Σε πλήρες αδιέξοδο φαίνεται να οδηγείται η ΕΚΤ σε σχέση με τον πληθωρισμό, καθώς είναι πλέον η μόνη μεγάλη κεντρική τράπεζα που δεν δείχνει διατεθειμένη να ανεβάσει τα επιτόκια για να τον σταματήσει.
Σε όλο τον κόσμο οι κεντρικές τράπεζες οδηγούνται σε αυξήσεις επιτοκίων για να ανασχέσουν τις αυξήσεις τιμών. Από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (FED), την Τράπεζα της Αγγλίας και του Καναδά, μέχρι τις κεντρικές τράπεζες της Αιγύπτου ή της Ναμίμπια, οι νομισματικές αρχές προχωρούν ή προαναγγέλλουν αυξήσεις επιτοκίων, για να φρενάρουν τον πληθωρισμό και να αποτρέψουν το σενάριο του στασιμοπληθωρισμού που κερδίζει ολοένα έδαφος.
Η FED ήδη ανέβασε προ μηνός το βασικό επιτόκιό της στο 0,25-0,50% και όλες οι ενδείξεις είναι ότι μέχρι τέλος του έτους θα το ανεβάσει σταδιακά ίσως και στο 2%. Ήδη, η αγορά ομολόγων έχει προεξοφλήσει το γεγονός και οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων ΗΠΑ ξεπέρασαν το 2,8% και οδεύουν προς το 3%.
Το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ είναι στο μηδέν, ενώ εκείνο με το οποίο δέχεται καταθέσεις από τις εμπορικές τράπεζες είναι αρνητικό, στο -0,5%, που σημαίνει ότι η κεντρική τράπεζα αποτρέπει τις τράπεζες από το να «παρκάρουν» το χρήμα και τις ωθεί να το ρίχνουν το χρήμα στην αγορά.
Η ΕΚΤ προς το παρόν διστάζει να ανεβάσει τα επιτόκια, όπως φάνηκε από τις δηλώσεις της προέδρου της Κριστίν Λαγκάρντ την προηγούμενη εβδομάδα, η οποία δήλωσε ότι τα επιτόκια θα κινηθούν μόνο αφού πρώτα περιοριστούν οι αγορές ομολόγων, κάτι που ίσως συμβεί στο τελευταίο τρίμηνο του χρόνου.
Ο λόγος που επικαλείται τους τελευταίους μήνες η Κριστίν Λαγκάρντ, είναι ότι η αύξηση των επιτοκίων μπορεί να «σκοτώσει» την οικονομική ανάκαμψη, χωρίς να έχει αποτέλεσμα στη συγκράτηση του πληθωρισμού. Το σκεπτικό είναι ότι η άνοδος των τιμών, που έστειλε τον πληθωρισμό στο 7,5% το Μάρτιο, οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ενεργειακό κόστος που έχει εκτιναχθεί στα ύψη και όχι στην υψηλή ζήτηση.
Με το δεδομένο αυτό, η αύξηση των επιτοκίων δεν θα έχει αποτέλεσμα, αφού οι ενεργειακές ανατιμήσεις οφείλονται στα προβλήματα προσφοράς τα οποία επιδεινώθηκαν με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Το πρόβλημα είναι ότι ήδη έχει γίνει ένας «κύκλος» ανατιμήσεων ο οποίος, σε συνδυασμό με τον πόλεμο, επηρεάζει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη και ήδη οι προβλέψεις για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ αναθεωρούνται διαρκώς προς τα κάτω.
Επομένως, η οικονομική επιβράδυνση θα προκαλέσει μείωση της ζήτησης η οποία ίσως σε κάποια στιγμή μειώσει τον ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού -αν και θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα.
Όμως στο σημείο που έχουν φτάσει τα πράγματα, ο πληθωρισμός έχει αρχίσει να αυτοτροφοδοτείται, όπως επισήμανε και ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέην σε συνέντευξή του στο Politico την περασμένη εβδομάδα, όπου δήλωσε: «Έχουμε δύο δυνάμεις. Η μια είναι ο υψηλός πληθωρισμός, που γεννά τον κίνδυνο να αποκτήσει τη δική του ορμή και να οδηγήσει σε δεύτερο γύρο αυξήσεων των τιμών.
Από την άλλη πλευρά, εάν δούμε αξιόλογη υποχώρηση της ζήτησης, αυτό από μόνο του θα οδηγήσει χαμηλότερα τις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις για τον πληθωρισμό».
Με απλά λόγια, η ΕΚΤ αφήνει τις ανατιμήσεις να εξελιχθούν χωρίς να παρέμβει με τα επιτόκια και «ελπίζει» ότι οι υφεσιακές δυνάμεις θα περιορίσουν τις αυξήσεις των τιμών «σκοτώνοντας» έτσι τον πληθωρισμό.
H παγίδα στην οποία έχει πέσει η ΕΚΤ αντανακλάται και στην ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου, η οποία έχει πέσει σε χαμηλό διετίας και όλα τα «στοιχήματα» είναι πλέον σε βάρος του κοινού νομίσματος. Πολλοί αναλυτές προβλέπουν ότι η ισοτιμία θα κινηθεί και κάτω από το 1 προς 1 (θα χρειάζεται λιγότερο από ένα δολάριο για να αγοραστεί ένα ευρώ).
Στην κατεύθυνση αυτή πιέζει αφενός η διαφορά επιτοκίων που στρέφει τα κεφάλαια στο δολάριο, αλλά και το γεγονός ότι η εξαγωγική μηχανή της ευρωζώνης χωλαίνει, με αποτέλεσμα το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών να μην πιέζει προς τα πάνω το ευρώ.
Το πρόβλημα βέβαια ξεκινά από τη μεγάλη ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από εισαγόμενη ενέργεια, ένα πρόβλημα που δεν αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ, οι οποίες αντιθέτως είναι καθαροί εξαγωγείς ενέργειας και πρόκειται να αυξήσουν τις παραδόσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη για να συμβάλλουν στην απεξάρτηση της τελευταίας από το ρωσικό αέριο.
Διαβάστε ακόμη
Φορολογικά πιστοποιητικά για επιστροφές – εξπρές
Κατώτατος μισθός: Πότε ανοίγει τα χαρτιά της η κυβέρνηση – Τι καλείται να διατηρήσει (vid)
Είναι επίσημο: Πότε θα μπει στους λογαριασμούς το επίδομα ακρίβειας (vid)