Το αμερικανικό δολάριο είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στο παγκόσμιο εμπόριο. Μεγάλη ποσότητα των ξένων νομισμάτων που κατέχουν οι Κεντρικές Τράπεζες και τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα -για λειτουργίες από επενδύσεις έως πληρωμές– είναι σε δολάρια.

Ωστόσο, όλο και περισσότερες χώρες στρέφονται τελευταία σε εφεδρικά νομίσματα για τις διεθνείς εμπορικές τους συναλλαγές.
Το 1999, πάνω από το 70% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων διακρατούνταν σε δολάριο ΗΠΑ. Αλλά το ποσοστό αυτό μειώνεται – το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκε σε λιγότερο από 60% το τέταρτο τρίμηνο του 2021, όπως ανέφερε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε ανάρτηση τον Ιούνιο του 2022.

Χώρες στις οποίες επιβλήθηκαν κυρώσεις, όπως η Ρωσία, αλλά και αναδυόμενες χώρες όπως η Αργεντινή άρχισαν πρόσφατα να χρησιμοποιούν το κινεζικό γουάν για τις συναλλαγές τους, κυρίως με την Κίνα.

Ρωτήσαμε τον Χρήστο Αλωνιστιώτη, senior portfolio manager της επενδυτικής εταιρείας XSpot Wealth με έδρα στο Λονδίνο, αν η λεγόμενη «απο- δολαριοποίηση» της διεθνούς οικονομίας έχει ξεκινήσει και ποιες επιπτώσεις θα μπορούσε να έχει στην ευρωπαϊκή και ειδικότερα στην ελληνική οικονομία.

«Για να έχουμε μια πληρέστερη απεικόνιση της πραγματικότητας, πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα» σημειώνει ο Χρ. Αλωνιστιώτης. «Το δολάριο βρίσκεται σε άνοδο τα τελευταία σχεδόν 15 χρόνια. Από το 2008 έως και σήμερα. Ο δείκτης δολαρίου από τις 70 μονάδες που βρισκόταν το 2008 βρέθηκε στις 115 μονάδες πριν μερικούς μήνες και σήμερα βρίσκεται λίγο πάνω από τις 100. Για να γίνει ακόμα πιο ξεκάθαρο, το Ευρώ έναντι του δολαρίου, από το 1,5788 βρέθηκε μέχρι και κάτω από το 1,00.

Η εικόνα αυτή δείχνει ότι στην πραγματικότητα το δολάριο έχει ενισχυθεί σημαντικά έναντι και των βασικών νομισμάτων αλλά κυρίως των αναδυόμενων. Μια διαφορετική αποτίμηση της δυναμικής του δολαρίου βρίσκουμε και στη σύγκρισή του με το χρυσό. Ο χρυσός αποτιμώμενος σε δολάρια, είναι ο μόνος που δεν έχει καταγράψει νέα ιστορικά υψηλά. Σε κάθε άλλο νόμισμα βρίσκεται σε νέα ιστορικά υψηλά.

Η συζήτηση περι απο-δολαριοποίησης, αφορά κυρίως σε προσπάθειες συνασπισπού χωρών με έντονα αντι-δυτικό προφίλ και υπό την ομπρέλα της Κίνας και της Ρωσίας, όχι για να δημιουργήσουν τον αντίπαλο του δολαρίου, αλλά για να μπορούν να συναλλάσσονται στα δικά τους νομίσματα. Αυτό δε συνιστά απο-δολαριοποίηση. Συνιστά μια πρακτική που σε κάποιο βαθμό συμβαίνει ανέκαθεν σε όλες τις χώρες, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το νόμισμά τους σε όποιες συναλλαγές επιθυμούν.

Το δολάριο είναι παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Αυτό σημαίνει ότι ολόκληρο το οικονομικό οικοσύστημα είναι βασισμένο στο δολάριο. Η ισχυρότερη σύνδεση είναι αυτή με την αγορά ομολόγων. Αρκεί να επισημάνουμε ότι αν οι αναδυόμενες οικονομίες δεν είχαν τη δυνατότητα να δανειστούν σε δολάρια, τότε όλες τους θα ήταν χρεοκοπημένες. Δεν θα μπορούσαν ούτε καν να εξορύξουν και να πωλήσουν τον ορυκτό τους πλούτο, στον οποίο βασίζεται και η οικονομική τους ανάπτυξη όλα αυτά τα χρόνια.

Κατά την άποψή μου, καμία διαδικασία απο-δολαριοποίησης δε βρίσκεται σε εξέλιξη ιδιαίτερα σε μια περίοδο 15 ετών ενίσχυσης του αμερικανικού νομίσματος και σίγουρα δε θα συμβεί αν η ανοδική αυτή πορεία ανακοπεί. Η άνοδος και η πτώση του δολαρίου εξυπηρετούν σκοπούς της παγκόσμιας κυκλοφορίας του χρήματος και της εξυπηρέτησης του χρέους διεθνώς. Η Αμερική παραμένει σε θέση ισχύος, γιατί η οικονομία της καταφέρνει να διατηρείται σε σταθερό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης εδώ και πολλές δεκαετίες».

