Σε μια χρονιά που ξεκίνησε με δυσοίωνα σενάρια, το παγκόσμιο οικονομικό αποτέλεσμα αποδείχθηκε πολύ καλύτερο απ’ όσο φοβούνταν πολλοί, αναφέρει ο Economist, στη νέα του έκθεση Which economy did best in 2025? Μάλιστα, η Ελλάδα, που είχε βρεθεί στην κορυφή το 2022 και το 2023, εξακολουθεί να βρίσκεται και για φέτος στις πρώτες θέσεις, πίσω από την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, το Ισραήλ, την Κολομβία, την Ισπανία, ενώ βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με την Τσεχία.
H παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να κλείσει κοντά στο 3%, δηλαδή στο ίδιο επίπεδο με πέρσι. Η ανεργία παραμένει χαμηλή σχεδόν παντού, τα χρηματιστήρια κατέγραψαν ακόμη μια αξιοπρεπή χρονιά και μόνο ο πληθωρισμός εξακολουθεί να προβληματίζει: στις χώρες του ΟΟΣΑ παραμένει υψηλότερος από τον στόχο του 2% των κεντρικών τραπεζών.
Για πέμπτη συνεχή χρονιά, ο Economist αναζήτησε την «οικονομία της χρονιάς». Συγκεντρώθηκαν στοιχεία για πέντε δείκτες —τον πληθωρισμό, τη «διάχυση του πληθωρισμού», το ΑΕΠ, την αγορά εργασίας και την πορεία των χρηματιστηρίων— σε 36 κυρίως ανεπτυγμένες χώρες.
Και φέτος, τα καλά νέα προέρχονται από τον ευρωπαϊκό Νότο. Μετά τη νίκη της Ισπανίας το 2024, η Πορτογαλία κατακτά την κορυφή. Το 2025 συνδύασε ισχυρή ανάπτυξη, χαμηλό πληθωρισμό και δυναμική πορεία στο χρηματιστήριο. Χώρες της ευρωζώνης που δυσκολεύτηκαν τη δεκαετία του 2010 —όπως η Ελλάδα, νικήτρια το 2022 και το 2023, και η Ισπανία— βρίσκονται επίσης ψηλά. Εκτός Ευρώπης, το Ισραήλ συνεχίζει την εντυπωσιακή ανάκαμψη μετά την αναταραχή του 2023. Η Ιρλανδία πλησίασε πολύ στο να πάρει τον τίτλο.
Στον αντίποδα, οι χαμηλότερες επιδόσεις προέρχονται κυρίως από τον ευρωπαϊκό Βορρά. Εσθονία, Φινλανδία και Σλοβακία βρίσκονται κοντά στον πάτο. Η Γερμανία τα πηγαίνει λίγο καλύτερα από προηγούμενα έτη, αλλά παραμένει χαμηλά· το ίδιο ισχύει και για τη Βρετανία. Η Γαλλία, παρά τις πολιτικές εντάσεις, σημειώνει αξιοπρεπή συνολική επίδοση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατατάσσονται στη μέση —κάτω από την Ιταλία— με μια αγορά εργασίας μεν ισχυρή, αλλά όχι εντυπωσιακή, και με τον επίμονα υψηλό πληθωρισμό να χαμηλώνει το συνολικό σκορ τους.
Η πρώτη μεταβλητή που εξετάζεται είναι ο δομικός πληθωρισμός, που εξαιρεί τρόφιμα και ενέργεια λόγω μεταβλητότητας. Η κατάταξη ευνοεί τις χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στον στόχο του 2%. Η Τουρκία παραμένει η μεγάλη αρνητική εξαίρεση, με πληθωρισμό υπερβολικά υψηλό εξαιτίας της ανορθόδοξης οικονομικής πολιτικής του Ταγίπ Ερντογάν.
Η Εσθονία ακολουθεί, με σχεδόν 7% δομικό πληθωρισμό στο τρίτο τρίμηνο του 2025, ως συνέπεια του τεράστιου ενεργειακού σοκ του 2022. Πολλές άλλες οικονομίες έχουν επίσης τις δικές τους δυσκολίες. Στη Βρετανία ο δομικός πληθωρισμός έχει αποκλιμακωθεί από πέρσι, αλλά στο 4% παραμένει μακριά από τον στόχο της Τράπεζας της Αγγλίας.
