O OOΣΑ στην έκθεσή του για την Ελλάδα επισημαίνει τη σημαντική συνεισφορά του προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ» στην απαλλαγή των τραπεζών από την κληρονομιά της κρίσης, δηλαδή τα περίπου 112 δισ. κόκκινα δάνεια. «Η Ελλάδα», αναφέρεται στην έκθεση, «χρειάστηκε πολύ περισσότερο χρόνο από άλλες χώρες της Ευρωζώνης που, επίσης, επηρεάστηκαν από τα υψηλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια για να αναπτύξει και να θέσει σε εφαρμογή μηχανισμούς για την επίλυση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (ΜΕΔ), αλλά η πρόοδος έχει επιταχυνθεί για τις μεγαλύτερες τράπεζες από τότε που η κυβέρνηση εφάρμοσε το πρόγραμμα ”Ηρακλής”».
Υπενθυμίζεται ότι η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά πως τον Ιούνιο 2022 τα κόκκινα δάνεια στις τέσσερις συστημικές τράπεζες ανέρχονταν στο επίπεδο του 10%. Η ελάφρυνση των τραπεζικών χαρτοφυλακίων από τα ΜΕΔ δημιούργησε προϋποθέσεις για την ομαλότερη χρηματοδότηση της οικονομίας και ειδικά για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης που ποντάρουμε για να μετριάσουμε τις επιπτώσεις της ύφεσης.
Ωστόσο, οι συντάκτες της έκθεσης υπογραμμίζουν πως «ενώ παρατηρείται σημαντική πρόοδος στην εκκαθάριση των ΜΕΔ από τους ισολογισμούς των τραπεζών απομένουν 100 δισ. ευρώ κόκκινα δάνεια που διαχειρίζεται ο αναπτυσσόμενος κλάδος των servicers. Αυτά τα ΜΕΔ ουσιαστικά μπλοκάρουν τους οφειλέτες και τα περιουσιακά στοιχεία, περιορίζοντας την πρόσβαση σε νέα πίστωση για να ξαναχτίσουν ή να επανεκκινήσουν την επιχείρησή τους». Ο ΟΟΣΑ αναγνωρίζει ότι το νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας επιταχύνει σταδιακά την επίλυση του χρέους και των επισφαλών δανείων, αλλά ωστόσο σημειώνει πως παραμένει μία μεγάλη κληρονομιά.
Μια δυσάρεστη κληρονομιά που οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε για να επανέλθουν ομαλές συνθήκες στη χρηματοδότηση της οικονομίας, καθώς σήμερα μεγάλο μέρος του ιδιωτικού τομέα παραμένει αποκλεισμένο από τον τραπεζικό δανεισμό. Ο εξωδικαστικός μηχανισμός, η δεύτερη ευκαιρία στον πτωχευτικό και άλλα ανάλογης φιλοσοφίας μέτρα ασφαλώς και συμβάλλουν στην επίλυση του προβλήματος, αλλά είναι αναπόφευκτο η διαδικασία αυτή να έχει σε μεγάλο βαθμό και ρευστοποιήσεις προβληματικών δανείων, δηλαδή πλειστηριασμούς.
Οι servicers πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους, κι όπως ανέφερε σε άρθρο του, ο επικεφαλής της Do Value στην Ελλάδα Θ. Καλαντώνης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι συγκεκριμένες εταιρίες έχουν περιορισμένους βαθμούς ελευθερίας στον τρόπο άσκησης της δραστηριότητάς τους. Κάθε τιτλοποιημένο χαρτοφυλάκιο συνοδεύεται από συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο (business plan) που ενέκρινε το ελληνικό Δημόσιο και δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του διαχειριστή. Η δραστηριότητα των servicers διεξάγεται σε αυστηρό κανονιστικό περιβάλλον, υπό την εποπτεία της ΤτΕ και σε διαρκή έλεγχο για την τήρηση του business plan. Σε περίπτωση αστοχίας ο servicer χάνει την αμοιβή του κι αν η υστέρηση ξεπερνά 15-20% του στόχου τότε μπορεί να φθάσει μέχρι και στην αφαίρεση του χαρτοφυλακίου. Ο servicer δεν μπορεί να επιλέξει ελεύθερα, όπως πολλοί θεωρούν, την αναγκαστική εκτέλεση έναντι μιας ρύθμισης.
Ο τρόπος διαχείρισης των χαρτοφυλακίων, οι διαδικασίες, αλλά και τα συγκεκριμένα βήματα είναι εκ των προτέρων προσδιορισμένα από το νομοθετικό και ρυθμιστικό πλαίσιο.