Οι κίνδυνοι για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα

Πώς θα μπορούσε να επηρεάσει την ευρωπαϊκή οικονομία το ενδεχόμενο «απο- δολαριοποίησης»;

«Μια υποτιθέμενη προσπάθεια διεθνούς απο-δολαριοποίησης, σαφώς και θα είχε κολοσσιαίες συνέπειες διεθνώς και επομένως και στην ευρωπαϊκή οικονομία. Το παγκόσμιο οικονομικό οικοδόμημα, έχει στηθεί πάνω στη βάση της μακροχρόνιας σταθερότητας. Όταν το νόμισμα της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου θα κλονιζόταν, η Ευρώπη θα αισθανόταν τις επιπτώσεις. Ζημιές τρισεκατομμυρίων σε αποθεματικά Κεντρικών Τραπεζών, Κρατών, Οργανισμών, Ταμείων κ.α. Ζημιές τρισεκατομμυρίων από τα ομόλογα που κατέχουν. Σε μια τέτοια κατάσταση, είναι αδύνατο έστω και μια εταιρία να καταφέρει να μην χρεοκοπήσει.

Και φυσικά, μια τέτοια διαδικασία, δεν θα είχε επιπτώσεις μόνο σε οικονομικό επίπεδο. Θα είχε τεράστιες επιπτώσεις και σε κοινωνικό επίπεδο καθώς είναι βέβαιο ότι θα υπήρχαν ισχυρές πολεμικές συρράξεις σε παγκόσμιο επίπεδο, ως το τελευταίο όπλο για τη διασφάλιση των κεκτημέων από τις ΗΠΑ.»

Το παράδειγμα της Ελλάδας

Η ελληνική οικονομία θα επηρεαζόταν από αυτές τις εξελίξεις;

«Ως ευρωπαϊκή οικονομία, ασφαλώς. Όμως η Ελλάδα είναι ένα καλό παράδειγμα του πώς το δολάριο είναι χρήσιμο στις αναδυόμενες οικονομίες. Όπως η Ελλάδα κατάφερε με την υιοθέτηση του Ευρώ, να αποκτήσει σταθερότητα, να προοδεύσει οικονομικά και να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της, με τον ίδιο τρόπο το δολάριο αποτελεί το μέσο για την οικονομική εξέλιξη δεκάδων αναδυόμενων οικονομιών. Αποτελεί το μέσο για τη δημιουργία πλούτου και την επιστροφή του στους πολίτες των χωρών αυτών.»

Γνωρίζουμε ότι το δολάριο χρησιμοποιείται ως «όπλο» όταν επιβάλλονται διεθνείς κυρώσεις σε βάρος προσώπων ή κρατών. Μπορεί μία απο-δολαριοποίηση της διεθνούς οικονομίας να προκαλέσει αδυναμία της Δύσης να επιβάλλει κυρώσεις;

«Κυρώσεις σε βάρος προσώπων και κρατών μπορούν εύκολα να επιβληθούν και από χώρες με ισχυρά και ανεξάρτητα νομίσματα, όπως για παράδειγμα το ευρώ και η στερλίνα.

Για να απαντήσω με σαφήνεια στο ερώτημα: ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται σε ισορροπία διότι ένα παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, το οποίο ανήκει σε μια πλήρως ελεύθερη και ισχυρή οικονομία, ρυθμίζει διαρκώς τις κάθε είδους σχέσεις ανά τον κόσμο. Το δολάριο χρησιμοποιείται από όλους καθώς ο κάτοχός του μπορεί ανά πάσα στιγμή να προστατευτεί από το νόμο της χώρας που διέπει το νόμισμα. Και αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που μια πολυεθνική εταιρία θα μπορέσει να λειτουργήσει ακόμα και στο πιο εχθρικό περιβάλλον.»

Υπάρχουν λόγοι για να ανησυχεί κάποιος για την αμερικανική οικονομία; Κινδυνεύει με κατάρρευση;

«Η αμερικανική οικονομία, διανύει τον τέταρτο αιώνα της ύπαρξής της. Σε όλους αυτούς τους αιώνες, ο οικονομικός κύκλος της ανάπτυξης και της ύφεσης υπήρχε πάντοτε. Πότε έντονος και πότε πιο ήπιος. Μια ύφεση είναι δεδομένο ότι θα έρθει κάποια στιγμή στην αμερικανική οικονομία. Όμως δεδομένου ότι το 2020, έστω και από εξωγενή παράγοντα, υπήρξε η μεγαλύτερη ύφεση της ιστορίας, δε θεωρώ ότι η αμερικανική οικονομία θα βιώσει μια νέα σκληρή ύφεση.»

Διαβάστε ακόμη

Fast track δεύτερες εκλογές μετά τoν θρίαμβο της ΝΔ – Στις 25 Ιουνίου, πιθανόν, οι δεύτερες εκλογές

Τζέιμς Χάνος: Ο ελληνοαμερικανός επενδυτής που κόντραρε την Tesla του Έλον Μασκ (pics)

Στη Ρόδο ο αντιπρόεδρος της Cisco για το πρόγραμμα ψηφιακών νομάδων

Εκλογές 2023

Εκλογές 2023: Όλες οι ειδήσεις για τα αποτελέσματα των εκλογών

Αποτελέσματα εκλογών 2023: Δείτε LIVE μέσω διαδραστικού χάρτη όλα τα αποτελέσματα της επικράτειας

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