Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την Παρασκευή τις πιο σαρωτικές και επιθετικές κυρώσεις κατά του εμπορίου πετρελαίου της Ρωσίας, μόλις δέκα ημέρες πριν ο Τζο Μπάιντεν αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο για να αντικατασταθεί από τον Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία.
Εάν παραμείνουν σε ισχύ υπό τον Τραμπ, τα μέτρα έχουν περισσότερες πιθανότητες να διαταράξουν τις εξαγωγές πετρελαίου της Ρωσίας από οτιδήποτε έχει γίνει από οποιαδήποτε δυτική δύναμη μέχρι σήμερα.
Σε δύο μεγάλους παραγωγούς και εξαγωγείς επιβλήθηκαν κυρώσεις, ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό πρόγραμμα στόχευσης μεμονωμένων πετρελαιοφόρων επεκτάθηκε δραματικά, οι έμποροι που οργανώνουν εκατοντάδες φορτία έχουν καταγραφεί, έχουν κατονομαστεί κομβικές ασφαλιστικές εταιρείες και δύο αμερικανικοί πάροχοι υπηρεσιών πετρελαίου έχουν κληθεί να αποχωρήσουν.
Η κίνηση αυτή θα μπορούσε θεωρητικά να μειώσει την πρόβλεψη της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας ότι το πλεόνασμα της προσφοράς θα είναι σχεδόν 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα φέτος. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το πετρέλαιο μπρεντ, τα οποία έκλεισαν το 2024 κάτω από τα 75 δολάρια το βαρέλι, αυξήθηκαν πάνω από τα 80 δολάρια την Παρασκευή, σύμφωνα με τα στοιχεία του ICE Futures Europe.
Αυτή η ιστορία επηρεάζει όλους τους βασικούς τομείς στο πλαίσιο της προσφοράς πετρελαίου.
Surgutneftegas και Gazprom Neft
Η επιβολή κυρώσεων σε αυτές τις δύο εταιρείες είναι μακράν το πιο άμεσο και επιθετικό βήμα που έχει γίνει μέχρι στιγμής από την Ουάσινγκτον ή οποιαδήποτε άλλη δυτική δύναμη.
Μεταξύ τους, οι δύο εταιρείες θα μεταφέρουν περίπου 970.000 βαρέλια πετρελαίου ημερησίως δια θαλάσσης το 2024 και το γεγονός ότι έχουν χαρακτηριστεί θα αποτελέσει αιτία ανησυχίας για τα διυλιστήρια πετρελαίου στην Ινδία καθώς και για τις κρατικές εταιρείες στην Κίνα.
Οι θαλάσσιες ροές τους είναι μεγαλύτερες από το παγκόσμιο πλεόνασμα προσφοράς που προβλέπει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας για την παγκόσμια αγορά το 2025. Είναι επίσης σχεδόν το 30% των θαλάσσιων εξαγωγών της Ρωσίας.
Κανείς δεν υπονοεί ότι οι μεταφορές των δύο εταιρειών θα σταματήσουν στο σύνολό τους, αλλά το γεγονός ότι τους έχουν επιβληθεί κυρώσεις, μαζί με τα άλλα μέτρα που ανακοινώθηκαν, σημαίνει ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η διατάραξη.
Πολλά δεξαμενόπλοια
Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν κυρώσεις σε περίπου 160 μεμονωμένα πετρελαιοφόρα. Αυτό διπλασιάζει το σύνολο του καταλόγου των σκαφών που έχουν στοχοποιηθεί από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι σήμερα. Περίπου 30 από τα πλοία που κυνηγά η Ουάσινγκτον έχουν ήδη υποστεί κυρώσεις από το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες, αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί πόσο αποτελεσματικά έχουν αποδειχθεί τα αμερικανικά μέτρα μέχρι στιγμής.
Από όλες τις κυρώσεις στο εμπόριο πετρελαίου της Ρωσίας, αυτές που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ έχουν αποδειχθεί ότι έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο, γεγονός που αποδεικνύει ότι οι Ασιάτες αγοραστές είναι επιφυλακτικοί στο να περιφρονήσουν τα μέτρα της Ουάσινγκτον.
