Τα πλοία τα οποία πλέουν σε ευρωπαϊκά λιμάνια θα κληθούν να πληρώσουν λογαριασμό $3,6 δισ. λόγω των εκπομπών αερίων τους, μετά το εναρκτήριο λάκτισμα μίας εισφοράς η οποία είναι σχεδόν βέβαιο πως θα αυξηθεί, καθώς η Γηραιά Ήπειρος εντείνει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Το ποσό αυτό αποτελεί εκτίμηση της Drewry Shipping Consultants Ltd. και αφορά τη συμμόρφωση με το σύστημα Emissions Trading System (ETS) της Ε.Ε.
Σύμφωνα με τον κανονισμό αυτό, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου, τα πλοία τα οποία εισέρχονται και εξέρχονται από τα ευρωπαϊκά λιμάνια θα πρέπει να πληρώνουν για τις εκπομπές άνθρακα επηρεάζοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, τις παραδόσεις για τα πάντα, είτε πρόκειται για φορτία εμπορευματοκιβωτίων είτε για υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Σημειωτέον πως η παγκόσμια ναυτιλία παρήγαγε πάνω από 1 δισεκατομμύριο τόνους διοξειδίου του άνθρακα το 2018, ενώ τροφοδοτείται αποκλειστικά με πετρελαϊκά παράγωγα, τα οποία είναι πολύ φθηνότερα από τις εναλλακτικές, περιβαλλοντικά πιο υπεύθυνες, επιλογές. H ένταξη της ναυτιλίας στο ETS αποτελεί μέρος του σχεδίου της Ε.Ε. για μείωση των εκπομπών άνθρακα της συγκεκριμένης βιομηχανίας και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Παρά το γεγονός πως ο λογαριασμός αγγίζει τα δισεκατομμύρια δολάρια, το ποσό αποτελεί μόνο μικρό μέρος των εσόδων της ναυτιλίας και δεν αναμένεται να επηρεάσει τις τελικές τιμές των αγαθών στα ράφια των καταναλωτών. Όπως αναφέρει το Bloomberg, μόνο ο κολοσσός A.P. Moller-Maersk A/S είχε περσινά κέρδη τα οποία κυμαίνονταν κοντά στα $30 δισ.
Το 2024, ένα πλοίο το οποίο μεταφέρει εμπορευματοκιβώτια μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας θα μπορούσε να επιβαρυνθεί με τέλη 810.000 ευρώ λόγω του ETS, σύμφωνα με την DNV, η οποία έχει ως βάση αναφοράς τιμή άνθρακα η οποία θα κυμαίνεται στα 90 ευρώ/τόνο.
Βάσει της τιμής των ναυτιλιακών καυσίμων την περασμένη Δευτέρα, το ποσό αυτό αποτελεί μόλις το 10% του συνολικού ετήσιου λογαριασμού καυσίμων του ίδιου πλοίου, κάτι το οποίο σημαίνει πως οι διακυμάνσεις στις τιμές του πετρελαίου και μόνο θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν ολόκληρο το επιπρόσθετο κόστος του ETS.
Oι διακυμάνσεις στο κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας τα τελευταία χρόνια έχουν επισκιάσει κατά πολύ το κόστος του ΕΤS. Ο μηχανισμός αποτελεί μόλις μικρό ποσοστό των εξόδων των ναυτιλιακών.
Σύμφωνα με το στέλεχος της Drewry, Στιν Ρούμπενς, «οι νέοι κανονισμοί είναι σχετικά απίθανο να ενισχύσουν την στροφή σε εναλλακτικές επιλογές καυσίμων όπως η πράσινη μεθανόλη. Ακόμα κι αν το κόστος των πράσινων καυσίμων μειωθεί στο 50% την επόμενη τριετία, θα χρειαστεί περισσότερη φορολογία για την εξίσωση των όρων ανταγωνισμού. Η πράσινη μεθανόλη θα συνεχίσει να έχει σημαντικό μειονέκτημα κόστους μέχρι -τουλάχιστον- το 2026».
Παρά το γεγονός πως το ETS αποτελεί μικρό μέρος του κόστους των μεταφορών αυτών, γίνεται ήδη λόγος για το πως οι έμποροι και οι εταιρείες θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν «παραθυράκια» στους κανονισμούς έτσι ώστε να αποφύγουν την καταβολή των τελών.
Έξι κράτη-μέλη της Ε.Ε. τα οποία βρίσκονται επί το πλείστον στην ακτογραμμή της Μεσογείου, εξέφρασαν ανησυχίες πως οι ναυτιλιακές θα μπορούσαν να αποφύγουν τα τέλη του ETS, δένοντας σε λιμάνια παραπλήσια αλλά εκτός της Ε.Ε. Η Ένωση έχει ήδη αναφέρει πως τα γειτονικά λιμάνια East Port Said της Αιγύπτου και Tanger Med του Μαρόκο θα πρέπει να χαρακτηριστούν ως ειδικοί χώροι οι οποίοι συμπεριλαμβάνονται στον κανονισμό, έτσι ώστε να αποφευχθεί η φοροδιαφυγή.
Ένας άλλος τρόπος παράκαμψης των επιβαρύνσεων αυτού του είδους θα ήταν η χρήση της μεταφοράς από πλοίο σε πλοίο. Για παράδειγμα, εάν ένα πλοίο πλεύσει από τη Σιγκαπούρη σε ένα λιμάνι εκτός της Ε.Ε. και το φορτίο του μεταφερθεί σε ένα άλλο, δεν θα χρειαστεί να πληρώσει κάτι βάσει των κανονισμών του ETS αφού δε θα έχει δέσει.
«Η Κομισιόν θα παρακολουθεί στενά τις πιθανές μεταφοράς από πλοίο σε πλοίο (STS) έτσι ώστε να μπορέσει να εφαρμόσει και να διαφυλάξει την ακεραιότητα του ETS».
Το κόστος συμμόρφωσης με το ETS το οποίο ισχύει για τον ΕΟΧ και τα ευρωπαϊκά λιμάνια μπορεί, μεν, να είναι προς το παρόν σχετικά μικρό για ένα τόσο μεγάλο κλάδο όπως η ναυτιλία, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο πως θα γίνει πιο ακριβό.
Σημειωτέον πως αν και οι ναυτιλιακές θα πρέπει να καλύψουν το 40% των εκπομπών τους για το 2024, το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί στο 70% το 2025 και στο 100% το 2026, το ίδιο έτος όπου οι κανονισμοί για τις εκπομπές μεθανίου και οξειδίου του αζώτου θα τεθούν σε ισχύ.
Βάσει της ίδιας ανάλυσης της Drewry, τα έσοδα από τη φορολογία το 2026 θα αγγίξουν τα $9 δισ.
Αν υποθέσουμε πως η συμμόρφωση με το ETS θα γίνει όντως ολοένα και πιο ακριβή, το ίδιο μπορεί να ενταθεί και η στροφή στα «παραθυράκια» του νόμου.
«Το 40% του 2024 μπορεί να μη θεωρηθεί αρκετά υψηλό για να αλλάξει τα επιχειρηματικά δεδομένα των ναυτιλιακών», τόνισε ο ιδρυτής της συμβουλευτικής Carbonex, Αλέν Σαβαρί, προσθέτοντας πως «τα πάντα, όμως, μπορεί να αλλάξουν όσο το ποσοστό αυτό αυξάνεται».
Διαβάστε ακόμη
Οι Έλληνες μάνατζερ που δαμάζουν τα κύματα για λογαριασμό πολυεθνικών (pics)
ΣΥΡΙΖΑ: Βροχή αποχωρήσεων – Στις Σπέτσες ο Στέφανος Κασσελάκης
Σε πλήρη εξέλιξη επενδύσεις στην Αθηναϊκή Ριβιέρα – Νέα εποχή για την ακτογραμμή
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