Φοροελαφρύνσεις 1 δισ. ευρώ για το 2020 και έξτρα παροχές την τελευταία στιγμή στους οικονομικά ασθενέστερους φέρνει το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε στη Βουλή. Είναι το πρώτο μετά από μία δεκαετία κρίσης και μνημονίων που προσφέρει μόνο ελάφρυνση και δεν φορτώνει βάρη σε κανέναν.

Τα οφέλη μοιράζονται σε όλες τις κατηγορίες των νοικοκυριών, των εργαζομένων και των επιχειρήσεων. Και αυτά είναι μόνο το πρώτο κύμα των ελαφρύνσεων, καθώς ο πρωθυπουργός έχει προαναγγείλει ότι -σταδιακά από το 2020 και έως το τέλος της τετραετίας- θα έρθουν νέες μειώσεις, ακόμα και καταργήσεις φόρων. Η επόμενη νέα μείωση θα γίνει στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης, στον ΕΝΦΙΑ του 2020 και στον φόρο εισοδήματος των επιχειρήσεων (κάτω από 24% μειώνεται φέτος), καθώς και στο τέλος επιτηδεύματος.

Τι αλλάζει άμεσα

Χαράζοντας μια διαχωριστική κόκκινη γραμμή με το παρελθόν, η κυβέρνηση προσφέρει στήριξη στις επιχειρήσεις για μεγαλύτερη ανάπτυξη, αποσυμπιέζει τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα, αλλά δημιουργεί και πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο (υπερπλεόνασμα) για νέα μέτρα κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης προς τους πιο αδύναμους.

Με τα νέα δεδομένα, άμεσα κερδίζουν όλοι. Η κυβέρνηση μειώνει φόρους (9% στα νοικοκυριά, 5% στα μερίσματα και 24% στις επιχειρήσεις) και προσφέρει φοροελαφρύνσεις 950 εκατ. ευρώ για το 2020. Και τα κέρδη θα φανούν πιθανότατα από τις επόμενες δέκα ημέρες, μόλις πληρωθούν τη σύνταξη Ιανουαρίου 2,5 εκατομμύρια δικαιούχοι όλων των Ταμείων, πριν από τα Χριστούγεννα. Σε ετήσια βάση τα κέρδη θα φτάνουν στα 150 ή τα 200 ευρώ.

Με την εφαρμογή της νέας κλίμακας οι κρατήσεις μειώνονται και θα δουν αύξηση έως 14,75 ευρώ τον μήνα όσοι μισθωτοί του δημόσιου τομέα και συνταξιούχοι λαμβάνουν πάνω από 617 ευρώ κάθε μήνα και δεν έχουν παιδιά. Τα κέρδη φτάνουν έως 13,33 ευρώ τον μήνα για όσους έχουν ένα παιδί και εισόδημα πάνω από 633 ευρώ και 16,67 ευρώ για όσους έχουν δύο παιδιά και αποδοχές 700 ευρώ τον μήνα.

Αντίστοιχα, οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα χωρίς παιδιά θα δουν τον Ιανουάριο αύξηση έως 12,64 ευρώ, έως 11,43 ευρώ με ένα παιδί και 14,29 ευρώ με δύο παιδιά. Τα οφέλη μεγαλώνουν όσο αυξάνονται τα παιδιά (+18 ευρώ τον μήνα, +220 ευρώ τον χρόνο για κάθε επιπλέον παιδί). Ακόμα μεγαλύτερα οφέλη (έως 1.400 ευρώ τον χρόνο) θα έχουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά αυτά θα φανούν το 2021 και εφόσον δηλώνουν κέρδη. Με την ψήφιση του νέου Φορολογικού το υπουργείο Οικονομικών πρωτοτυπεί, καθώς διαγράφει εφάπαξ όλα τα υπόλοιπα οφειλών στην Εφορία ύψους μέχρι 10 ευρώ συνολικά ανά οφειλέτη ή νομικό πρόσωπο. Αυτό αφορά 1 στους 8 οφειλέτες (500.000 από τα συνολικά 4 εκατομμύρια ΑΦΜ που χρωστούν 105 δισ. ευρώ στην Εφορία). Αλλά και στο μέλλον καθιερώνεται μηχανισμός που περιοδικά θα διαγράφει απλήρωτα χρέη κάτω από 1 ευρώ, ώστε να μη σωρεύονται ξανά τέτοια άχρηστα βάρη.

