Στην πλειονότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την τρέχουσα εβδομάδα είναι μια υπόθεση χαμηλών τόνων. Αυτό όμως δεν ισχύει στην Πολωνία, όπου η ψηφοφορία στις 26 Μαΐου θα μπορούσε να καθορίσει τον προσανατολισμό της χώρας, και της Ανατολικής Ευρώπης, για τα επόμενα χρόνια.
Στη διαμάχη που διεξάγεται, εμπλέκεται από τη μια μεριά το κυβερνών Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης, η εθνικιστική δύναμη που οι Πολωνοί γνωρίζουν με τη συντομογραφία PiS, κι από την άλλη πέντε ισχυρά κόμματα που αντιστρατεύονται την απολυταρχία, αλλά και μια σειρά μικρότερων πολιτικών ομάδων που έχουν την ονομασία “Ευρωπαϊκή Συμμαχία”.
“Είναι μια κατάσταση άσπρο- μαύρο”, δήλωσε η Kamila Gasiuk-Pihowicz, νο. 3 στον κατάλογο υποψηφίων της Συμμαχίας στη Βαρσοβία. “Αν κερδίσει η Ευρωπαϊκή Συμμαχία, η Πολωνία εξακολουθεί να έχει την ευκαιρία να είναι μια δημοκρατική χώρα. Εάν κερδίσει η PiS, η Πολωνία θα συρθεί προς ένα ανατολικό μοντέλο κυβέρνησης. Μπορούμε είτε να πάρουμε το Ευρωπαϊκό Εξπρές είτε τον υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο”.
Αυτό μπορεί να ακούγεται ως μια λεκτική υπερβολή, που είναι πιθανό να ακούσει κάποιος πολίτης από έναν πολιτικό, μέσα στην ένταση των τελευταίων ημερών μιας προεκλογικής καμπάνιας. Αλλά το παράδειγμα της Ουγγαρίας βαρύνει σε μεγάλο βαθμό τον Πολωνό που κινετίαι στο χώρο τςη μετριοπαθούς δεξιάς, αλλά και τον κεντροαριστερό και τον πράσινο. Πρόκειται για τρεις πολιτικούς χώρους που συνήθως δεν επιθυμούν να συνεργαστούν μεταξύ τους, αλλά εν προκειμένω έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους για την επίδοση στην κάλπη αυτό το μήνα. Εκεί, ο εθνικιστής Πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν κέρδισε την τρίτη διαδοχική του εκλογή πέρυσι ενάντια σε μια διχοτομημένη αντιπολίτευση, σφίγγοντας ακόμα περισσότερο τον ήδη στενό του έλεγχο στα δικαστήρια, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τις οργανώσεις πολιτών. Ακόμα κι αν οι αντίπαλοι του Ορμπάν καταφέρουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους από τις επόμενες εκλογές το 2022, ίσως να είναι υπερβολικά περιθωριοποιημένοι μετά από 11 χρόνια προπαγάνδας και επέκταση των μηχανισμών επιβολής, ώστε να μπορέσουν να τον εξαλείψουν.