Σε δύο μέρες «κληρώνει» για την κρίσιμη αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ιταλίας, με την κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι να περιμένει με κομμένη την ανάσα την ετυμηγορία της Moody’s, η οποία θα μπορούσε να σημάνει την αρχή του τέλους για την απομάκρυνση του ιταλικού αξιόχρεου από την βαθμολογία που το κατατάσσει κοντά στο επίπεδο των «σκουπιδιών».
Η πρωθυπουργός της Ιταλίας και οι συνεργάτες της αναμένουν την Παρασκευή μια πιθανή θετική αναθεώρηση από τη Moody’s.
Η απόφαση του διεθνούς οίκου, τον Αύγουστο του 2022, να θέσει την Ιταλία σε αρνητικό outlook, στο τελευταίο σκαλοπάτι της επενδυτικής βαθμίδας, είχε ρίξει τότε βαριά σκιά πάνω στην τότε νίκη της Μελόνι στις γενικές εκλογές που ακολούθησαν λίγες εβδομάδες αργότερα. Η απειλή υποβάθμισης απομακρύνθηκε έναν χρόνο αργότερα, ωστόσο η συνήθως αυστηρή Moody’s εξακολουθεί να αποτελεί τον μόνο από τους κορυφαίους οίκους αξιολόγησης που διατηρεί τόσο χαμηλή βαθμολογία για τη χώρα.
Κάπως έτσι η Ρώμη αγωνιά εύλογα για την ετυμηγορία της Παρασκευής, παρά το γεγονός ότι αξιωματούχοι με γνώση των συνομιλιών εκτιμούν – σύμφωνα με το Bloomberg – πως η Ιταλία βρίσκεται πλέον σε σταθερή πορεία για βελτίωση της βαθμολογίας του αξιόχρεου της, είτε άμεσα είτε στο εγγύς μέλλον.
Εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών δήλωσε πως «τα νούμερα της Ιταλίας μιλούν από μόνα τους», προσθέτοντας ότι οι αρμόδιοι θα συνεχίσουν τη δουλειά τους και θα περιμένουν να δουν τα αποτελέσματα της Παρασκευής.
Πέρα από τη δικαίωση της Μελόνι για την αντιστροφή της δημοσιονομικής πορείας της Ιταλίας, ένα θετικό outlook ή ακόμα και μια αναβάθμιση της βαθμολογίας θα είχε ιδιαίτερο συμβολισμό, δεδομένου πως η απόφαση θα έρθει ακριβώς μία εβδομάδα αφότου η Moody’s τάραξε τις διεθνείς αγορές με την απόφαση της να αφαιρέσει από τις ΗΠΑ την κορυφαία πιστοληπτική βαθμίδα.
Η βελτίωση αυτή θα αποτελούσε ορόσημο για μια πρωθυπουργό που έχει ήδη ξεπεράσει σε θητεία τον προκάτοχό της και προσφέρει μια σπάνια για τα ιταλικά δεδομένα εικόνα πολιτικής σταθερότητας. Αυτή την εβδομάδα, μάλιστα, συμπληρώνεται το πρώτο μισό της πενταετούς θητείας της, αν καταφέρει να την ολοκληρώσει μέχρι τέλους.
Η κυβέρνηση Μελόνι έχει επιταχύνει τις προσπάθειες για τη δημοσιονομική εξυγίανση της χώρας, θέτοντας το έλλειμμα σε τροχιά αποκλιμάκωσης κάτω από το ευρωπαϊκό όριο του 3% ήδη από το 2026.
Η δημοσιονομική πειθαρχία έχει αναγνωριστεί από τις αγορές. Το spread ανάμεσα στα 10ετή ιταλικά και γερμανικά ομόλογα – βασικός δείκτης του ρίσκου στην Ευρωζώνη – διαμορφώθηκε αυτή την εβδομάδα γύρω στις 100 μονάδες βάσης, σχεδόν το μισό σε σύγκριση με το ρεκόρ που καταγράφηκε αμέσως μετά τη νίκη της Μελόνι το 2022.
Οι οίκοι αξιολόγησης έχουν επίσης εκφράσει την αναγνώρισή τους στην επιτυχία της ιταλικής κυβέρνησης: η S&P Global προχώρησε απρόσμενα σε αναβάθμιση της Ιταλίας κατά μία βαθμίδα τον προηγούμενο μήνα, φέρνοντάς την δύο βήματα πάνω από το επίπεδο των «σκουπιδιών». Η Fitch έχει επίσης στείλει σαφές σήμα για πιθανή αναβάθμιση, ενώ η DBRS Morningstar και η Scope Ratings αξιολογούν τη χώρα τρία σκαλοπάτια πάνω από την κατηγορία junk – με τη δεύτερη να αναμένεται να προχωρήσει και εκείνη σε επικαιροποίηση της αξιολόγησης της την ερχόμενη Παρασκευή.
Η Moody’s ωστόσο παραμένει η πιο αυστηρή, διατηρώντας την βαθμολογία του ιταλικού αξιόχρεου στο Baa3, μόλις ένα βήμα πάνω από τα σκουπίδια.
Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει πως η χώρα δεν βρίσκεται ακόμη αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις. Το δημόσιο χρέος της παραμένει υψηλό, πάνω από το 130% του ΑΕΠ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεψε μόλις αυτή την εβδομάδα ότι ενδέχεται να αυξηθεί και πάλι.
Η οικονομία, επίσης, δυσκολεύεται να ανακτήσει ένα δυναμικό momentum. Η κυβέρνηση αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψη ανάπτυξης για φέτος στο 0,6%, από τον προηγούμενο στόχο του 1,2%. Το νούμερο αυτό δεν λαμβάνει ακόμη υπόψη ενδεχόμενες επιπτώσεις από τους αμερικανικούς δασμούς, σε μια χώρα που σύμφωνα με την Scope είναι «μία από τις πιο ευάλωτες» σε έναν παρατεταμένο εμπορικό πόλεμο.
Τέλος, η πολιτική σταθερότητα που έχει προσφέρει η Μελόνι μπορεί να αποδειχθεί εύθραυστη, καθώς αντιμετωπίζει πιέσεις από τους κυβερνητικούς της εταίρους να εκπληρώσει τις ακριβές υποσχέσεις της προς το εκλογικό σώμα, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων μειώσεις των φόρων και περικοπές στις εισφορές των μισθωτών.
Η πρωθυπουργός θα πρέπει να εξισορροπήσει τα κόστη αυτά με άλλες υποχρεώσεις, όπως η (αναγκαστική από την γραμμή του ΝΑΤΟ) αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2% του ΑΕΠ και η τήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, αν επιθυμεί η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της Ιταλίας από τους ξένους θεσμικούς να έχει μόνιμο χαρακτήρα.
Ημερομηνίες-κλειδιά στην πορεία της ιταλικής αξιολόγησης:
• Αύγουστος 2022: Η Moody’s υποβαθμίζει την προοπτική της Ιταλίας σε αρνητική
• Σεπτέμβριος 2022: Εκλογική νίκη Μελόνι, αύξηση του spread Ιταλίας-Γερμανίας
• Οκτώβριος 2022: Η Μελόνι αναλαμβάνει πρωθυπουργός
• Νοέμβριος 2023: Η Moody’s ανεβάζει την προοπτική σε σταθερή
• Οκτώβριος 2024: Fitch και DBRS αναβαθμίζουν τις προοπτικές σε θετικές
• Απρίλιος 2025: Η S&P αναβαθμίζει την Ιταλία κατά μία βαθμίδα, σε BBB+
• 2026: Προβλέπεται μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ, πρώτη φορά από το 2019
Διαβάστε ακόμη
ΔΕΠΑ Εμπορίας: Ελληνο-Iσραηλινό deal €600 εκατ. στη Λάρισα
ΕΚΤ: «Καμπανάκι» για κλυδωνισμούς στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα (γράφημα)
Λουίς ντε Γκίντος (ΕΚΤ): Βρισκόμαστε «πιο κοντά από ποτέ» στον στόχο του 2% για τον πληθωρισμό
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα