Οι φόβοι για εισβολή του κορωνοϊού -και- στη χώρα μας δεν ήταν τελικά αδικαιολόγητοι. Ο ιός που ταλαιπωρεί πλέον όλο τον κόσμο βρίσκεται και στη χώρα μας και εκτός από τα προβλήματα στη δημόσια υγεία που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να εκτιμούμε και τις επιπτώσεις του στην εύθραυστη οικονομία μας.

Η κυβέρνηση σε μια πρώτη εκτίμηση κάνει λόγο για μια επίπτωση 0,2% στην ανάπτυξη. Αυτό όμως είναι πολύ αισιόδοξο σενάριο, καθώς οι μεταβλητές είναι πολλές και μέρα με την ημέρα μπορεί να προκύπτουν νέα στοιχεία που τώρα δεν υπολογίζονται στην πραγματική τους διάσταση. Ετσι, είναι βέβαιο ότι θα δούμε πολλές αναθεωρήσεις στο επόμενο δίμηνο.

Πρώτο θύμα του κορωνοϊού είναι η τουριστική μας βιομηχανία και παρότι αυτή η περίοδος είναι χαμηλή σεζόν, οι ακυρώσεις ταξιδιών, μετακινήσεων, συνεδρίων, εκδρομών κ.λπ. είναι στοιχεία επιβαρυντικά που δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει. Οι τουριστικές εν τη ευρεία εννοία επιχειρήσεις, όπως και οι επίγειες και οι αεροπορικές μεταφορές είναι τα πρώτα θύματα και όλοι εκφράζουν την ευχή το κακό να περιοριστεί μόνο στον Μάρτιο και τον Απρίλιο, καθώς από Μάιο και μετά οι προκρατήσεις όχι μόνο δεν παρουσιάζουν ακυρώσεις, αλλά εμφανίζονται αυξημένες.

Πλήγμα όμως δέχεται και η ναυτιλία σε παγκόσμιο επίπεδο, και κατά συνέπεια η ελληνόκτητη, καθώς οι ναύλοι παρουσιάζουν κάθετη πτώση, γεγονός που θα αποτυπωθεί όχι μόνο στα κέρδη των ναυτιλιακών, αλλά και σε λουκέτα που θα αντιμετωπίσουν μικρές και αδύναμες επιχειρήσεις του κλάδου και καθυστερήσεις στις παραλαβές νέων πλοίων από τα υπολειτουργούντα ναυπηγεία της Ασίας.

Η κυβέρνηση επιχειρεί να κάνει σχέδια και υπολογισμούς επί χάρτου προκειμένου να διαπιστωθεί ο οικονομικός αντίκτυπος της αναστάτωσης που έχει προκαλέσει ο κορωνοϊός, εστιάζοντας σε τρεις βασικούς κινδύνους: στο πλήγμα που θα μπορούσε να υποστεί ο βασικός πυλώνας της οικονομίας μας, ο τουρισμός, στην επικράτηση αρνητικού κλίματος στις αγορές που μπορεί να αναστρέψει την αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού, καθώς και στα πιθανά προβλήματα στη μεταποίηση από τη διακοπή εισαγωγών πρώτων υλών από την Κίνα. Στα σενάρια βέβαια συμπεριλαμβάνεται και το πάγωμα της οικονομικής δραστηριότητας από μία πιθανή έξαρση του ιού που  έχει αναστατώσει το τελευταίο δίμηνο την παγκόσμια οικονομία.

Προς το παρόν πάντως, και με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν μέχρι σήμερα, το οικονομικό επιτελείο φέρεται να τηρεί αισιόδοξη στάση, εκτιμώντας ότι οι επιπτώσεις μπορούν να είναι μικρές -έως 0,2% του ΑΕΠ-, σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος». Κάτι όμως που θα κριθεί τις επόμενες 40-50 ημέρες, όπως σημείωναν στελέχη της κυβέρνησης, μιας και ο Απρίλιος είναι ο μήνας που θα δείξει εάν τελικά θα υπάρξει ανάσχεση στην ευρωπαϊκή εξάπλωση του κορωνοϊού.

