«Είμαστε έτοιμοι για τον “Ηρακλή ΙΙ”», δηλώνει σε συνέντευξή του στο «ΝΜ/business stories» ο κ. Γιώργος Ζαββός, υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα.

Οπως υποστηρίζει ο κ. Ζαββός, το σχέδιο βρίσκεται σήμερα σε πλήρη λειτουργία και παρά την κρίση του κορωνοϊού έχει ήδη ενταχθεί σε αυτό μία συστημική τράπεζα. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του, δε, θα ενταχθούν σε αυτό μέσα στη χρονιά και οι άλλες τρεις.

«Με το σχέδιο “Ηρακλής” θα πετύχουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα τη μείωση των κόκκινων δανείων κατά 30-35 δισ.», τονίζει ο κ. Ζαββός.

– Εχει περάσει ένας χρόνος από τότε που η κυβέρνηση ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας. Ως ο αρμόδιος υφυπουργός για το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα, τι μέτρα έχετε πάρει και σκοπεύετε να πάρετε για την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος;

Η κυβέρνηση πήρε ισχυρή λαϊκή εντολή να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα εμπροσθοβαρών μεταρρυθμίσεων που θα βγάλουν τη χώρα από την κρίση και θα ενισχύσουν την ανάπτυξη, κυρίως με την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Και νομίζω ότι μέσα σε μόλις 12 μήνες απέδειξε πόσα πολλά μπορεί να καταφέρει με πρόγραμμα, μεθοδικότητα και αποφασιστικότητα. Κορυφαία ήταν η μεταρρύθμιση του τραπεζικού συστήματος με τη μείωση του τεράστιου όγκου των κόκκινων δανείων, μιας τροχοπέδης που στερεί τη ρευστότητα από την πραγματική οικονομία.

Μέσα σε χρόνους-ρεκόρ, η κυβέρνηση σχεδίασε, διαπραγματεύτηκε, ψήφισε και εφάρμοσε το σχέδιο «Ηρακλής». Το σχέδιο βρίσκεται σήμερα σε πλήρη λειτουργία, εφόσον σε λιγότερο από 7 μήνες μετά τη νομοθέτησή του, και παρά την κρίση του κορωνοϊού, έχει ήδη ενταχθεί σε αυτό μία συστημικη τράπεζα και, σύμφωνα με τις δηλώσεις τους, θα ενταχθούν σε αυτό μέσα στη χρονιά και οι άλλες τρεις. Σκεφτείτε απλά ότι στην Ιταλία που είχε εφαρμόσει αυτό το σύστημα κάτω από πολύ ευνοϊκότερες συνθήκες καμία τράπεζα δεν είχε ενταχθεί στο αντίστοιχο σχέδιο την πρώτη χρονιά.

Με το σχέδιο «Ηρακλής» θα πετύχουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα τη μείωση των κόκκινων δανείων κατά 30-35 δισ. ευρώ. Πρόκειται για συστημική λύση εμβέλειας που αλλάζει τα δεδομένα του τραπεζικού συστήματος, το οποίο για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν βαλτωμένο λόγω έλλειψης ρεαλιστικής λύσης και πολιτικής αποφασιστικότητας. Η σημαντικότερη επιτυχία είναι ότι με τον «Ηρακλή» δεν επιβαρύνεται ο Ελληνας φορολογούμενος. Αντίθετα, είναι ο επενδυτής που επωμίζεται το κόστος της μείωσης των κόκκινων δανείων.

– Πιστεύετε ότι ο «Ηρακλής» θα μπορούσε να επεκταθεί αν χρειαστεί;

Βεβαίως, στον βαθμό που υπάρξει η ζήτηση από μέρους των τραπεζών, μπορούν να δοθούν παρατάσεις του προγράμματος, δηλαδή η εφαρμογή ενός «Ηρακλή ΙΙ». Αυτό συνέβη και στο αντίστοιχο ιταλικό πρόγραμμα.

Το σχήμα του «Ηρακλή» υποστήριξαν έμπρακτα οι διεθνείς επενδυτές, αλλά κυρίως οι κορυφαίοι Ευρωπαίοι ιθύνοντες του τραπεζικού συστήματος. Η κυβέρνηση, μολονότι η χώρα δεν είχε επενδυτική βαθμίδα, πέτυχε τη λεγομένη «μηδενική στάθμιση κινδύνου» για τα χρεόγραφα υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης (senior bonds). Σταθερός στόχος μας είναι η μείωση των κόκκινων δανείων στα αντίστοιχα ευρωπαϊκά επίπεδα και η δημιουργία προϋποθέσεων για χρηματοδότηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Παράλληλα, υποστηρίζουμε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που θα έχει στόχο τη μείωση των κόκκινων δανείων και την ενίσχυση της ευστάθειας και ευρωστίας του τραπεζικού συστήματος.

– Το σκάνδαλο της Folli Follie ζημίωσε την αξιοπιστία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς και πλήττει μέχρι σήμερα την επενδυτική κοινότητα. Πιστεύετε ότι το νομοσχέδιο για την εταιρική διακυβέρνηση είναι αρκετό για να αντιμετωπίσει παρόμοια σκάνδαλα στο μέλλον;

Στην περίπτωση της Folli Follie οι φύλακες συνελήφθησαν «κοιμώμενοι», δηλαδή οι Αρχές που ήταν επιφορτισμένες με την προστασία του επενδυτικού κοινού δεν λειτούργησαν αποτελεσματικά. Η υπόθεση αυτή έπληξε καίρια την αξιοπιστία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς.

