Οι ΗΠΑ απορρίπτουν τα κινεζικά κεφάλαια και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόκειται να εφαρμόσει νέο νομοσχέδιο για τον περιορισμό των κινεζικών επενδύσεων. Οι χώρες της Νότιας Ευρώπης που πλησίαζαν την χρεοκοπία πριν από μια δεκαετία είναι πολύ πιο φιλόξενες.
Οι επενδύσεις και οι εξαγορές επιχειρήσεων της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας από κινεζικές εταιρείες ξεπέρασαν αυτές στις ΗΠΑ και στην υπόλοιπη Ευρώπη φέτος, σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέταξε το Bloomberg. Παρόλο που η αύξηση αυτή οδηγείται κυρίως από τις εξαγορές της πορτογαλικής επιχείρησης EDP και της μονάδας της ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ισπανία από τη κινεζική εταιρεία Three Gorges Corp., από τις αρχές του έτους υπήρξαν 23 άλλες προτεινόμενες ή ολοκληρωμένες συμφωνίες, επενδύσεις και κοινοπραξίες στις τέσσερις χώρες του Νότου.
«Όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη στρατηγική και τη μακροπρόθεσμη παρουσία, οι τόποι αυτοί είναι ελκυστικοί για την Κίνα». δήλωσε ο Philippe Le Corre, ανώτερος σύμβουλος του Harvard Kennedy School of Government. «Αυτές οι χώρες γίνονται ήπιοι υποστηρικτές της Κίνας στη διεθνή σκηνή».
Η Ελλάδα πέρυσι άσκησε βέτο σε μια καταδίκη της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα της Κίνας στα Ηνωμένα Έθνη. Η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία δεν ήταν μεταξύ των υπογραφόντων μιας επιστολής από τουλάχιστον 15 δυτικούς πρεσβευτές σχετικά με τη μεταχείριση της μειονότητας των Ουιγούρων στην περιοχή του Xinjiang της Κίνας, ανέφερε το Reuters. Η λαϊκιστική κυβέρνηση της Ιταλίας δηλώνει ότι θέλει να είναι εταίρος της ΕΕ στην πρωτοβουλία Belt and Road, το μαζικό σχέδιο υποδομών της Κίνας.
Η Κίνα έχει προχωρήσει στην απόκτηση περιουσιακών στοιχείων από τις χώρες αυτές, από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση το 2009. Τόσο οι κρατικές επιχειρήσεις όσο και οι ιδιωτικοί όμιλοι έχουν συμβάλει στις επενδύσεις. Οι κινεζικές εταιρείες κατέχουν τώρα μεγάλες ή ελέγχουσες συμμετοχές στο ελληνικό λιμάνι του Πειραιά, τη μεγαλύτερη ασφαλιστική της Πορτογαλίας, Fidelidade, την ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία Pirelli και το βραζιλιάνικο βραχίονα της ισπανικής πετρελαϊκής Major Repsol SA.
Η πληθώρα των επενδύσεων δημιούργησε ευρωπαϊκές ανησυχίες σχετικά με πιθανές προθέσεις για κλοπή τεχνογνωσίας. Ωθούμενες από την αυξανόμενη πολιτική ανησυχία για τις κινεζικές εξαγορές, οι βουλευτές της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα ενέκριναν τους πρώτους κανόνες σε επίπεδο μπλοκ για τον περιορισμό των ξένων επενδύσεων από τρίτες χώρες. Αν και ο νέος νόμος δεν παρέχει στα μέλη δικαίωμα να ασκούν βέτο σε άλλες χώρες της ΕΕ, θα τους επιτρέπει να αναζητούν πληροφορίες και να παρέχουν σχόλια σχετικά με επενδύσεις σε άλλα μέρη της Ένωσης. Τα κράτη μέλη που λαμβάνουν παρατηρήσεις θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη αυτές τις αντιδράσεις κατά τη λήψη απόφασης για την εκάστοτε επένδυση. Οι κανόνες πρόκειται να τεθούν σε ισχύ γύρω στα τέλη του 2020.
Οι πολιτικοί από την Ιταλία και την Πορτογαλία εξέφρασαν αρχικά τις ανησυχίες τους σχετικά με τους κανόνες, υποστηρίζοντας ότι δεν πρέπει να αποτελέσουν δικαιολογία για προστατευτισμό ή να παραβιάζουν τα εθνικά συμφέροντα. Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, έχει πάρει μια πιο σκληρή στάση απέναντι στην Κίνα, όταν εθνικοί πρωταθλητές όπως ο κατασκευαστής αυτοκινήτων Daimler AG και ο κατασκευαστής ρομπότ Kuka AG, αποτέλεσαν στόχους για τους Κινέζους.
Η Κίνα δεν στοχεύει ενεργά σε επενδύσεις στη νότια Ευρώπη, περισσότερο απ’ ό,τι σε άλλες περιοχές, και τα κίνητρα είναι μόνο οικονομικά, σύμφωνα με την διπλωματική αποστολή της Κίνας στις Βρυξέλλες.
«Οι επενδύσεις βασίζονται σε δραστηριότητες με επιχειρηματικό προσανατολισμό και η κατεύθυνση των επενδύσεων εξαρτάται από παράγοντες όπως τα πλεονεκτήματα της ίδιας της εταιρείας και οι συνθήκες στην αγορά», ανέφερε σε δήλωσή της η κινεζική αντιπροσωπεία απαντώντας σε ερωτήσεις του Bloomberg. «Δεν τίθεται θέμα στρατηγικού σχεδιασμού ή πολιτικών προθέσεων», συμπληρώνει.