Αυτές είναι οι 5 χώρες-κόμβοι του παγκόσμιου εμπορίου και της γεωπολιτικής

Σε συνεργασία με το Bloomberg Economics, το Bloomberg Businessweek έκανε έρευνα όσον αφορά το εμπόριο και τις επενδύσεις και αποκάλυψε πέντε έθνη τα οποία χαρακτηρίζονται ως νέοι κόμβοι γεωπολιτικής επιρροής.

Τα κράτη αυτά πρόκειται για το Βιετνάμ, την Πολωνία, το Μεξικό, το Μαρόκο και την Ινδονησία. Ως γκρουπ, οι χώρες αυτές κατέγραψαν οικονομική παραγωγή $4 τρισ. το 2022, περισσότερο από την Ινδία και παρόμοια με αυτή της Γερμανίας και της Ιαπωνίας.

Παρά τις διαφορετικές τοποθεσίες, το παρελθόν και τις πολιτικές τους, όλες οι χώρες αυτές μοιράζονται την καιροσκοπική επιθυμία εκμετάλλευσης της απροσδόκητης τύχης τους ως συνδετικοί κρίκοι μεταξύ της Δύσης και της Ασίας, ιδιαίτερα της Κίνας. 

Κριτήρια επιλογής

Οι πέντε αυτές χώρες δεν είναι σε καμία περίπτωση οι μόνες οικονομίες που βρίσκονται σε τέτοιους γεωπολιτικούς κόμβους, αλλά η γεωγραφική τους θέση και η ικανότητά τους να διευκολύνουν το εμπόριο τις έχει καταστήσει σημαντικές. Οι χώρες αυτές, παράλληλα, αντιπροσωπεύουν το 4% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αλλά έχουν προσελκύσει λίγο πάνω από το 10%, ή $550 δισεκατομμύρια πράσινων επενδύσεων από το 2017. 

Και οι πέντε χώρες κατέγραψαν επιτάχυνση του εμπορίου τους την τελευταία πενταετία, σύμφωνα με την ανάλυση του Bloomberg.

Σύμφωνα με τους αναλυτές της Bank of International Settlements, οι οποίοι μελέτησαν δεδομένα πάνω από 25.000 εταιρειών, πολλές εξ αυτών έχουν αλλάξει την εφοδιαστική τους αλυσίδα, αποφεύγοντας την Κίνα και επιλέγοντας χώρες οι οποίες είναι συνδεδεμένες με αυτή, όπως το Βιετνάμ και το Μεξικό, δημιουργώντας τον νέο τομέα των χώρων-μεσαζόντων με τη Δύση.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο παρατηρείται πως η σχέση της Δύσης και της Κίνας δεν διακόπτεται εντελώς, απλά προσθέτει ορισμένους ενδιάμεσους «κρίκους» στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Όπως αναφέρουν οι αναλυτές του Bloomberg, Έντα Κουράν, Σον Ντόναν και Μαέβα Κάζιν, αυτό δε σημαίνει πως τα πάντα βαίνουν καλώς.

Ακόμα κι αν υπάρξουν νικητές σε αυτή τη νέα εποχή, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν πως το συνολικό πλήγμα στην παγκόσμια ανάπτυξη από τη διακοπή της ροής τόσο του εμπορίου όσο και των επενδύσεων θα είναι σημαντικό, με τις φτωχότερες χώρες να υποφέρουν περισσότερο από τις ανεπτυγμένες οικονομίες.

Για τους καταναλωτές και τις κεντρικές τράπεζες, μία αρνητική παρενέργεια θα είναι ο αυξημένος πληθωρισμός, λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής.

Βιετνάμ

Ο ρόλος του Βιετνάμ ως συνδετικός κρίκος έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια λόγω του εμπορικού πολέμου μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας αλλά και της πανδημίας. Δεδομένου του χαμηλού εργατικού κόστους στη χώρα, της βελτίωσης των υποδομών και της ολοένα και διευρυνόμενης λίστας εμπορικών συμφωνιών, το Βιετνάμ έχει προσελκύσει πληθώρα τεχνολογικών κολοσσών, ενώ αναπτύσσει και τον τομέα κατασκευής μικροτσίπ της.

Η τάση των κολοσσών τεχνολογίας για τη μεταφορά μέρους της παραγωγής τους από την ηπειρωτική Κίνα στο Βιετνάμ συνεχίζεται εδώ και περίπου μια δεκαετία, αλλά έχει επιταχυνθεί τα τελευταία χρόνια.

