Αυτόματες περικοπές δαπανών – δηλαδή μισθών και συντάξεων – αλλά και νέα φορολογικά μέτρα σε περίπτωση απόκλισης από το στόχο του 3,5% πλεονάσματος το 2018 συμφωνήθηκε στο Eurogroup – O Ευκλείδης Τσακαλώτος ανέλαβε να ετοιμάσει προεδρικό διάταγμα με τον “αυτόματο κόφτη” πριν από το επόμενο Eurogroup της 24ης Μαϊου ώστε να προχωρήσει η αξιολόγηση – Τρεις οι προσεγγίσεις για το χρέος αλλά τα όποια μέτρα θα εφαρμοστούν μετά το πέρας του προγράμματος και εφόσον αυτό έχει επιτύχει – Τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ενημέρωσε ο Αλέξης Τσίπρας – H επισημη ανακοίνωση στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Τη θεσμοθέτηση ενός ιδιαίτερα σκληρού μηχανισμού αυτόματης περικοπής δαπανών, για τις οποίες η ελληνική κυβέρνηση δεν θα έχει το δικαίωμα παρέμβασης ή μονομερών ενεργειών και τον οποίο θα συμπληρώνουν μία σειρά μόνιμων μέτρων, που θα αφορούν όχι μόνο περικοπές αλλά και αυξήσεις εσόδων (σ.σ.: αυξήσεις φόρων), απαιτεί από την κυβέρνηση το Eurogroup, όπως αποκαλύπτεται από την επίσημη ανακοίνωσή του.

Ουσιαστικά το Eurogroup καλεί την ελληνική κυβέρνηση να καταθέσει ένα συγκεκριμένο πακέτο μέτρων, με απλά λόγια ένα συμπληρωματικό μνημόνιο (όπως άλλωστε χαρακτηρίζεται και στην ανακοίνωση), προκειμένου να υπάρξει ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης και φυσικά εκταμίευση της επόμενης δόσης.

Όπως δήλωσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ «σήμερα συζητήσαμε τρία θέματα: α. Το πακέτο μέτρων που υπάρχει στη συμφωνία του καλοκαιριού, β. Τα προληπτικά μέτρα και γ. Έγινε μία πρώτη συζήτηση για το χρέος».

Υποστήριξε ότι η Ελλάδα έχει κάνει καλή δουλειά από τη στιγμή που τα «βασικά μέτρα τα οποία έχουν, ήδη, νομοθετηθεί, σαφώς αυτό ανοίγει τον δρόμο για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Απομένουν, όμως ορισμένα θέματα, όπως αυτό των αποκρατικοποιήσεων και των κόκκινων δανείων που μένει να συμφωνηθούν».

Αναφορικά με τον προληπτικό μηχανισμό ξεκαθάρισε ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί και να χρησιμοποιηθεί μόνο στην περίπτωση κατά την οποία δεν επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι που έχουν τεθεί από τη συμφωνία του καλοκαιριού. “Λάβαμε την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για τον συγκεκριμένο μηχανισμό και τη συζητήσαμε σήμερα, στην οποία περιλαμβάνονται και προτάσεις για αυτόματη μείωση συγκεκριμένων δαπανών. Συμφωνήσαμε ακόμη ότι το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων θα δημιουργηθεί έως τα τέλη Ιουνίου και θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία το αργότερο έως τον Σεπτέμβριο του 2016”, πρόσθεσε.

Από την πλευρά του ο Πιέρ Μοσκοβισί, αφού πρώτα εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η Ελλάδα θα κατορθώσει να επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί στο πρόγραμμα, υποστήριξε ότι ο αυτόματος μηχανισμός είναι απαραίτητος και σαφώς θα χρησιμοποιηθεί μόνο εάν αυτό κριθεί απόλυτα αναγκαίο. Και αυτός από την πλευρά του υποστήριξε ότι υπάρχει ελπίδα να επιτευχθεί τελική συμφωνία στο Eurogroup της 24ης Μαΐου. Απατώντας σε ερώτηση για το κατά πόσο θα υπάρξει τελική συμφωνία για το χρέος έως τα τέλη Μαΐου, ο κ. Ντάισελμπλουμ παραδέχθηκε ότι «είναι κάτι για το οποίο μπορώ να είμαι απόλυτα σίγουρος. Θα υπάρξει εξέταση και σε τεχνικό επίπεδο. Θα πρέπει να έχουμε -δεν γνωρίζω εάν αυτό θα συμβεί στις 24 Μαΐου – συμφωνία σε όλα τα επίπεδα: τρέχοντα, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα».

Η επίσημη ανακοίνωση του Eurogroup στα ελληνικά

Το Eurogroup καλωσορίζει την ολοκλήρωση ενός πακέτου μέτρων, τα οποία μπορούν να ανοίξουν τον δρόμο για μια επιτυχημένη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM, βάσει της υιοθέτησης των προαπαιτουμένων.

Η Ελλάδα θα εφαρμόσει, ως μέρος αυτών των προαπαιτούμενων, προκειμένου να υπάρξει η πρώτη αξιολόγηση:

α. Ένα πρώτο πακέτο δημοσιονομικών παραμετρικών μέτρων τα οποία θα φθάσουν στο 3% του ΑΕΠ έως το 2018. Σε αυτό το πακέτο περιλαμβάνονται η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος και επιπλέον δημοσιονομικά παραμετρικά μέρα, όπως μεταρρύθμιση του ΦΠΑ και μέτρα που αφορούν το μισθολόγιο του δημοσίου τομέα,

β. Έναν πρόσθετο προληπτικό μηχανισμό, ο οποίος θα νομοθετηθεί ώστε να διαβεβαιώσει πως ένα πακέτο μέτρων, συμπεριλαμβανομένων και μέτρων που δεν μπορούν να «παρεμποδιστούν» (non-discretionary measures) και θα τίθεται σε εφαρμογή αυτόματα μόλις υπάρξουν αντικειμενικές ενδείξεις ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα επίτευξης των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα (3,5% του ΑΕΠ σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα). Εάν τα μέτρα τεθούν σε εφαρμογή, με προσωρινή μορφή, μόλις ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός, τότε θα πρέπει να συμφωνηθούν μόνιμα δομικά μέτρα με τους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένων και μέτρων που αφορούν τα έσοδα, και αυτό θα συμβεί το επόμενο έτος, ως μία διαδικασία φυσιολογικής πορείας του προϋπολογισμού και με στόχο ο προϋπολογισμός να επανέλθει σε ορθή πορεία. Εξαιρέσεις στην ενεργοποίηση του μηχανισμού θα αφορούν μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, οι οποίες έχουν μεγάλες οικονομικές επιπτώσεις και δεν μπορούν να ελεγχθούν από την κυβέρνηση. Αυτές οι εξαιρέσεις θα πρέπει πρώτα να συμφωνηθούν με τους θεσμούς.

Για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης είναι απαραίτητη η εφαρμογή της στρατηγικής για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η οποία θα συνεισφέρει στην ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζών και θα διευκολύνει την επιστροφή των πιστώσεων στην ελληνική οικονομία. Ως προαπαιτούμενο θεωρείται και το άνοιγμα της αγοράς των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με προσωρινή εξαίρεση τα εγγυημένα δάνεια πρώτης κατοικίας.

Το Eurogroup επαναλαμβάνει ότι ένα ισχυρό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων αποτελεί θεμέλιο λίθο του προγράμματος του ESM. Υπό αυτό το πρίσμα, το Eurogroup καλωσορίζει τη συμφωνία για την υιοθέτηση του νόμου που αφορά το Ελληνικό Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων και Επενδύσεων, αλλά και την αρχική μεταφορά συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία εντάσσονται στα προαπαιτούμενα της πρώτης αξιολόγησης. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου θα διορισθεί έως τον Ιούνιο του 2016 και το Ταμείο θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία όχι αργότερα από τον Σεπτέμβριο.

Σε πλήρη ευθυγράμμιση με την Ευρωπαϊκή Σύνοδο και το Eurogroup το καλοκαίρι του 2015, το Eurogroup παραμένει πρόθυμο να εξετάσει, εάν είναι απαραίτητο, πιθανά πρόσθετα μέτρα αναφορικά με το χρέος ώστε να διασφαλιστεί ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας είναι βιώσιμες και μάλιστα μακροπρόθεσμα. Αυτά τα μέτρα εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί βάσει του προγράμματος του ESM και θα εξετασθούν μέτα την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και εφόσον όλα τα προαπαιτούμενα έχουν καλυφθεί.

Το Eurogroup συμφωνεί στις επόμενες γενικές αρχές για τα πιθανά πρόσθετα μέτρα για το χρέος: α. Εξασφάλιση της πρόσβασης στις αγορές, β. Χαλάρωση των όρων αποπληρωμής, γ. Εξασφαλίζει την πορεία προσαρμογής της χώρας ακόμη και μετά το πέρας του προγράμματος και δ. Ύπαρξη ευελιξίας αναφορικά με την αβέβαιη πορεία του ΑΕΠ και των επιτοκίων στο μέλλον.

Το Eurogroup συμφωνεί επίσης να δημιουργήσει μία βάση για την εξέταση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, σύμφωνα με την οποία και βάσει του κεντρικού σεναρίου της Ανάλυσης Βιωσιμότητας Χρέους (DSA), οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας θα παραμείνουν σε βιώσιμη πορεία.

Το Eurogroup διαβλέπει μία πρόσθετη προσέγγιση, μέσω της οποίας μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή σταδιακά μέτρα για το χρέος, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί αναφορικά με τις συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες και βάσει των όρων που ισχύουν στο πρόγραμμα του ESM. Το Eurogroup επαναλαμβάνει ότι δεν θα υπάρξει κούρεμα της ονομαστικής αξίας του χρέους, και ότι τα μέτρα που θα ληφθούν θα είναι ευθυγραμμισμένα με τους νόμους της Ε.Ε., αλλά και τους κανόνες που ισχύουν για τον ESM και τον EFSF. Το Eurogroup θα εξετάσει:

– Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο τις πιθανότητες για να βελτιστοποιηθεί η διαχείριση του χρέους.

– Σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο το EWG θα εξετάσει συγκεκριμένα μέτρα, όπως μεγαλύτερη περίοδο χάριτος, επιμήκυνση της περιόδου ωρίμανσης, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν, εάν χρειαστεί, στο τέλος του προγράμματος τουESM. Επίσης, μέτρα όπως η χρήση των κερδών από τα προγράμματα αγορών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (SMP και ANFA).

– Και τέλος σε μακροπρόθεσμο επίπεδο το Eurogroup παραμένει έτοιμο, εάν χρειαστεί και με την προϋπόθεση συμμόρφωσης με τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα, να αξιολογήσει περαιτέρω στο τέλος προγράμματος την ανάγκη για πιθανά επιπρόσθετα μέτρα στο χρέος, για να διασφαλιστεί ότι οι ακαθάριστες δανειακές ανάγκες της Ελλάδας παραμένουν σε βιώσιμα επίπεδα.

Το Eurogroup εξουσιοδοτεί το EWG να εξετάσει περαιτέρω τις τεχνικές λεπτομέρειες του πακέτου μέτρων για το χρέος και να ενημερώσει το Eurogroup στην επόμενη τακτική συνεδρίαση της 24ης Μαίου.

Μαζί με τη συμφωνία και την εφαρμογή των πολιτικών, αυτή η συμφωνία για το χρέος και τη διαβεβαίωση για τη χρηματοδότηση από τους Ευρωπαίους εταίρους αναμένεται ότι θα επιτρέψουν στο ΔΝΤ να συμμετάσχει στο πρόγραμμα.

Το Eurogroup καλεί τους θεσμούς και τις ελληνικές αρχές να ολοκληρώσουν εντός των επόμενων ημερών την τεχνική διεργασία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων για την πρώτη αξιολόγηση, συμπεριλαμβανομένου και το προληπτικού μηχανισμού. Υπό αυτό το πρίσμα, το Eurogroup αναμένει με αγωνία να λάβει σύντομα το συμπληρωματικό Μνημόνιο Κατανόησης, στο οποίο θα περιλαμβάνεται μία πλήρης λίστα με προαιρετικά μέτρα, αλλά και η συμπληρωματική αναφορά για την πρώτη αξιολόγηση. Καλεί τις ελληνικές αρχές να λάβουν άμεσα μέτρα για την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων, συμπεριλαμβανομένης και της νομοθετικής υιοθέτησής τους. Με την εφαρμογή των προαπαιτούμενων από τις ελληνικές αρχές και αφού υπάρξει, όπου είναι απαραίτητο έγκριση από εθνικές αρχές, το Eurogroup είναι έτοιμο να στηρίξει την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του προγράμματος του ESM.

