Τους κινδύνους blackouts, δελτίων κατανάλωσης ενέργειας και σοβαρής ύφεσης αντιμετωπίζει η Ευρώπη εάν η Ρωσία μειώσει περαιτέρω τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς τη Γηραιά Ήπειρο.

Η νέα πρόκληση για τους Ευρωπαίους ξεκίνησε την Τετάρτη, με τη νέα άρση των ροών μέσω του αγωγού Nord Stream 1. Οι ρυθμιστές και οι καταναλωτές, πια, ανησυχούν πως το Κρεμλίνο θα βρει νέες δικαιολογίες για μείωση της παροχής του υδρογονάνθρακα, αφήνοντας την ήπειρο στο έλεος του επερχόμενου κρύου χειμώνα.

Λίγο πριν την προγραμματισμένη παύση, η Gazprom προειδοποίησε τη γαλλική Engie SA πως θα σταματήσει τις ροές από την Πέμπτη, λόγω ασυμφωνίας όσον αφορά την αποπληρωμή των συμβολαίων. Πρόκειται προφανώς για ένα νέο γύρο αντεπίθεσης της Μόσχας ενάντια στις κυρώσεις της Δύσης μέσω οπλοποίησης του φυσικού αερίου στη γεωπολιτική σύγκρουση που δημιουργήθηκε μετά από την εισβολή στην Ουκρανία.

«Όπως αναμέναμε, η Ρωσία χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως πολεμικό όπλο. Έχουμε, όμως, την ικανότητα να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση και να τα βγάλουμε πέρα με το χειμώνα», τόνισε η Υπουργός Ενεργειακής Μετάβασης της Γαλλίας Agnes Pannier-Runacher. 

Το δυσμενές σενάριο και οι δηλώσεις του Κρεμλίνου

Το δυσμενέστερο σενάριο συμπεριλαμβάνει ολική άρση των ροών του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και ένα «παγωμένο» φθινόπωρο. Με ελάχιστες ενεργειακές εναλλακτικές, η αύξηση της ζήτησης για θέρμανση θα ωθήσει τις τιμές σε νέα υψηλά, κάτι που ενδέχεται να δημιουργήσει κοινωνικές αναταραχές, ενώ θα τεστάρει και τη θέληση της Ευρώπης προς στήριξη της Ουκρανίας.

Η Gazprom, από την πλευρά της, τόνισε πως χρειάζεται να προχωρήσει σε συντήρηση ρουτίνας και ελέγχους σε σταθμό συμπίεσης του Nord Stream. Πρόκειται για το νέο κεφάλαιο στο επικίνδυνο γεωπολιτικό «παιχνίδι» του Κρεμλίνου το οποίο αναταράσει εκ νέου την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Σημειωτέον πως η νέα άρση αυτή λαμβάνει χώρα λίγες εβδομάδες μετά από την παύση ροών στα μέσα του καλοκαιριού.

Το Κρεμλίνο, όπως ήταν αναμενόμενο, κατηγορεί την Ευρώπη, τονίζοντας πως οι κυρώσεις είναι το μόνο εμπόδιο στην εύρυθμη παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Η επιστροφή νέας τουρμπίνας στη Ρωσία, η οποία θα μπορούσε να αυξήσει τις ροές φυσικού αερίου, έχει «παγώσει», λόγω ασυμφωνίας μεταξύ του Βερολίνου και της Μόσχας.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Dmitry Peskov, «είναι σίγουρο πως, εκτός από τα τεχνικά προβλήματα που δημιουργούνται από τις κυρώσεις, τίποτα δε σταματάει τη ροή του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη».

Οι ροές, παρ’όλα αυτά, σταμάτησαν την Τετάρτη, αυξάνοντας εκ νέου τις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη μετά από ένα διήμερο μείωσης.

Οι τιμές υποδεικνύουν πιθανότητα ολικής άρσης των ροών αυτών στο 30%, σύμφωνα με τον αναλυτή της Energy Aspects, Leon Izbicki. 

Τα γερμανικά αποθέματα και η μείωση της κατανάλωσης

Η Γερμανία βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης, αφού αποτελεί το συνδετικό κρίκο του Nord Stream 1 με το ευρωπαϊκό δίκτυο αγωγών, ενώ τόσο η βιομηχανία όσο και τα νοικοκυριά της χώρας βασίζονται ως επί το πλείστον στον εισαγόμενο υδρογονάνθρακα.

Η χώρα, όμως, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δικτύων (BNetzA), Klaus Mueller, είναι καλύτερη προετοιμασμένη αυτή τη φορά: «τα αποθέματα φυσικού αερίου μας είναι 85% γεμάτα και μπορούμε να συνεχίσουμε να τα αυξάνουμε κατά τη διάρκεια του χειμώνα».

H μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία, σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει να μειώσει την κατανάλωσή της κατά 20% και να εξασφαλίσει εναλλακτικές μεθόδους παροχής φυσικού αερίου για να τα βγάλει πέρα το χειμώνα.

Τα αποθέματα της χώρας μπορεί, μεν, να αυξάνονται, αλλά ακόμα κι αν επιτευχθεί το όριο του 95%, η χώρα θα έχει λιγότερο από τρεις μήνες θέρμανσης και παροχής ενέργειας στις βιομηχανίες της εάν η Ρωσία «κλείσει τις κάνουλες», σύμφωνα με τον Mueller. Σημειωτέον πως η BNetzA θα είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο της παροχής και του διαμοιρασμού φυσικού αερίου σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Το βασικό σενάριο και η διάσωση της Uniper

Η κυβέρνηση του Καγκελάριου Olaf Scholz προσπαθεί να διασώσει το μέχρι τώρα αποτυχημένο σχέδιο προφύλαξης των πολιτών από τις αυξημένες τιμές της ενέργειας.

Η ανάγκη προστασίας του τομέα της ενέργειας και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων έχει αυξηθεί μετά από την πρόσφατη έκκληση της Uniper για αύξηση της κυβερνητικής στήριξης στα 13 δισ ευρώ, έτσι ώστε να αποφευχθεί η κατάρρευση της εταιρείας.

Η Commerzbank από την πλευρά της έχει προειδοποιήσει για τη δημιουργία μίας «σοβαρής ύφεσης», εάν η Ρωσία κλείσει τις κάνουλες εντελώς. Τα ρίσκα που αντιμετωπίζει η Γερμανία εκτείνονται και στις οικονομίες της Αυστρίας και της Ιταλίας, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Fitch Ratings.

Οι βιομηχανίες μεταλλευμάτων και λιπασμάτων, μεταξύ άλλων, έχουν ήδη αρχίσει να περιορίζουν την παραγωγή τους λόγω των αυξημένων τιμών ενέργειας, κάτι που ενδέχεται να προκαλέσει μακροπρόθεσμο πλήγμα στη γενικότερη ευρωπαϊκή οικονομία.

«Εάν οι τιμές παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα, θα βιώσουμε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη καταστροφή της ζήτησης», τόνισε ο αναλυτής της S&P Global Commodity Insights, James Huckstepp. 

Παρά τις ανησυχίες, το βασικό σενάριο είναι πως η Ρωσία θα συνεχίσει να παρέχει περιορισμένες ροές φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αφού η Γηραιά Ήπειρος αποτελεί την κύρια αγορά της.

Οι αναλυτές της Goldman Sachs δήλωσαν, πρόσφατα, πως η ολική άρση των ροών δεν αποτελεί το κύριο σενάριο, ενώ τόνισαν πως οι ροές θα συνεχιστούν στο 20% μετά από την προσωρινή παύση.

Ο ρόλος του κλίματος και οι εναλλακτικές

Σύμφωνα με το στέλεχος της ολλανδικής PZEM, Niek van Kouteren, αυτό ενδέχεται να αποδειχθεί αρκετό για την επιβίωση της ευρωπαϊκής οικονομίας το φετινό χειμώνα: «Εάν βιώσουμε έναν κανονικό χειμώνα, τα πράγματα θα κυλήσουν ομαλά. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει κίνδυνος εάν ο χειμώνας αποδειχθεί εξαιρετικά κρύος».

Προς το παρόν, οι μετεωρολόγοι υποστηρίζουν πως η πρόβλεψη του καιρού είναι θετική. Οι θερμοκρασίες αναμένεται να κινηθούν άνω του μέσου όρου τον Οκτώβριο.

Παράλληλα, η Γερμανία προσπαθεί να βρει εναλλακτικές, βασιζόμενη τόσο στις μονάδες παραγωγής ενέργειας μέσω καύσης άνθρακα όσο και στις μονάδες παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Παράλληλα, προσπαθεί να θέσει σε λειτουργία τους πλωτούς της τερματικούς σταθμούς LNG.

«Είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε τις απειλές της Ρωσίας η οποία χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως όπλο. Είμαστε προετοιμασμένοι», τόνισε την περασμένη Τρίτη ο Καγκελάριος Scholz.

Διαβάστε επίσης

Τα φασκελοκουκουλώματα της ΕΥΠ, το πατίνι του Τζώρτζη, ο Σωκράτης, η Σοφία και η Λουκία…

Goldman Sachs: Γιατί αυξάνει τον πήχη με τις τιμές – στόχους των ελληνικών τραπεζών

Στουρνάρας: Αντίθετος σε μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ – Χρειάζεται σύνεση