Το ένα τρίτο των εξαγωγών του Βιετνάμ προορίζεται προς τις ΗΠΑ, ενώ η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής υλικών για τους βιετναμέζους παραγωγούς, είτε πρόκειται για μηχανήματα, είτε για πρώτες ύλες για την παραγωγή ενδυμάτων.

Πολωνία

Η Πολωνία έχει ήδη εδραιωμένους δεσμούς με την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, ενώ κολοσσοί όπως η Volkswagen και η Mercedes έχουν ήδη αρχίσει την κατασκευή βιομηχανικών μονάδων στη χώρα για την κατασκευή ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Οι ξένες επενδύσεις στην Πολωνία έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, δη για την πράσινη ενέργεια. Η Πολωνία βρίσκεται στη δεύτερη θέση παγκοσμίως -πίσω από την Κίνα- όσον αφορά την κατασκευή ηλεκτρικών μπαταριών, φιλοξενώντας εταιρείες όπως LG Chem Ltd, Northvolt AB, SK Innovation Co και Umicore SA. 

Οι αποστολές ηλεκτρικών μπαταριών που παρήχθησαν στη χώρα άγγιξαν τα $8,9 δισ. πέρυσι, στο 2,4% των συνολικών εξαγωγών της οικονομίας.

Μεξικό

Το Μεξικό ξεπέρασε φέτος την Κίνα ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας προϊόντων προς τις ΗΠΑ, αν και το στοιχείο αυτό δεν αναδεικνύει εξ ολοκλήρου την εμπορική σχέση της χώρας με την μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και τον υπόλοιπο πλανήτη.

Από το 2017 και ύστερα, οι εισαγωγές του Μεξικό από την Κίνα αυξάνονται περισσότερο από τις εξαγωγές της χώρας προς τις ΗΠΑ, αφού πολλές κινεζικές εταιρείες έχουν επιλέξει να ανοίξουν βιομηχανικές μονάδες στη χώρα, με προσήλωση στην αμερικανική αγορά. Σύμφωνα, μάλιστα με την Mexican Associaton of Private Industrial Parks, τα επόμενα δύο χρόνια η 1 εκ των 5 νέων επιχειρήσεων στη χώρα θα είναι κινεζικές. 

Μαρόκο

Το Μαρόκο το οποίο φιλοξενεί τα μεγαλύτερα αποθέματα φωσφορικού άλατος στον κόσμου, έχει αρχίσει να εξελίσσεται σε σημαντικό παράγοντα της ενεργειακής μετάβασης της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας.

Σημειωτέον πως το ορυκτό αποτελεί βασικό συστατικό των μπαταριών LFP, η οποία αποτελεί μία ραγδαία αναπτυσσόμενη ποικιλία επαναφορτιζόμενων κυψελών οι οποίες χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Η χώρα έχει ήδη έναν αναπτυσσόμενα τομέα αυτοκινήτων, με εργοστάσια των Renault και Stellantis τα οποία παράγουν χιλιάδες οχήματα καθημερινά και τα οποία υποστηρίζονται από δεκάδες αμερικανικούς προμηθευτές.

Οι ισχυρές εμπορικές σχέσεις του Μαρόκο με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, παράλληλα, όπως και η θετική προσέγγισή της ως προς τις ξένες επενδύσεις, έχουν μετατρέψει τη χώρα σε ένα «σημείο συνάντησης» της Δύσης και της Κίνας. 

Ινδονησία

H Ινδονησία προσπαθεί ενεργά να προσελκύσει αμερικανικές αλλά και κινεζικές εταιρείες, προσπαθώντας να υλοποιήσει το όραμα του προέδρου Τζόκο Γουιντόντο για την δημιουργία μίας εξ ολοκλήρου εγχώριας αλυσίδας παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων.

Η χώρα έχει προσκαλέσει την Tesla και την Volskwagen για επενδύσεις, προσπαθώντας να εξισορροπήσει την κυριαρχία των κινεζικών εταιρειών στον τομέα διύλισης νικελίου και κατασκευής μπαταριών, κάτι το οποίο έχει οδηγήσει σε πολλές συμφωνίες γεωπολιτικού «βεληνεκούς».

Τον Μάρτιο, η Ford υπέγραψε συμφωνία με την κινεζική Zhejiang Huayou Cobat και με την βραζιλιάνικη Vale για την εξασφάλιση προμηθειών νικελίου, το οποίο χρησιμοποιείται στην κατασκευή μπαταριών.

Δεδομένου του ότι η χώρα έχει τεράστιο όγκο φυσικών πόρων αλλά και 270 εκατομμύρια πληθυσμού, η Ινδονησία ποντάρει στη γεωστρατηγική σημασία της και επιλέγει να συνεργαστεί και με τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.