Σε κάποιες χώρες, πάντως, ο δομικός πληθωρισμός είναι υπερβολικά χαμηλός. Η Σουηδία σχεδόν δεν έχει καθόλου πληθωριστική πίεση —κάτι που ίσως ακούγεται ανακουφιστικό για νοικοκυριά εξαντλημένα από τέσσερα χρόνια ανατιμήσεων, αλλά για τους οικονομολόγους εγείρει τον κίνδυνο αποπληθωρισμού, ο οποίος περιορίζει την κατανάλωση και αυξάνει το πραγματικό βάρος του χρέους. Παρόμοια αδύναμες ενδείξεις εμφανίζουν η Φινλανδία και η Ελβετία. Στην Ιαπωνία ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος από τη δεκαετία του 2010, αλλά πολύ χαμηλότερος από τα επίπεδα «υπερθέρμανσης» άλλων οικονομιών.
Η «διάχυση του πληθωρισμού», η οποία καταγράφει το ποσοστό προϊόντων με αυξήσεις άνω του 2% ετησίως, συμπληρώνει την εικόνα. Σε ορισμένες οικονομίες το ποσοστό έχει εκτιναχθεί —στις Ηνωμένες Πολιτείες πιθανώς λόγω της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής. Στην Αυστραλία, πάνω από το 85% των αγαθών του καλαθιού καταγράφει αυξήσεις άνω του 2%.
Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη και την απασχόληση —παράγοντες που ενδιαφέρουν άμεσα τους ψηφοφόρους— η Πορτογαλία ξεχωρίζει. Ο τουρισμός έχει εκτοξευθεί και πολλοί πλούσιοι αλλοδαποί εγκαθίστανται στη χώρα για φορολογικούς λόγους, ανεβάζοντας την ανάπτυξη πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η Τσεχία και η Κολομβία πετυχαίνουν επίσης αξιόλογες αυξήσεις σε ΑΕΠ και θέσεις εργασίας, που τις φέρνουν στο ανώτερο τμήμα της κατάταξης. Αντίθετα, η Νότια Κορέα χάνει θέσεις εργασίας, ενώ η Νορβηγία —εκτεθειμένη στις διακυμάνσεις του εμπορίου, των ναυτιλιακών ροών και της ενέργειας— επηρεάστηκε από την παγκόσμια επιβράδυνση.
Η Ιρλανδία κατέγραψε στο τρίτο τρίμηνο ετήσια άνοδο ΑΕΠ άνω του 12%, ένα θεαματικό αλλά παραπλανητικό νούμερο, λόγω της επίδρασης των πολυεθνικών που καταγράφουν τεράστια κέρδη στη χώρα. Οι Ιρλανδοί οικονομολόγοι προτιμούν τον δείκτη «τροποποιημένη συνολική εγχώρια ζήτηση», ο οποίος αφαιρεί τις στρεβλώσεις· αυτόν τον δείκτη χρησιμοποίησε και η κατάταξη.
Οι χρηματιστηριακές αγορές ολοκληρώνουν την αξιολόγηση. Θα περίμενε κανείς να προηγούνται οι μετοχές των ΗΠΑ, όμως οι αποδόσεις τους το 2025 είναι απλώς αξιοπρεπείς, αντανακλώντας κυρίως την επιτυχία των προηγούμενων χρόνων. Παρόμοια μέτρια εικόνα και στη Γαλλία, όπου η μετοχή της LVMH έχει μείνει στάσιμη. Η Δανία, από την άλλη, καταγράφει τις χειρότερες επιδόσεις: η μετοχή της Novo Nordisk έχει υποχωρήσει κατά 60% μέσα σε έναν χρόνο, καθώς η εταιρεία έχασε το προβάδισμά της στα φάρμακα απώλειας βάρους.
Για «καυτές» χρηματιστηριακές επιδόσεις, πρέπει να κοιτάξει κανείς αλλού, αναφέρει ο Economist. Οι εταιρείες της Τσεχίας και της Νότιας Κορέας είχαν καλή χρονιά, όμως καμία χώρα δεν αγγίζει το Ισραήλ. Η μετοχή της πιο πολύτιμης εισηγμένης εταιρείας της χώρας, της Bank Leumi, έχει ανέβει περίπου 70% σε έναν χρόνο. Θετικά πήγε και η Πορτογαλία, με άνοδο άνω του 20% στο χρηματιστήριο το 2025. Και ίσως υπάρχουν κι άλλα περιθώρια: σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Economist, η χρηματιστηριακή αγορά της χώρας που βραβεύεται ως «οικονομία της χρονιάς» αυξάνεται κατά περίπου 20% τον επόμενο χρόνο.
Διαβάστε ακόμη
Έρχεται ο «ΑΜΚΑ των σπιτιών»: Όλα τα σπίτια με δικό τους αριθμό από το 2026
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.