Πριν από την Παρασκευή, το Γραφείο Ελέγχου Εξωτερικών Περιουσιακών Στοιχείων είχε χαρακτηρίσει 39 δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο από τον Οκτώβριο του 2023. Από αυτά, τα 33 απέτυχαν να σηκώσουν φορτία από τότε που καταχωρήθηκαν, σύμφωνα με τα στοιχεία παρακολούθησης πλοίων που συγκέντρωσε το Bloomberg. Αυτό είναι ένα υψηλότερο επίπεδο διακοπής από ό,τι επιτυγχάνεται με παρόμοια μέτρα που έχουν επιβληθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο ή την Ευρωπαϊκή Ένωση και για χρονικό διάστημα υπερδιπλάσιο, με τις πρώτες κυρώσεις που επιβλήθηκαν από οποιαδήποτε από αυτές τις δικαιοδοσίες να έρχονται μόλις τον Ιούνιο του 2024.
Το τελευταίο μέτρο περιλαμβάνει κυρώσεις κατά ολόκληρου του στόλου των εξειδικευμένων δεξαμενόπλοιων που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά αργού πετρελαίου από βασικά έργα στις περιοχές της Αρκτικής και του Ειρηνικού της Ρωσίας. Τα πλοία της Αρκτικής μεταφέρουν φορτία στο ρωσικό λιμάνι του Μουρμάνσκ, όπου έχουν επίσης στοχοποιηθεί δύο δεξαμενόπλοια αποθήκευσης, και ενδέχεται να αισθανθούν λίγο άμεσα από την κίνηση. Θα μπορούσε όμως να παρεμποδίσει τις εργασίες συντήρησης των πλοίων, οι οποίες συνήθως πραγματοποιούνται στην Κίνα.
Τα δεξαμενόπλοια που δραστηριοποιούνται στον Ειρηνικό μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο στην Κίνα και οι κυρώσεις της Παρασκευής θα μπορούσαν να περιπλέξουν αυτό το εμπόριο, απαιτώντας ενδεχομένως τη μετακίνηση των φορτίων από το ένα δεξαμενόπλοιο στο άλλο πριν από την παράδοση.
Dark traders
Η OFAC έχει επίσης στοχοθετήσει τους «αδιαφανείς εμπόρους που επιθυμούν να μεταφέρουν και να πωλούν» το ρωσικό πετρέλαιο, οι οποίοι «συχνά είναι εγγεγραμμένοι σε χώρες υψηλού κινδύνου, έχουν σκοτεινές εταιρικές δομές και προσωπικό με διασυνδέσεις με τη Ρωσία και αποκρύπτουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες».
Πολλές από αυτές τις εμπορικές εταιρείες ιδρύθηκαν μόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 και αρκετές από τις πρώτες εισερχόμενες εταιρείες έχουν ήδη εξαφανιστεί, για να αντικατασταθούν από νέες οντότητες, με επικαλυπτόμενους ιδιοκτήτες και πολλά από τα ίδια στελέχη.
Οι ενέργειες που λαμβάνονται κατά των σημερινών εμπόρων πετρελαίου θα δημιουργήσουν πιθανώς κάποια βραχυπρόθεσμη αναστάτωση, αλλά είναι πιθανό ότι πολλοί από αυτούς θα επανεμφανιστούν με διαφορετικά ονόματα.
Ασφάλιση πλοίων
Οι κυρώσεις σε δύο από τους μεγαλύτερους ρωσικούς παρόχους ασφαλίσεων προστασίας και αποζημίωσης για πετρελαιοφόρα, την Ingosstrakh Insurance Company και τον όμιλο Alfastrakhovanie Group, ενδέχεται να μην έχουν μεγάλο αντίκτυπο στις ροές.
Ωστόσο, η απαγόρευση της παροχής ασφάλισης από τις δύο αυτές εταιρείες μπορεί να ωθήσει αποτελεσματικά ορισμένα δεξαμενόπλοια, συμπεριλαμβανομένου του ρωσικού στόλου, εκτός των κύριων ασφαλιστικών αγορών. Τουλάχιστον προσωρινά. Αυτό θα προστεθεί στις ανησυχίες που έχουν ήδη εκφραστεί από χώρες των οποίων τα ύδατα τίθενται ήδη σε κίνδυνο από τα γερασμένα πλοία που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο.
Ένα σημαντικό ερώτημα θα είναι η αντίδραση της Ινδίας και των αγοραστών πετρελαίου και των ρυθμιστικών αρχών της, δεδομένου ότι η χώρα είναι βασικός αποδέκτης των παραδόσεων που καλύπτονται από την Ingosstrakh.
