Τα πιο επικίνδυνα προβλήματα για μια χώρα δεν είναι κατ’ ανάγκη εκείνα που προκαλούν πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις, αλλά εκείνα που μπαίνουν υποδόρια στο DNA του πολίτη, πλήττουν για πάντα τον αξιακό του κώδικα, αμφισβητούν την ηθική και την κρίση του, επηρεάζουν την ψυχοσύνθεσή του, αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του και επιβάλλουν νέα συλλογικά πρότυπα συμπεριφοράς και ήθους.
Τελευταίο ηχηρό παράδειγμα η υπονόμευση του θεσμού της κοινωνικής αλληλεγγύης μετά την αποκάλυψη ότι ένας από τους πιο προβεβλημένους οργανισμούς, ο «Αλλος Ανθρωπος», ήταν μια συγκαλυμμένη απάτη. Εθισμένος στον τζόγο, χρησιμοποιούσε ως δόλωμα πολιτικούς (ακόμη και την Πρόεδρο της Δημοκρατίας), ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης ή επαγγελματίες με υψηλή αναγνωρισιμότητα και άρα ισχυρή επιρροή στην κοινή γνώμη για να συγκεντρώνει χιλιάδες ευρώ από αφελείς πολίτες. Ενα μέρος από αυτά τα διέθετε για τα συσσίτια αστέγων, προσφύγων ή θυμάτων από φυσικές καταστροφές, αλλά τα υπόλοιπα τα… επένδυε στα «φρουτάκια» και τα μπουζούκια για την προσωπική τέρψη του και ίδιον όφελος. Είχε προηγηθεί η «Κιβωτός του Κόσμου» και οι ανάλογες καταγγελίες για αδιαφανείς διαδικασίες διαχείρισης.
Τα μεγάλα ποσά που συγκέντρωνε ο «Αλλος Ανθρωπος» επιβεβαιώνουν για μία ακόμη φορά ότι οι Ελληνες είναι έτοιμοι να προσφέρουν από το περίσσευμά τους ή το υστέρημά τους για να βοηθήσουν τον συνάνθρωπό τους, παρά τον αντίθετο ισχυρισμό πολλών. Η γραφειοκρατία και η διαφθορά, που επικρατούσαν για χρόνια στους δημόσιους φορείς οι οποίοι αναλάμβαναν τον συντονισμό και τη διαχείριση του φιλανθρωπικού έργου, δημιούργησαν την ανάγκη συγκρότησης… ανεξάρτητων φορέων που με τον ζήλο των εθελοντών θα αντιμετώπιζαν τα προβλήματα και θα επέβαλαν την πλήρη διαφάνεια στη διαχείριση των χρημάτων που προορίζονταν για τους αναξιοπαθούντες. Ετσι δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα και στην Ευρώπη οι ΜΚΟ (Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις) που χρηματοδοτούνται από ιδιωτικές επιχειρήσεις, φορείς του Δημοσίου και απλούς πολίτες.
Κι εκεί, όμως, παρεισέφρησαν η ανομία και η διαφθορά, τα σκοτεινά κυκλώματα και οι απατεώνες που μυρίστηκαν χρήμα και υπονόμευσαν την εικόνα και το έργο των ΜΚΟ, οι περισσότερες από τις οποίες κάνουν με αυταπάρνηση και εντιμότητα τη δουλειά τους. Απειρες δικογραφίες έχουν σχηματιστεί, θεσπίστηκε αυστηρό οικονομικό και φορολογικό πλαίσιο λειτουργίας, αλλά η ζημιά είχε γίνει. Η κοινωνία έχασε την εμπιστοσύνη της και στις ΜΚΟ και έπεσε στα δίχτυα των εντελώς ανεξέλεγκτων φορέων, όπως αυτός του Πολυχρονόπουλου. Δεν δίσταζαν να καταθέσουν χρήματα σε ιδιωτικούς λογαριασμούς, ακόμη και σε φακελάκια, παραβλέποντας την πιθανότητα αυτά τα ποσά να καταλήξουν, αντί για τα συσσίτια των αστέγων, στην τσέπη κάποιου απατεώνα κι από εκεί στον τζόγο. Με την αποκάλυψη της τελευταίας απάτης η κοινωνία δέχθηκε ένα ακόμη πλήγμα. Ποιος μπορεί τώρα να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του πολίτη στις φιλανθρωπικές οργανώσεις; Πώς θα πειστεί ότι «δεν είναι όλοι ίδιοι» και θα εξακολουθήσει να προσφέρει τη βοήθειά του σε όσους έχουν πραγματική ανάγκη;
Η ζημιά έγινε και η ανάταξή της δεν είναι εύκολη υπόθεση. Και το πρόβλημα δεν είναι μόνο η έλλειψη πόρων για τη συνέχιση ενός αναγκαίου κοινωφελούς έργου, αλλά η διαμόρφωση μιας «κουλτούρας ασυδοσίας» που διαβρώνει το κοινωνικό σύνολο. Ό,τι θέλει ο καθένας κάνει, όσο μπορεί κλέβει, κανείς δεν υπάρχει να τον εμποδίσει και καμιά συνέπεια δεν έχει.
Η απάτη Πολυχρονόπουλου είναι το πιο τρανταχτό παράδειγμα με τις μεγαλύτερες συνέπειες, αλλά υπάρχουν κι άλλα, πολλά και καθημερινά, που περνάνε κάτω από τα ραντάρ της κριτικής, αλλά είναι εξίσου προκλητικά για τον μέσο πολίτη. Παράδειγμα, οι τρεις συμπολίτες μας που την ημέρα της κακοκαιρίας αγνόησαν την απαγόρευση της Αστυνομίας και ανέβηκαν από χωματόδρομους στη χιονισμένη Πάρνηθα. Εγκλωβίστηκαν και κάλεσαν την Πολιτική Προστασία να τους σώσει. Ακολούθησε τεράστια κινητοποίηση από Αστυνομία, Πυροσβεστική, οχήματα και ελικόπτερα που κόστισε χιλιάδες ευρώ. Και όταν βρέθηκαν, αρνήθηκαν να περπατήσουν γιατί ισχυρίστηκαν ότι έχουν τραυματιστεί, επιμένοντας να πάει το ειδικό όχημα να τους περιμαζέψει. Το πρόστιμο που τους επιβλήθηκε είναι το… θηριώδες ποσό των 100 ευρώ στον καθένα. Γιατί ο φορολογούμενος πολίτης που έμεινε στο σπίτι του να πληρώσει τα υπόλοιπα;
Οι μικρές, αλλά πολλές εστίες μικροπαρανομίας ή ακραίας αυθαιρεσίας πρέπει κάποια στιγμή να ελεγχθoύν. Ο,τι γίνεται και στις υπόλοιπες χώρες που στοιχειωδώς σέβονται τους πολίτες τους. Στην Ελλάδα δεν λείπουν οι νόμοι. Βούληση χρειάζεται. Υπερβολικό είναι, αλλά στην… ανάγκη ας δημιουργηθεί ένα ακόμη υπουργείο με στόχο την αντιμετώπιση της προφανούς ασυδοσίας με την οποία ουδείς ασχολείται πραγματικά.