Τι αναφέρει στα αγγλικά η ανακοίνωση του Eurogroup

The Eurogroup welcomes the completion of a policy package, which should pave the way for a successful completion of the first review of the ESM programme, upon the adoption of the agreed prior actions.

Greece will implement as part of the prior actions for the first review:

a first package of fiscal parametric measures amounting up to 3% of GDP by 2018; this package includes a pension reform, a reform of the personal income tax and additional fiscal parametric measures, such as a VAT reform and public sector wage bill measures;
an additional contingency mechanism, which will be legislated to ensure that a package of measures, including non-discretionary measures, would be automatically implemented as soon as there is objective evidence of a failure to meet the annual primary surplus targets in the programme (3,5% in the medium-term). If measures are enacted with a temporary nature when the mechanism is triggered, permanent structural measures agreed with the institutions, including revenue measures, should become effective in the year thereafter, as part of the regular budgetary process, in order to bring the budget structurally back on track. Exceptions to the activation of the mechanism will be limited to exceptional events with a major economic impact outside government control. Such exceptions need to be agreed with the institutions.
The first review includes also the implementation of the NPL strategy, which will contribute to strengthening the balance sheets of banks and enable the return of domestic credit to the Greek economy. As prior actions, measures will be taken to immediately open up the market for the sale and servicing of performing and non-performing loans, with the temporary exclusion of small loans secured by primary residences.

The Eurogroup recalls that a significantly strengthened privatisation programme is a cornerstone of the new ESM programme. In this context, the Eurogroup welcomes the agreement for the forthcoming adoption of the law establishing the agreed Greek Privatisation and Investment Fund, including an initial asset transfer, as part of the prior actions for the first review. The Supervisory Board of the Fund will be appointed by June 2016, and the Fund will become fully operational no later than September.

In line with the statements of the Euro Summit and the Eurogroup in the summer of 2015, the Eurogroup stands ready to consider, if necessary, possible additional debt measures aiming at ensuring that Greece’s refinancing needs are kept at sustainable levels in the long-run. These measures will be conditional upon full implementation of measures agreed in the context of the ESM programme, and will be considered after the completion of the first review, once all prior actions have been fully implemented.

The Eurogroup agrees on the following general guiding principles for the possible additional debt measures: (i) facilitating market access; (ii) smoothening the repayment profile; (iii) incentivising the country’s adjustment process even after the programme ends; and (iv) flexibility to accommodate uncertain GDP growth and interest rate developments in the future.

The Eurogroup also agrees to establish a benchmark for assessing sustainability of the Greek debt, according to which under the baseline scenario of a debt sustainability analysis (DSA), Greece’s gross financing needs should remain on a sustainable path.

The Eurogroup foresees a sequenced approach, whereby a package of debt measures could be phased in progressively, as necessary to meet the agreed benchmark on gross financing needs and subject to the pre-defined conditionality of the ESM programme. The Eurogroup reconfirms that nominal haircuts are excluded, and that all measures taken will be in line with existing EU law and the ESM and EFSF legal frameworks. The Eurogroup will consider:

For the short term: possibilities to optimize debt management of the programme.
For the medium term: the Eurogroup asks the EWG to explore specific measures (such as longer grace and payment periods) which can be used, if necessary, at the end of the ESM programme, conditional upon the successful implementation of the ESM programme, as well as such measures as the use of the SMP and ANFA equivalent profits.
For the long term: the Eurogroup stands ready, if necessary, and conditional upon compliance with the primary surplus targets, to further assess at the end of the programme the need for possible additional debt measures to ensure Greece’s gross financing needs remain on a sustainable path.
The Eurogroup mandates the EWG to work further on the technicalities of this package of debt measures and to report back to the next regular Eurogroup on 24 May.

Together with the agreement and implementation of the policy package, this agreement on debt and adequate financing assurances by the European partners are expected to allow the IMF to participate in the programme.

The Eurogroup calls upon the institutions and the Greek authorities to complete in the coming days the technical work on the staff level agreement on the first review, including the contingency mechanism. In this context, the Eurogroup looks forward to receive rapidly the draft supplemental MoU, including the final full list of prior actions, as well as the compliance report for the first review. It calls upon the Greek authorities to take immediate steps to implement the prior actions including through the adoption of legislation. Upon full implementation of the prior actions by the Greek authorities and following national procedures where necessary, the Eurogroup stands ready to support the disbursement of the second tranche of the ESM programme.