Τη λύση του εταιρικού μετασχηματισμού (hive – down), με απόσχιση του κλάδου τραπεζικών εργασιών και εισφορά του σε νέα θυγατρική, επέλεξαν τρεις από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες (Eurobank, Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς), προκειμένου αφενός, να διενεργήσουν τις τιτλοποιήσεις και, άρα, να μειώσουν το «κόκκινο» απόθεμά τους και αφετέρου, να μην ενεργοποιήσουν τον Νόμο Χαρδούβελη.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), η έννοια του hive –down συνίσταται στην απόσχιση των τραπεζικών δραστηριοτήτων του πιστωτικού ιδρύματος σε επίπεδο Ομίλου και στη μεταβίβαση αυτών σε νέο υπό ίδρυση πιστωτικό ίδρυμα. Η υφιστάμενη τραπεζική άδεια δεν μεταβιβάζεται στο διάδοχο σχήμα και ανακαλείται κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος, ενώ ενεργοποιείται η διαδικασία χορήγησης νέας, σύμφωνα με τον κανονισμό του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (Single Supervisory Mechanism).

Αναλυτικά, ο εταιρικός μετασχηματισμός επιτυγχάνεται ως εξής:

  • Οι τραπεζικές δραστηριότητες του Ομίλου διαχωρίζονται (απόσχιση κλάδου) και μεταβιβάζονται σε νέα υπό ίδρυση εταιρία, η οποία λαμβάνει άδεια λειτουργίας πιστωτικού ιδρύματος και είναι 100% θυγατρική της υφιστάμενης. Η «Νέα Τράπεζα» που προκύπτει από τον εταιρικό μετασχηματισμό λαμβάνει επιλεκτικά μέρος του συνόλου του ενεργητικού και το σύνολο του παθητικού της υφιστάμενης τράπεζας, συμπεριλαμβανομένων των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων έναντι του Δημοσίου (DTC) (σ.σ. πρόκειται για περίπου 15 δισ. ευρώ σωρευτικά και για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες).
  • Οι μη τραπεζικές δραστηριότητες διατηρούνται στη μητρική εταιρία του Ομίλου, η οποία παύει να είναι πιστωτικό ίδρυμα και μετατρέπεται σε χρηματοδοτική εταιρία συμμετοχών (Holding Company), ενώ στη περίπτωση που αυτή είναι εισηγμένη και διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο Αθηνών, οι μετοχές της συνεχίζουν να διαπραγματεύονται χωρίς μεταβολή.
  • Επιπρόσθετα, η τιτλοποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) πραγματοποιείται με την εταιρία συμμετοχών (HoldCom) να διακρατεί το μεγαλύτερο ποσοστό των τίτλων μειωμένης εξασφάλισης (mezzanine και junior tranche), ενώ αντίθετα η «Νέα Τράπεζα» διακρατεί τους νέους υπό έκδοση τίτλους υψηλής εξασφάλισης (senior tranche), καθώς και ένα μικρό ποσοστό των τίτλων μειωμένης εξασφάλισης. Διευκρινίζεται ότι οι senior τίτλοι λαμβάνουν μηδενική στάθμιση κινδύνου στο ενεργητικό της «Νέας Τράπεζας» και προσμετρούνται στα εποπτικά κεφάλαια, εάν έχουν λάβει την εγγύηση του Δημοσίου.

«Ο εταιρικός μετασχηματισμός ο οποίος αναμένεται να υλοποιηθεί από τις περισσότερες συστημικές τράπεζες, συνδέεται άμεσα με τη μείωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ). Συγκεκριμένα, αποτελεί ένα εργαλείο αποφυγής ενεργοποίησης της υφιστάμενης νομοθεσίας για την αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση (DTC). Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4465/2017 σε περίπτωση που ένα πιστωτικό ίδρυμα πραγματοποιήσει ζημίες κατά τη λογιστική χρήση ενός έτους, οφείλει να προβεί σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου υπέρ του Δημοσίου, η οποία να αντιστοιχεί στο ποσοστό συμμετοχής της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης.  Επομένως, το Δημόσιο λαμβάνει αποζημίωση υπό τη μορφή νέων μετοχών, αυξάνοντας κατά αυτό τον τρόπο, σε βάρος φυσικά των ιδιωτών μετόχων (dilution), το ποσοστό συμμετοχής του στο πιστωτικό ίδρυμα», σημειώνει η ΤτΕ στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και συνεχίζει:

«Ο εταιρικός μετασχηματισμός διευκολύνει, επομένως, τη διαδικασία της τιτλοποίησης των δανείων χωρίς να δημιουργείται μεταβολή της μετοχικής σύνθεσης της τράπεζας, εφόσον φυσικά προκύπτουν πρόσθετες ζημίες λόγω των συναλλαγών της τιτλοποίησης».

Ουσιαστικά, επιτυγχάνεται η απομάκρυνση των ΜΕΔ από τους ισολογισμούς των τραπεζών χωρίς την ενεργοποίηση μετατροπής των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων σε οριστική απαίτηση υπέρ του Δημοσίου, καθώς οι ζημίες που προκύπτουν από την τιτλοποίηση επιβαρύνουν τις «παλαιές» τράπεζες, οι οποίες είναι πλέον εταιρίες συμμετοχών (HoldCom). Συμπερασματικά, επιτυγχάνεται βελτίωση του δείκτη των ΜΕΔ των τραπεζών, καθώς και σταδιακή μείωση του κόστους πιστωτικού κινδύνου.

Ταυτόχρονα, επιδεινώνεται θεαματικά το ποσοστό συμμετοχής της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης (DTC) στο ύψος των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων. Σημειώνεται ότι τα εν λόγω κεφάλαια δεν έχουν καταβληθεί, εντούτοις υπάρχει η αμετάκλητη δέσμευση του Ελληνικού Δημοσίου να τα καταβάλει άμεσα ή έμμεσα (με τη μη καταβολή φόρου από τα πιστωτικά ιδρύματα) και χωρίς το Δημόσιο να λαμβάνει κάποια αμοιβή.

«Τέλος, αξίζει αναφοράς ότι το Δημόσιο σε περίπτωση καταγραφής ζημιών και ενεργοποίησης της νομοθεσίας για την αναβαλλόμενη φορολογία, κατόπιν της ολοκλήρωσης του εταιρικού μετασχηματισμού δεν λαμβάνει μετοχές της HolCom, ήτοι της εισηγμένης στο χρηματιστήριο, αλλά της «Νέας Τράπεζας». Αποτέλεσμα είναι να αποζημιώνεται το Δημόσιο με ποσοστό συμμετοχής στο εταιρικό σχήμα αναντίστοιχο με το ποσό καταβολής του, δεδομένου ότι ο μηχανισμός μετατροπής προβλέπει ως βάση υπολογισμού την εσωτερική τιμή της μετοχής της ‘Νέας Τράπεζας’και όχι την τρέχουσα τιμή της HoldCom στο χρηματιστήριο», καταλήγει η ΤτΕ.

Η περίπτωση της ΕΤΕ

Την απόφαση να ολοκληρώσει την τιτλοποίηση Frontier, ύψους 6,1 δισ. ευρώ, χωρίς να προχωρήσει σε hive – down έλαβε η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΤΕ, κ. Παύλο Μυλωνά, η τράπεζα δύναται να απορροφήσει πλήρως τη ζημιά από την τιτλοποίηση μέσω της κερδοφορίας της, η οποία με βάση τα αποτελέσματα του 9μήνου του 2020 ανήλθε στα 602 εκατ. ευρώ μετά από φόρους. Αξίζει να αναφερθεί ότι με βάση εκτιμήσεις η μέγιστη ζημιά για την τράπεζα από την συναλλαγή υπολογίζεται σε περίπου 450 εκατ. ευρώ.

Διαβάστε ακόμη:

Εκκρεμείς συντάξεις: Πώς θα αποδοθούν 300.000 μέσα στο 2021

Αντίστροφη μέτρηση για τη Ναυτεμπορική

Επιστρεπτέα Προκαταβολή: Περιορίζονται οι δικαιούχοι – Πότε ξεκινούν οι πληρωμές