Στην περίπτωση που φανεί ότι η κρίση συνεχίζεται και ακυρώνονται πτήσεις μαζικά από Γερμανία, Αγγλία και Γαλλία, οι επιπτώσεις στον τουρισμό και στην ελληνική οικονομία θα είναι πολύ μεγαλύτερες. Επίσης, θα υπάρξουν επιπλοκές εάν συνεχιστεί η στροφή που παρατηρείται τις τελευταίες μέρες στις χρηματαγορές προς τα επενδυτικά καταφύγια υψηλής ασφάλειας, αυξάνοντας το κόστος του χρήματος για τη χώρα μας. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου περίπου σε δέκα μέρες από το 0,90% έχει αυξηθεί στο 1,16%.

Η Βιομηχανία

Υπάρχει επίσης το ζήτημα της μεταποίησης που στηρίζεται σε έναν σημαντικό βαθμό στις πρώτες ύλες της Κίνας. Η παύση ή ο περιορισμός της παραγωγής εδώ και έναν μήνα σε πολλά εργοστάσια της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου έχουν προκαλέσει αναταράξεις στις προμήθειες και στη χώρα μας.

Με δεδομένο ότι σήμερα οι περισσότερες βιομηχανίες (από φαρμακοβιομηχανίες και χημικές βιομηχανίες ως την ένδυση) ουσιαστικά δουλεύουν με τα αποθέματά τους, κρίσιμο στοιχείο αποτελεί η έγκαιρη αποκατάσταση της τροφοδοσίας των πρώτων υλών. «Είχαμε παραγγελίες που έπρεπε να φορτωθούν τον Ιανουάριο. Ακόμα τις περιμένουμε. Μας λένε πλέον για τέλος Μαρτίου», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Νικήτας Ραγκούσης, διευθύνων σύμβουλος της χημικής βιομηχανίας ΒΙΟΡΥΛ, η οποία με τη σειρά της εξάγει το 40% των προϊόντων της. «Ευτυχώς, λόγω και της παγκόσμιας κρίσης που είχε διέλθει η αγορά μας προ διετίας, πλέον έχουμε χτίσει αποθέματα για οκτώ μήνες», τονίζει ο ίδιος. «Επίσης προσπαθούμε να προμηθευόμαστε πρώτες ύλες από κάθε διαθέσιμη πηγή της παγκόσμιας αγοράς. Κάτι ωστόσο που γίνεται ιδιαίτερα κοστοβόρο μιας και οι brokers στην Ευρώπη έχουν ανεβάσει κατακόρυφα τις τιμές», προσθέτει ο κ. Ραγκούσης.

Πρόβλημα με την εισαγωγή προϊόντων, από παιχνίδια και εποχιακά είδη μέχρι είδη τεχνολογίας, από την Κίνα αντιμετωπίζουν σήμερα και εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες εν πολλοίς στηρίζονται στο στοκ που είχαν δημιουργήσει ως τον Γενάρη. Στην περίπτωση της Jumbo, πηγές ανέφεραν στο «ΘΕΜΑ» ότι κατάφερε να κάνει υπεραποθεματοποίηση στην αρχή της χρονιάς, με αποτέλεσμα να έχει περιθώριο τουλάχιστον άλλον έναν μήνα για να κάνει επαναξιολόγηση της κατάστασης. Το ίδιο και οι βιομηχανίες-βιοτεχνίες ένδυσης και υπόδησης που αναθέτουν σε κινεζικές επιχειρήσεις φασόν παραγωγή. «Περίπου το 80% με 90% των προμηθειών για την κολεξιόν Ανοιξη – Καλοκαίρι 2020 είχαν προλάβει να γίνουν πριν από την αργία για την Κινέζικη Πρωτοχρονιά, με αποτέλεσμα οι εταιρείες του κλάδου να μην αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πλεκτικής & Ετοίμου Ενδύματος Ελλάδος (ΣΕΠΕΕ) Θεόφιλος Ασλανίδης.

Η εσωτερική αγορά

Πέραν των παραπάνω, ωστόσο, πολλά θα κριθούν και από το κλίμα που τελικώς θα επικρατήσει στην εγχώρια αγορά. Γι’ αυτό και όλοι, από την κυβέρνηση ως τους φορείς της αγοράς, συνιστούν ψυχραιμία. Κάτι που τις προηγούμενες ημέρες, τις πρώτες από την ανακοίνωση κρούσματος στη χώρα μας, δεν φάνηκε να επικρατεί, με δεδομένο ότι ένα κομμάτι του πληθυσμού έσπευσε στα σούπερ μάρκετ για να προμηθευτεί -μαζί με τα σαρακοστιανά- αντισηπτικά, οινόπνευμα, ζυμαρικά, όσπρια, ρύζια, αλεύρι, μωρομάντιλα, χαρτικά, εβαπορέ γάλατα και κατεψυγμένα τρόφιμα αδειάζοντας ολόκληρα ράφια, τα οποία ωστόσο ξαναγέμιζαν αργότερα.

«Δεν χρειάζεται πανικός, αποθέματα υπάρχουν και η τροφοδοσία γίνεται κανονικά», καθησυχάζει στέλεχος μεγάλης αλυσίδας λιανεμπορίου. Στελέχη όλων των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ με τους οποία επικοινώνησε το «ΘΕΜΑ» διαβεβαίωναν ότι λόγω και της πρότερης εμπειρίας την περίοδο επιβολής των capital controls στη χώρα είναι καλά προετοιμασμένες, διαθέτοντας επιπρόσθετο απόθεμα και ενημερώνοντας το προσωπικό τους.

Οπως είπαν όλοι, διαθέτουν πάγιο σχέδιο έκτακτης ανάγκης που προβλέπει τα πάντα ώστε να μην υπάρξει διακοπή της λειτουργίας ή της τροφοδοσίας. Το ίδιο έτοιμες δηλώνουν και οι βιομηχανίες τροφίμων. «Οι παραγγελίες το τελευταίο τριήμερο έχουν τριπλασιαστεί και προσπαθούμε να ανταποκριθούμε σε όλες», είπε στο «ΘΕΜΑ» στέλεχος γνωστής βιομηχανίας οσπρίων και ρυζιών. Ο ίδιος απέδιδε αυτή την αύξηση περισσότερο στην προσπάθεια των σούπερ μάρκετ να αποκαθιστούν τα αποθέματα λόγω της μεγάλης ζήτησης, παρά να καλυφθεί κάποια έλλειψη στην αγορά. Ο πανικός είναι εξάλλου αυτό που φοβούνται οι επιχειρηματίες του λιανεμπορίου. «Ακόμα και εάν δεν επιβεβαιωθεί κάποιο αρνητικό σενάριο, έτσι όπως πάμε όλο το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων θα πάει σε στοκ για τρόφιμα και αντισηπτικά και στο τέλος θα “κάτσει” όλη η αγορά», παρατήρησε στέλεχος αλυσίδας του οργανωμένου λιανεμπορίου.

Οχι πανικός

«Ο πιο μεγάλος αντίπαλος σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι πάντα ο πανικός. (…) Θέλω να τονίσω ότι δεν τίθεται κανένα ζήτημα τροφοδοσίας σε κανένα αγαθό. Ας μη δημιουργείται λοιπόν αγωνία και τεχνητή ζήτηση από τους καταναλωτές. Περιπτώσεις αισχροκέρδειας θα αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την περασμένη Πέμπτη, ζητώντας παράλληλα και αναλυτική οικονομική μελέτη για τις επιπτώσεις του κορωνοϊού. Σε μια πρώτη κίνηση, πάντως, το υπουργείο Οικονομικών αυξάνει τις προβλέψεις για κονδύλια Υγείας καθώς το αποθεματικό του Προϋπολογισμού (1 δισ. ευρώ όπως ψηφίστηκε για το 2020) δεν επαρκεί.