«Η απομάκρυνση της Ingosstrakh από την αγορά δημιουργεί ένα κενό που αναπόφευκτα θα καλυφθεί από fly-by-night (σσ. αναξιόπιστους) ασφαλιστές», ανέφερε η εταιρεία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Πρόσθεσε ότι θα εξετάσει τρόπους για να αντιμετωπίσει αυτό που αποκάλεσε αδικαιολόγητη και επιζήμια απόφαση.
Υπηρεσίες πετρελαίου
Οι κυρώσεις απαιτούν επίσης από τις αμερικανικές εταιρείες παροχής πετρελαϊκών υπηρεσιών να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία έως τις 27 Φεβρουαρίου
Τουλάχιστον δύο παγκόσμιοι πάροχοι με έδρα τις ΗΠΑ συνέχισαν να εργάζονται στη χώρα ακόμη και μετά την εισβολή του Κρεμλίνου στην Ουκρανία, σύμφωνα με τις τριμηνιαίες εκθέσεις τους.
Ωστόσο, οι ευρύτεροι περιορισμοί είναι απίθανο να έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ικανότητα της Ρωσίας να αντλεί αργό πετρέλαιο, καθώς οι εγχώριοι πάροχοι, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών που ανήκαν προηγουμένως σε ξένους επενδυτές, πραγματοποιούν το μεγαλύτερο μέρος των υπηρεσιών πετρελαίου στη χώρα. Οι πρώην θυγατρικές των παγκόσμιων παρόχων πετρελαϊκών υπηρεσιών έχουν διατηρήσει τον εξοπλισμό, το προσωπικό και την τεχνογνωσία που επαρκούν για να διατηρήσουν τους ρυθμούς γεώτρησης της Ρωσίας.
Μόνο το 15% περίπου της ρωσικής αγοράς γεωτρήσεων πετρελαίου εξαρτάται από ξένες τεχνολογίες, εκτιμούσε πριν από ένα χρόνο η εταιρεία ερευνών Rystad Energy A/S με έδρα το Όσλο.
Οποιοσδήποτε αντίκτυπος στη ρωσική παραγωγή πετρελαίου είναι πιθανό να γίνει αισθητός μόνο μακροπρόθεσμα και πιο έντονα στα έργα «πράσινου πεδίου» που απαιτούν τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες για την κερδοφόρα άντληση πετρελαίου. Ως αποτέλεσμα, η επέλαση της Ρωσίας στα αποθέματα της Αρκτικής καθώς και η ανάπτυξη υπεράκτιων κοιτασμάτων ενδέχεται να επιβραδυνθεί.
Εφαρμογή και επιβολή
Μεγάλο μέρος του ρωσικού εμπορίου πετρελαίου έχει ήδη απομακρυνθεί από δυτικές εταιρείες και παρόχους υπηρεσιών, μειώνοντας την ισχύ των μέτρων που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα.
Για να είναι αποτελεσματικές οι κυρώσεις, η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα πρέπει να είναι πρόθυμη να λάβει μέτρα κατά των αγοραστών του ρωσικού πετρελαίου.
Τα ινδικά διυλιστήρια και εκείνα που ανήκουν στην κινεζική κυβέρνηση έχουν ήδη δείξει απροθυμία να δεχτούν φορτία που μεταφέρονται με πλοία στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις. Αλλά αυτό δεν τους έχει στοιχίσει πολύ ακριβά, όταν τα πλοία της μαύρης λίστας ήταν μόνο ένα μικρό κλάσμα του διαθέσιμου σκιώδους στόλου.
Ο τελευταίος γύρος κυρώσεων των ΗΠΑ αλλάζει αυτή την εικόνα, πλήττοντας μεγαλύτερο μέρος του στόλου.
Διαβάστε ακόμη
Οι επενδυτές στον κόσμο του Αλτσχάιμερ: Αυτή είναι η επόμενη επενδυτική ευκαιρία (πίνακες)
Ευκαιρία ή Απειλή: Πώς η δημοσιογραφία θα προσαρμοστεί στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης
Νεϊμάρ, ο πιο ακριβοπληρωμένος όλων: Το 2024 εισέπραξε €1,1 εκατ. για κάθε επαφή με τη μπάλα
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα