Οι Κινέζοι βουλευτές επικύρωσαν το νόμο που εισάγει νέο νομικό πλαίσιο για την «εθνική ασφάλεια» στο Χονγκ Κονγκ, αψηφώντας την απειλή του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για αντίποινα – σε ένα μέτρο που οι υποστηρικτές της δημοκρατίας λένε ότι θα περιορίσει βασικές ελευθερίες των πολιτών της ημιαυτόνομης πόλης.
Το Εθνικό Λαϊκό Συνέδριο, το σώμα που επικυρώνει τις αποφάσεις του ΚΚΚ, ενέκρινε το σχέδιο απόφασης με αποτέλεσμα 2.878 έναντι 1 (και έξι αποχές) την Πέμπτη, στην ετήσια σύνοδό του στο Πεκίνο. Οι Κινέζοι αρμόδιοι τους επόμενους μήνες θα ταξινομήσουν και θα διατυπώσουν διατάξεις που θα απαγορεύουν ενέργειες σχετιζόμενες με «την ανατροπή» του καθεστώτος, «την απόσχιση» του Χονγκ Κονγκ, ή εντάσσονται στο πλαίσιο τρομοκρατίας ή ξένων παρεμβάσεων. Στη συνέχεια θα δοθούν στην κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ για υιοθέτηση.
Η κίνηση ουσιαστικά παρακάμπτει το αυτόνομο Νομοθετικό Συμβουλιο του Χονγκ Κονγκ και έχει προκαλέσει ανησυχία στους δημοκράτες ακτιβιστές και τους πολιτικούς της αντιπολίτευσης της πόλης. Κινδυνεύει να πυροδοτήσει ακόμη περισσότερες διαμαρτυρίες και θα μπορούσε ενδεχομένως να ωθήσει τις εταιρείες να την εγκαταλείψουν, εάν οι νόμοι υπονομεύσουν την ανεξάρτητη δικαστική εξουσία.
Η κυβέρνηση Τραμπ προχώρησε την Τετάρτη σε μια σημαντική κλιμάκωση, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ δεν μπορεί πλεόν να πιστοποιήσει την θεσμοθετημένη αυτονομία του Χονγκ Κονγκ από την Κίνα. Η μεταβολή αυτή μπορεί να πυροδοτήσει μια σειρά αντιποίνων από την κυβέρνηση Τραμπ, από κυρώσεις σε Κινέζους αξιωματούχους μέχρι την ανάκληση του ειδικού εμπορικού καθεστώτος που απολαμβάνει το Χονγκ Κονγκ από τις ΗΠΑ.
Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, που ρωτήθηκε περί πιθανών κυρώσεων είπε πως η κυβέρνησή του «κάνει κάτι τώρα» και θα το αποκαλύψει αυτή την εβδομάδα.
«(Η σημερινή κατάσταση στο) Χονγκ Κονγκ δεν δικαιολογεί την ειδική μεταχείριση από τους νόμους των Ηνωμένων Πολιτειών όπως εφαρμόζονταν πριν από τον Ιούλιο του 1997», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Μάϊκ Πομπέο, ανακοινώνοντας την απόφαση. «Κανένα λογικό άτομο δεν μπορεί να ισχυριστεί σήμερα ότι το Χονγκ Κονγκ διατηρεί υψηλό βαθμό αυτονομίας από την Κίνα, δεδομένων των πραγματικών περιστατικών».
Άλλες κυβερνήσεις εξέφρασαν επίσης ανησυχίες για τη νέα νομοθεσία. Η Ιαπωνία δήλωσε ότι «ανησυχεί σοβαρά» από την κίνηση, ενώ η Ταϊβάν δήλωσε ότι θα ανακοινώσει σχέδιο που θα βοηθά τους κατοίκους του Χονγκ Κονγκ εάν θελήσουν να εγκαταλείψουν την πόλη.
Το σχέδιο να εφαρμοστεί η κινεζική νομοθεσία περί εθνικής ασφάλειας στο Χονγκ Κονγκ ανακοινώθηκε για πρώτη φορά στο Πεκίνο στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, με τους Κινέζους αξιωματούχους να λένε ότι η κίνηση ήταν απαραίτητη για να σταματούν οι βίαιες διαδηλώσεις όπως αυτές που εξαπλώθηκαν στην πόλη πέρυσι. Ισχυρίστηκαν ότι οι νομοθέτες του Χονγκ Κονγκ είχαν 23 χρόνια για να ψηφίσουν τη νομοθεσία, η οποία επιβάλλεται από το μίνι σύνταγμα του Χονγκ Κονγκ που ονομάζεται Βασικός Νόμος.
Ο βασικός δείκτης στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ Hang Seng υποχώρησε έως 2,2% αλλά έκλεισε με απώλειες 0,7% την Πέμπτη.
«Μεγαλύτερο πλεονέκτημα»
Η ηγέτης του Χονγκ Κονγκ Κάρι Λαμ, η οποία τάχθηκε υπέρ της νομοθεσίας του Πεκίνου νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, χαιρέτησε την έγκρισή της από το κοινοβούλιο στο Πεκίνο.
«Δεν θα επηρεάσει τα νόμιμα δικαιώματα και ελευθερίες που απολαμβάνουν οι κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ», είπε. Το μόττο «Μία Χώρα, Δύο Συστήματα» αποτελεί το κορυφαίο πλεονέκτημα του Χονγκ Κονγκ και μια σταθερή και ασφαλής κοινωνία θα προσφέρει ένα ευνοϊκό επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον. Αυτό θα βοηθήσει την καλύτερη ανάπτυξη του Χονγκ Κονγκ στο δρόμο. Πιστεύω ακράδαντα ότι διάφοροι τομείς της κοινωνίας θα υποστηρίξουν πλήρως τη νομοθεσία. ”
Ωστόσο, το στρατόπεδο δημοκρατίας του Χονγκ Κονγκ δεν είναι πεπεισμένο. Ενώ οι διαδηλώσεις του περασμένου έτους σταμάτησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι διαδηλωτές κατέβηκαν αρκετές φορές μετά την ανακοίνωση για τους νόμους, αψηφώντας την αστυνομία που εξακολουθεί να περιορίζει τις δημόσιες συγκεντρώσεις. Κάποιοι από αυτούς φώναζαν για ανεξαρτησία, μια σαφή κόκκινη γραμμή που το Πεκίνο έχει εκμεταλλευτεί για να δικαιολογήσει την εισαγωγή του νέου νομικού καθεστώτος.
Ο Τζίμι Λάι, μεγιστάνας των μέσων μαζικής ενημέρωσης του Χονγκ Κονγκ και εξέχων ακτιβιστής υπέρ της δημοκρατίας, δήλωσε ότι οι νόμοι θα μπορούσαν να απομακρύνουν τις επιχειρήσεις και τελικά να μετατρέψουν όποιον συμμετέχει σε μια διαδήλωση σε εγκληματία.
«Είναι σαν ένα μαχαίρι πάνω από το κεφάλι μας», είπε ο Λάι στο Bloomberg Television. “Οποτεδήποτε θα έρθει στο λαιμό μας.”
Ωστόσο πολλές εταιρείες όπως νομικά γραφεία ή επενδυτικοί οίκοι κρατούν μια πιο μετριοπαθή στάση σε σχέση με τις προηγούμενες αντικινεζικές διαδηλώσεις, ευθυγραμιζόμενες με τα επιχειρήματα περί ήρεμης κοινωνίας.
Την ίδια ώρα η διεθνής αντίδραση με αφορμή το Χονγκ Κονγκ μεγαλώνει, απειλώντας να συμπαρασύρει στο νέο ψυχροπολεμικό μετα-Covid τοπίο και την κρίση της Ταϊβάν.