Το σχέδιο νόμου για την εταιρική διακυβέρνηση θέλει να αποκαταστήσει στους επενδυτές την αξιοπιστία του ελληνικού χρηματιστηρίου και της κεφαλαιαγοράς. Σκοπεύει να κάνει το χρηματιστήριο έναν πραγματικό κόμβο άντλησης κεφαλαίων για τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Επιπλέον, χρειαζόμαστε ένα σύγχρονο πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης αφού το τελευταίο είναι του 2002 και έκτοτε υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις που δεν αποτυπώνονται στο θεσμικό μας πλαίσιο. Χρειαζόμαστε ένα χρηματιστήριο που να διασφαλίζει αφενός τη διαφάνεια για τους μικρομετόχους και αφετέρου να προσελκύει και τους μακροπρόθεσμους επενδυτές. Δεν χρειαζόμαστε τους καιροσκόπους, τους κερδοσκόπους, ούτε το insider-trading. Θέλουμε ο εκσυγχρονισμός της ελληνικής κεφαλαιαγοράς να αποτελέσει ένα εφαλτήριο, ένα ουσιαστικό εργαλείο για την ανάπτυξη της χώρας και να είναι ένα ισχυρό μοτέρ άντλησης κεφαλαίων.

– Τι ακριβώς έχετε υπόψη σας;

Ο πρωθυπουργός από τις πρώτες ημέρες της διακυβέρνησης έθεσε στην κορυφή της κυβερνητικής ατζέντας τη βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι ακριβώς αυτό που τώρα μας βάζει στην πρωτοπορία των σχετικών ευρωπαϊκών εξελίξεων. Από τη μια μεριά της Ευρωπαϊκής Ενωσης των Κεφαλαιαγορών όπου η πράσινη χρηματοδότηση αποτελεί αξονικό στοιχείο της και παράλληλα του επερχόμενου Ταμείου Ανάκαμψης με τις μεγάλες χρηματοδοτήσεις αλλά και τις στοχοθετήσεις για τη χρηματοδότηση πράσινων επενδύσεων.

Από τη μεριά μας, παρακολουθώντας τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, ετοιμάζουμε το πλαίσιο για τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως τα πράσινα ομόλογα (green bonds), τα οποία θα παίξουν πολύ σύντομα καθοριστικό ρόλο στη μετάβαση της ελληνικής οικονομίας στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Οπως θα είδατε πάλι πριν από λίγες ημέρες, η κυρία Κριστίν Λαγκάρντ προσδιορίζει τους μεγάλους στόχους της ΕΚΤ για τα πράσινα ομόλογα. Πρόκειται για την πολιτική έκφραση της συνειδητοποίησης ότι λόγω της πρωτοποριακής ευρωπαϊκής ατζέντας για το περιβάλλον θα υπάρξει νομοτελειακά μία από τις μεγαλύτερες μετατοπίσεις επενδυτικών πόρων του ιδιωτικού τομέα, από τις μεγαλύτερες που έχει δει ο κόσμος, σε πράσινα χρηματοδοτικά προϊόντα. Πρέπει, λοιπόν, να είμαστε έτοιμοι με τις κατάλληλες υποδομές που θα βοηθήσουν τη χώρα μας να συνταχθεί με τους μεγάλους ευρωπαϊκούς άξονες.

– Πρόσφατα ψηφίσατε έναν νόμο-πλαίσιο για τις μικροπιστώσεις. Περί τίνος πρόκειται;

Δεν είναι μυστικό ότι το τραπεζικό μας σύστημα δεν μπορεί να ανταποκριθεί πάντα στο αίτημα για ρευστότητα, ειδικά αυτών που θέλουν να αναπτύξουν μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως είναι οι νέοι, οι φοιτητές, που θέλουν να ανοίξουν τη δική τους επιχείρηση/startup. Η κύρια δυσκολία είναι όταν τους ζητούνται εμπράγματες εξασφαλίσεις. Γι’ αυτό με τον νέο νόμο για τις μικροχρηματοδοτήσεις οι δικαιούχοι θα μπορούν να δανείζονται έως 25.000 ευρώ χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις, και έτσι να βάλουν μπρος τα επιχειρηματικά τους σχέδια. Η συγκυρία είναι κρίσιμη γιατί θα πρέπει να επανασυνδεθεί ο κοινωνικός ιστός, να ξαναδημιουργηθεί το ανθρώπινο και το οικονομικό κεφάλαιο που έπληξαν δύο απανωτές κρίσεις. Είναι ένα σημαντικό πείραμα που θέλουμε να πετύχει.

– Τι άλλα νομοσχέδια σκοπεύετε να φέρετε με σκοπό την εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού συστήματος;

Πολύ σύντομα θα φέρουμε στη Βουλή ένα νομοσχέδιο για την προστασία του χρηματοπιστωτικού συστήματος από περιπτώσεις ξεπλύματος χρήματος. Πρόκειται για πλαίσιο που εναρμονίζει το ελληνικό νομικό οπλοστάσιο με τις καλύτερες ευρωπαϊκές πρακτικές, οι οποίες αποσκοπούν στον εντοπισμό και την αποτελεσματική διερεύνηση των οικονομικών εγκλημάτων.

Η Ελλάδα κατατάσσεται σήμερα μέσα στις οκτώ χώρες παγκοσμίως με την καλύτερη αξιολόγηση της FATF σε ό,τι αφορά τη συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα καταπολέμησης ξεπλύματος χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα ζητήματα καταπολέμησης ξεπλύματος χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας δεν έχουν εθνικό αλλά παγκόσμιο χαρακτήρα. Γι’ αυτό τον λόγο βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία με τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα και τασσόμαστε υπέρ της θέσπισης ενός πανευρωπαϊκού, ενιαίου και εναρμονισμένου κανονιστικού πλαισίου για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος.