του Μάριου Ροζάκου
Έτοιμος να ανακοινώσει το πρόγραμμα δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου για το 2019 είναι ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), ο οποίος με τον τρόπο αυτό θα επισφραγίσει την πρόθεση της χώρας μας να επιστρέψει στις αγορές την προσεχή χρονιά για πρώτη φορά μετά την ολοκλήρωση του 3ου Μνημονίου.
Οι συνολικές χρηματοδοτικές υποχρεώσεις της Ελλάδας ανέρχονται στα 11,74 δισ. ευρώ το 2019 και το μεγαλύτερο μέρος τους αφορά λήξεις ομολόγων που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και στα χέρια ιδιωτών επενδυτών (4,791 δισ. ευρώ και 2,925 δισ. ευρώ αντιστοίχως), καθώς και δανειακές δόσεις ύψους 1,983 δισ. ευρώ προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Οι υποχρεώσεις αυτές θα καλυφθούν κατά ένα μεγάλο μέρος από το «μαξιλάρι» διαθεσίμων που διαθέτει η χώρα και από το πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επιχειρηθεί να αντληθούν 4-7 δισ. ευρώ από τις αγορές. Εάν οι συνθήκες παραμείνουν όπως σήμερα, τότε το πιθανότερο είναι να επιχειρηθεί η έξοδος με 5ετές ομόλογο τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο. Χθες η απόδοση του 5ετούς κρατικού τίτλου διαμορφώθηκε στο 3,321%, ενώ το 10ετές παραμένει σε απαγορευτικά επίπεδα (4,291%).
Το πρόγραμμα δανεισμού δεν θα αναφέρει το ακριβές ύψος του ποσού που θα επιδιώξει να αντλήσει η Ελλάδα από τις αγορές ούτε ημερομηνίες έκδοσης ή διάρκειες των νέων ομολόγων, καθώς: (α) όλα τα παραπάνω θα εξαρτηθούν από τις συνθήκες στις αγορές και (β) πρέπει να διατηρηθεί το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Ωστόσο, είναι σημαντικό, γιατί θα επισημοποιεί τον σχεδιασμό για νέες ομολογιακές εκδόσεις με υψηλή ρευστότητα και όγκο και με διατήρηση μίας αντιπροσωπευτικής καμπύλης αποδόσεων. Παράλληλα, σύμφωνα με τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2019, θα προβλέπει τη συνέχιση των παρεμβάσεων «για τη διατήρηση του συναλλαγματικού κινδύνου στα σημερινά ελάχιστα επίπεδα και για τη βελτίωση της αναλογίας του χρέους σταθερού επιτοκίου επί του συνολικού χαρτοφυλακίου».
Οι δύο κεντρικοί στόχοι του ΟΔΔΗΧ για το 2019 είναι:
1. Η όσο το δυνατόν ταχύτερη επιστροφή στις αγορές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, πιο πιθανή είναι η έκδοση νέου 5ετούς ομολόγου μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους, ενώ μακρινό όνειρο φαίνεται ότι θα παραμείνει η έκδοση 10ετούς κρατικού τίτλου. Εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες, θα ακολουθήσει και δεύτερη έκδοση. Ο ακριβής χρόνος θα επιλεγεί ανάλογα με την πορεία των αποδόσεων των ομολόγων και, κυρίως, υπό την προϋπόθεση ότι θα βρεθεί ένα «παράθυρο» ευκαιρίας σε συνάρτηση με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς συνθήκες στις αγορές. Τόσο ο ΟΔΔΗΧ όσο και οι primary dealers έχουν ξεκαθαρίσει ότι «η Ελλάδα δεν θα βγει στις αγορές με οποιοδήποτε κόστος, γιατί, άλλωστε, δεν χρειάζεται άμεσα χρήματα».
2. Η εντατικοποίηση της προσπάθειας για επαναγορά ακριβού βραχυπρόθεσμου χρέους με κυμαινόμενο επιτόκιο. Στο πλαίσιο αυτό, από την προσεχή χρονιά η Ελλάδα θα δρομολογήσει την πρόωρη αποπληρωμή του μισού χρέους της προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Από τα 9,4 δισ. ευρώ που καλείται συνολικά να καταβάλει η χώρα μας στο ΔΝΤ έως τις αρχές του 2024 προκειμένου να μηδενίσει τις οφειλές της προς το Ταμείο, τα 5 δισ. ευρώ έχουν τσουχτερό επιτόκιο (4,9%) και ενέχουν αυξημένο συναλλαγματικό κίνδυνο, γι’ αυτό προβλέπεται να επιστραφούν πριν από τη λήξη τους. Οι αναγκαίοι πόροι θα αντληθούν είτε από το «μαξιλάρι» διαθεσίμων είτε από τις αγορές είτε και από τις δύο πηγές. Η αρχή θα γίνει, κατόπιν εγκρίσεως του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), με την πρόωρη εξόφληση δόσεων συνολικού ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ το 2019. Θα ακολουθήσουν άλλα 3 δισ. ευρώ τη διετία 2020-2021, ώστε η Ελλάδα να απαλλαγεί πλήρως από το ακριβότερο κομμάτι του δανείου του ΔΝΤ. Λίγο νωρίτερα από τη λήξη τους (στις 19 Ιουλίου και στις 22 Οκτωβρίου 2019) μπορεί να αποπληρωθούν και τα ελληνικά ομόλογα, συνολικού ύψους 4,791 δισ. ευρώ, που κατέχει η ΕΚΤ, όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος στη Νέα Υόρκη από το βήμα του Capital Link.
Η διεθνής επενδυτική κοινότητα έχει ενημερωθεί για τις προθέσεις της Ελλάδας στη διάρκεια του τελευταίου εξαμήνου. Η ενημέρωση και το σχετικό «μασάζ» έχουν γίνει τόσο σε συνέδρια, όπως αυτό του Capital Link πριν από 10 ημέρες στη Νέα Υόρκη, όσο και μέσω των 21 ελληνικών και ξένων τραπεζικών φορέων που αποτελούν την ομάδα των primary dealers του υπουργείου Οικονομικών για την απορρόφηση των κρατικών τίτλων.
ΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟ 2019
Ομόλογα που διακρατούνται από την ΕΚΤ: 4,791 δισ. ευρώ
Ομόλογα: 2,925 δισ. ευρώ
Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ): 1,983 δισ. ευρώ
Ομόλογα που διακρατούνται από τις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες: 996 εκατ. ευρώ
Δάνεια Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ): 472 εκατ. ευρώ
Δάνεια Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ): 324 εκατ. ευρώ
Λοιπά δάνεια: 181 εκατ. ευρώ
Ομόλογα εκτός PSI: 36 εκατ. ευρώ
Τιτλοποιήσεις: 30 εκατ. ευρώ
ΣΥΝΟΛΟ: 11,738 δισ. ευρώ
Πηγή: Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ)