμβάσεις LNG με Κατάρ και ΗΑΕ, συνολικής ποσότητας σχεδόν 30 εκατ. τόνων ετησίως.
Η απειλή από μόνη της έχει ήδη ενεργοποιήσει ένα ντόμινο εξελίξεων στον χώρο της ναυτιλίας. Ο Παργανάς αναφέρει ότι «ναυτιλιακές εταιρείες όπως η Frontline ανέστειλαν νέα συμβόλαια για δρομολόγια μέσω Ορμούζ, ενώ τα υπάρχοντα πλοία συνοδεύονται πλέον από ναυτικές δυνάμεις».
Το κόστος ασφάλισης έχει εκτοξευθεί, οδηγώντας και σε αύξηση των ναύλων, ιδιαίτερα για δεξαμενόπλοια και LNG carriers. Η Mitsui OSK Lines, από την πλευρά της, «επαναξιολογεί συνεχώς τα πρωτόκολλα ασφαλείας για τη διακίνηση φορτίων στον Κόλπο».
Η κατάσταση επιβαρύνθηκε περαιτέρω μετά από σύγκρουση δεξαμενόπλοιου στην περιοχή του Ομάν, όπου επιστρατεύθηκαν δυνάμεις ρυμούλκησης και απομάκρυνσης. «Οι εξελίξεις αυτές εντείνουν την αντίληψη ρίσκου στους θαλάσσιους διαύλους της περιοχής», υπογραμμίζει ο Παργανάς.
Αν και το ενδεχόμενο ολοκληρωτικού κλεισίματος των Στενών του Ορμούζ παραμένει χαμηλής πιθανότητας αλλά υψηλού κινδύνου, οι οικονομικές και ναυτιλιακές επιπτώσεις είναι ήδη πραγματικές και μετρήσιμες.
«Ακόμη και ένα μερικό μπλοκάρισμα ή απλώς η στρατηγική επίκληση ενός τέτοιου ενδεχομένου από το Ιράν, δημιουργεί πίεση στις ναυλαγορές, αυξάνει τα ασφάλιστρα και διαταράσσει τον εφοδιασμό παγκόσμιων αγορών ενέργειας», σημειώνει ο Παργανάς, καταλήγοντας:
«Το ναυτιλιακό σύστημα είναι εξαιρετικά ευαίσθητο στους γεωπολιτικούς παλμούς. Το Ορμούζ παραμένει η καρδιά αυτού του συστήματος – και κάθε απειλή στον παλμό του, επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό του παγκόσμιου εμπορίου».
Διαβάστε ακόμη
Τραμπ για επίθεση στο Ιράν: «Μπορεί να το κάνω, μπορεί και όχι»
4 αναρριχώμενα φυτά που δροσίζουν
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.