Προτού φανούν στη ζωή μας οι αλλαγές που φέρνουν από το καλοκαίρι τα ηλεκτρονικά τιμολόγια συναλλαγών μεταξύ επιτηδευματιών (B2B), τεράστια ανατροπή προκαλούν και τα e-τιμολόγια στις συναλλαγές των επιτηδευματιών με το κράτος (B2C).

Το Δημόσιο είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής υπηρεσιών και προϊόντων στη χώρα μας και βάσει διατάξεων και υπουργικών αποφάσεων που ετοιμάζονται από τρία συναρμόδια υπουργεία (Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης) οι προμηθευτές του Δημοσίου θα πληρώνονται στο εξής μόνο εφόσον εκδίδουν το νέο ηλεκτρονικό τιμολόγιο.

Αμεσα θα καταστεί υποχρεωτικό σε όλες τις συναλλαγές με το κράτος. Η αρχή θα γίνει από φέτος στα υπουργεία και τον στενό δημόσιο τομέα. Το επόμενο βήμα θα είναι η υποχρεωτική επιβολή του ηλεκτρονικού παραστατικού για όλους τους κρατικούς φορείς στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Ουδέν κρυπτόν

Το e-τιμολόγιο στο Δημόσιο φέρνει μεγαλύτερη διαφάνεια και τεράστια εξοικονόμηση πόρων: κάθε χρόνο αλλάζει χέρια δημόσιο χρήμα ύψους άνω των 13 δισ. ευρώ. Μόνο για καταναλωτικές ανάγκες και τρέχοντα έξοδα ο δημόσιος τομέας δαπανά συνολικά -με τα γνωστά προβλήματα αδιαφάνειας και κακοδιαχείρισης- 7 δισ. ευρώ ετησίως. Τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ δαπανά το κράτος με το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Και με άλλα 1,5-2 δισ. ευρώ τον χρόνο το κράτος επιδοτεί άλλους φορείς για να καλύπτουν λειτουργικές ανάγκες και έξοδα. Μόνο για το 2019 ο στενός τομέας του κράτους (υπουργεία και νομικά πρόσωπα κεντρικής κυβέρνησης) πλήρωσε 3,5 δισ. ευρώ σε προμηθευτές για καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες. Οι ανατροπές που θα επιφέρει το μέτρο είναι άμεσες αλλά και πολλαπλασιαστικές:

1. Η διάχυτη εντύπωση στην αγορά είναι ότι οι προκηρύξεις και οι συμβάσεις με το Δημόσιο είναι «κόλπα για λίγους», είτε αφορούν μεγάλα έργα, είτε συνεργεία καθαριότητας, είτε αλλαγή υδραυλικών σωλήνων στα γραφεία κάποιου δήμου της χώρας. Με τις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που θα υπογράψουν τα υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης μαζί με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣΔΔ) του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μπαίνει τέλος στο χαρτοβασίλειο, στην αδιαφάνεια και τις χαριστικές συμβάσεις προς προμηθευτές. Ολα πλέον αλλάζουν, καθώς τα τιμολόγια που εκδίδονται ηλεκτρονικά αναζητούνται ευκολότερα, συγκρίνονται, επεξεργάζονται και αφήνουν ίχνη, αντί να θάβονται σε κούτες για δεκαετίες μέχρι να πολτοποιηθούν – εκτός αν ελεγχθούν δειγματοληπτικά εκ των υστέρων.

2. Στο εξής θα μπορούν να προσέρχονται και από το εξωτερικό Ευρωπαίοι προμηθευτές σε διαγωνισμούς προμηθειών. Εξέλιξη που συνεπάγεται άλλες τιμές, άλλη ποιότητα και μεγαλύτερη εξοικονόμηση για το Δημόσιο, καθώς θα γίνονται ηλεκτρονικά τυποποίηση και πιστοποίηση των συναλλαγών. Αντιθέτως, αποκόπτονται ο ομφάλιος λώρος και οι εκλεκτικές σχέσεις διαφόρων παραγόντων με τοπικούς προμηθευτές κ.λπ. Η τόνωση του ανταγωνισμού, όπως λένε αρμόδιοι παράγοντες, σημαίνει καλύτερη ποιότητα με χαμηλότερο κόστος για το κράτος και τους φορολογούμενους πολίτες.

3. Με βάση τα ηλεκτρονικά δεδομένα από τα τιμολόγια που συλλέγονται, το υπουργείο Οικονομικών και ο αρμόδιος υφυπουργός Θεόδωρος Σκυλακάκης θα μπορέσουν να προχωρήσουν στην περιβόητη Επισκόπηση Δαπανών βλέποντας πού πάνε τα λεφτά και αν πιάνουν τόπο. Θα εντοπίζουν δυσαναλογίες σε χρεώσεις και σε κόστη που κανείς πριν δεν μπορούσε να εντοπίσει, ενώ το ηλεκτρονικό τιμολόγιο θα αποκαλύπτει γιατί και ποιοι φορείς, στο κέντρο ή στην περιφέρεια, τραβάνε περισσότερο χρήμα, ενώ άλλοι τα βγάζουν πέρα με πολύ λιγότερα.

Ολα στο G-Cloud

Μελλοντικά, εκτός από συγκριτικά στοιχεία, η βάση δεδομένων θα προσφέρει και δυνατότητα έρευνας στα προηγούμενα χρόνια, καθώς οι χρεώσεις και οι φάκελοι δεν θα θάβονται πλέον ο ένας κάτω από τον άλλον, ούτε θα μένουν ξεχασμένοι για χρόνια σε κούτες και υπόγεια προκειμένου να εξυπηρετούνται συμφέροντα ημετέρων, αλλά θα ανασύρονται και θα συγκρίνονται ακόμα κι αν αφορούν δαπάνες και προμήθειες στο τελευταίο χωριό της επικράτειας που διαχειρίζεται κρατικά κονδύλια.

Η δυνατότητα αυτή από μόνη της θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτρεπτικά από σήμερα κιόλας για οποιουσδήποτε κρατικούς υπαλλήλους ή αξιωματούχους διανοηθούν υπερτιμολογήσεις ή προμήθειες με κατώτερες προδιαγραφές έναντι των συμφωνημένων, καθώς αφήνουν ίχνη που δεν μπορούν να εξαλειφθούν με την ευκολία άλλων εποχών.

Και αυτό γιατί όλες οι πλατφόρμες λειτουργίας των κρατικών υπηρεσιών και φορέων μεταφέρονται και φυλάσσονται στις υποδομές Κυβερνητικού Νέφους (G-Cloud) και περιέρχονται στην κυριότητα της ΓΓΠΣΔΔ, όπου κανείς δεν μπορεί να παρέμβει χωρίς προσωπικό κωδικό και ευθύνη.