Ηλεκτρονικές δαπάνες

Από τον καινούριο χρόνο απαιτείται το 30% του εισοδήματος να δαπανάται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών. Ωστόσο δεν θα απαιτείται να καλυφθεί το 30% για ποσά διατροφής διαζυγίου, όπως και για ποσά πληρωμής εισφοράς αλληλεγγύης. Για παράδειγμα: Με εισόδημα 50.000 ευρώ κάποιος πληρώνει, π.χ., 5.000 ευρώ για διατροφή και 2.000 ευρώ για εισφορά αλληλεγγύης. Αφαιρουμένων αυτών των ποσών, απαιτούνται ηλεκτρονικές δαπάνες 30% επί των 43.000 ευρώ, δηλαδή πληρωμές με κάρτες 12.900 ευρώ. Αν όμως πληρώνει ταυτόχρονα ο ίδιος πάνω από 25.800 ευρώ σε φόρους εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ και ενοίκια για τον ίδιο ή τα παιδιά του που σπουδάζουν κ.λπ., τότε η απαίτηση μειώνεται από 30% σε 20%, δηλαδή 8.600 αντί 12.900 ευρώ.

Δαπάνες ανακαίνισης

Με τον νέο νόμο η κυβέρνηση παγώνει τον ΦΠΑ και αναστέλλει φόρους στα ακίνητα (φόρος υπεραξίας). Ακόμη, θα επιστρέφει λεφτά σε όσους κάνουν ανακαίνιση κατοικίας. Οσοι κάνουν χρήση της έκπτωσης φόρου για δαπάνες ανακαίνισης δεν θα χάνουν την έκπτωση 5% που ισχύει αυτομάτως για όλους τους ιδιοκτήτες που εισπράττουν ενοίκια. Η διάταξη προβλέπει ότι μέρος των δαπανών για εργασίες και υπηρεσίες ανακαίνισης (όχι υλικά) θα επιστρέφεται ως μείωση φόρου την επόμενη χρονιά και σε βάθος τετραετίας. Το μέτρο θα ισχύσει για τρία χρόνια, θα αφορά δαπάνες που θα γίνουν την τριετία 2020-2022 και για τα εισοδήματα που θα δηλωθούν αντίστοιχα την τριετία 2021-2023, κατά τα οποία θα εκπίπτει το 40% της δαπάνης από τον φόρο, επιμεριζόμενο όμως σε συνολικά τέσσερα χρόνια.

Και παροχές στο παρά ένα

Παρά τις φοροελαφρύνσεις που προηγήθηκαν (ΕΝΦΙΑ) και αυτές που έρχονται, η κυβέρνηση βρίσκει χώρο και για διανομή κοινωνικού μερίσματος σε δικαιούχους που το έχουν απόλυτη ανάγκη.

Εντός των ημερών εκδίδεται η απόφαση για τη διανομή βοηθήματος 700 ευρώ (ακατάσχετου και αφορολόγητου) σε 250.000 οικογένειες με παιδιά και συνολικά 953.000 τελικούς ωφελούμενους πριν από την Πρωτοχρονιά. Θα μοιραστούν 175 εκατ., για τα οποία θα χρειαστούν αιτήσεις ή επικαιροποίηση στοιχείων μεταξύ 17-26 Δεκεμβρίου.

Δικαιούχοι είναι:
1 Πολύτεκνες οικογένειες με έως 20.000 ευρώ εισόδημα (19.100 νοικοκυριά).
2 Ενας γονέας μακροχρόνια άνεργος (12 μήνες και πάνω) με ένα παιδί και έως 15.000 ευρώ (163.000 οικογένειες).
3 Ενας γονέας βραχυχρόνια άνεργος με ένα παιδί και έως 15.000 ευρώ οικογενειακό (40.927 οικογένειες).
4Νοικοκυριά με ένα τέκνο ΑμεΑ έως 24 ετών (25.632 οικογένειες).

Οι προϋποθέσεις είναι: ■ Τουλάχιστον ο ένας γονιός να ζει νόμιμα και μόνιμα την τελευταία δεκαετία στη χώρα (βάσει Ε1). ■ Και οι δύο γονείς να είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας. ■ Οριο καταθέσεων και κινητής περιουσίας 20.000 ευρώ.