Τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα στο Ηνωμένο Βασίλειο ετοιμάζονται πυρετωδώς για την τρίτη εκλογική αναμέτρηση μέσα σε πέντε χρόνια κι υπόσχονται να πραγματοποιήσουν την πιο ριζική αλλαγή των τελευταίων δεκαετιών στην οικονομία της χώρας.

Οι Συντηρητικοί του Μπόρις Τζόνσον, αρχικά, σκοπεύουν να εφαρμόσουν τη συμφωνία για το Brexit που πέτυχαν και η οποία, όπως λένε, θα ανοίξει μια χρυσή εποχή για το ελεύθερο εμπόριο και την αυτορρύθμιση (χωρίς επιβολές από τις Βρυξέλλες). Ωστόσο, οι προβλέψεις πολλών οικονομολόγων υποστηρίζουν ότι οι εξελίξεις αυτές θα συρρικνώσουν μακροπρόθεσμα τη βρετανική οικονομία κατά ποσοστό 3,5%, σε σύγκριση με με το σενάριο της παραμονής της χώρας στην ΕΕ, που ήταν η βασική επιδίωξη των Εργατικών, όταν πρότειναν δεύτερο δημοψήφισμα.

Από την άλλη πλευρά, ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν, προτάσσει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα κρατικοποιήσεων, το οποίο όμως βρίσκει αντίθετη την Ομοσπονδία των Βρετανών βιομηχάνων που λένε πως θα κοστίσει σχεδόν 200 δισεκατομμύρια λίρες (250 δισεκ. δολάρια).

Με τόσο πολλά ζητήματα σε εκκρεμότητα, καλό είναι να δούμε σε ποια κατάσταση βρίσκεται η οικονομία της Βρετανίας, στο δρόμο προς τις κάλπες του Δεκεμβρίου.

Ανάπτυξη

Το Ηνωμένο Βασίλειο μπαίνει στην προεκλογική περίοδο με μια από τις χειρότερες εικόνες των τελευταίων χρόνων για την ανάπτυξη της οικονομίας του. Η διεύρυνση της οικονομικής δράσης επιβραδύνθηκε μέσα στην αναταραχή για το Brexit, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης, που πριν το δημοψήφισμα του 2016 ήταν πάνω από 2%, στη συνέχεια συρρικνώθηκε στο 1,9 το 2016 και το 2017, στο 1,4 για το 2018 και στην πρόβλεψη για μόλις 1,2% το 2019. Κατά το δεύτερο τρίμηνο της φετινής χρονιάς, η οικονομία «βυθίστηκε» για πρώτη φορά μετά το 2012, εν μέρει ως αποτέλεσμα της τάσης των εισηγμένων να συσσωρεύσουν μεγάλα αποθέματα, λόγω της αρχικής ημερομηνίας εξόδου της Βρετανίας (Μάρτιος 2019).

Έτσι αναμένονται τα αποτελέσματα του καλοκαιριού, όπου υπάρχει ελπίδα για καταγραφή ανάκαμψης, ώστε η Βρετανία να αποφύγει δυο συνεχόμενα τρίμηνα πτώσης, που θα την οδηγούσε σε ύφεση. Αυτό θα αποτυπωθεί στα στοιχεία που θα δημοσιοποιηθούν στις 11 Νοεμβρίου, μόλις ένα μήνα πριν στηθούν οι κάλπες. Τα στοιχεία αυτά αναμένεται αν αξιοποιηθούν από όλα τα κόμματα, με διαφορετικό τρόπο, στην προσπάθεια του καθενός να προωθήσει τα μηνύματα της δικής του καμπάνιας.

Όπως και να έχει το πράγμα, το ΔΝΤ λέει ότι η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου έχει μια από τις χειρότερες προοπτικές για την επόμενη χρονιά, καθώς, πέραν των εγχώριων προβλημάτων, υπάρχει σε εξέλιξη ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ- Κίνας που απειλεί να χειροτερεύσει τα πράγματα.

Καταναλωτική εμπιστοσύνη

Ένας βασικός λόγος για την οικονομική επιβράδυνση είναι η ανάσχεση των επενδύσεων, καθώς η αβεβαιότητα για το Brexit καθιστά περίπου αδύνατη την εκπόνηση επενδυτικών σχεδίων από τις επιχειρήσεις. Αυτό απέκοψε την κατανάλωση από την ιδιότητά της ως βασικού κινητήριου μοχλού της οικονομικής ανάπτυξης. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη έφτασε σε χαμηλό εξαμήνου τον Οκτώβριο, καθώς οι Βρετανοί εμφανίζονται λιγότερο αισιόδοξοι για τα προσωπικά τους οικονομικά. Παράλληλα, η αγορά κατοικίας, για τους ίδιους λόγους, είναι επίσης “παγιδευμένη” στη δαγκάνα των εξελίξεων.

Αγορά εργασίας

Εδώ τα πράγματα είναι σαφώς καλύτερα στη Βρετανία. Το ποσοστό ανεργίας στη χώρα κυμαίνεται κοντά στο χαμηλότερο ποσοστό από τη δεκαετία του ’70, ενώ η αύξηση των μισθών ξεπερνάει τον πληθωρισμό, έχοντας κλείσει, ως φαίνεται, τα χρόνια της στασιμότητας, και “τρέχει” με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2008.

Ωστόσο, κι εκεί δεν είναι όλα ρόδινα. Την τελευταία δεκαετία η αύξηση των μισθών ήταν τόσο αναιμική, ώστε τα πραγματικά οφέλη είναι μικρότερα από την προ κρίσης περίοδο, ενώ πρόσφατα στοιχεία επίσης συνηγορούν στο ότι ίσως η αγορά εργασίας είναι έτοιμη να υποστεί μετατροπές. Το καλοκαίρι η απασχόληση στη Βρετανία μειώθηκε για πρώτη φορά κατά την τελευταία διετία.

Δημόσια οικονομικά

Η εποχή της λιτότητας στη Βρετανία έχει τελειώσει, όποιος κι αν είναι ο νικητής των εκλογών. Ο μεν Κόρμπιν ξεκαθαρίζει ότι μια κυβέρνηση των Εργατικών θα δανειστεί, προκειμένου να χρηματοδοτήσει ένα επενδυτικό πρόγραμμα 250 δισεκ. λιρών. Ο δε Τζόνσον σχεδιάζει να πλειοδοτήσει έναντι του αντιπάλου του, όταν υπογραμμίζει ότι θα αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες, χωρίς να εξηγεί πώς θα το πετύχει ,αφού έχει κάνει λόγο και για περικοπές φόρου εισοδήματος. Πλέον, θεωρείται ανέφικτο η Βρετανία να διατηρήσει το έλλειμμά της κάτω από το 2% του ΑΕΠ της κατά τη διετία 2020- 2021. Το περιθώριο ελιγμών του αρμόδιου υπουργού Σαχίντ Τζαβίντ έχει μειωθεί σημαντικά μετά από μια τεράστια αύξηση δαπανών που ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβριο, ενώ πάντα υπάρχει το πρόβλημα των σπουδαστικών δανείων που δεν θα επιστραφούν ποτέ. Όλα αυτά δείχνουν ότι το βρετανικό Δημόσιο έχει εισπράξει λιγότερους φόρους από όσους είχε προβλέψει.