Οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη αναρωτιούνται πώς θα αντιμετωπίσουν το ολοένα και αυξανόμενο κόστος διαβίωσης. Η αύξηση των επιτοκίων μπορεί, από τη μία, να περιορίσει τη μετά-πανδημίας ανάκαμψη. Από την άλλη, εάν δεν προχωρήσουν σε ανασταλτικά βήματα, ο πληθωρισμός μπορεί να ξεφύγει εκτός ελέγχου. 

ΗΠΑ

Σύμφωνα μέχρι τα εως τώρα δεδομένα, η αμερικανική οικονομία έχει επιδείξει τεράστια ανάκαμψη σε σχέση με την περίοδο κρίσης της πανδημίας. Η ανεργία μειώθηκε στο 4,6% τον Οκτώβριο, από το υψηλό του 14,8% στο ζενίθ της πανδημίας. Αρκετοί είναι οι εργαζόμενοι οι οποίοι παραιτούνται έτσι ώστε να βρουν νέους, καλύτερους χώρους εργασίας, ενώ οι μισθοί συνεχίζουν να αυξάνονται. Οι χρηματαγορές επιδεικνύουν τεράστια ανάπτυξη. Οι καταναλωτές έχουν ξεκινήσει και πάλι να ξοδεύουν.

Παρ’ όλα αυτά, το φάντασμα του πληθωρισμού αιωρείται πάνω από το «ειδυλλιακό» αυτό τοπίο. Υψηλό κόστος ενέργειας, ελλείψεις και προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, όλα έχουν συνδράμει ώστε να αυξήσουν τον πληθωρισμό των ΗΠΑ στο 6,2%, επίπεδο ανήκουστο εδώ και 30 έτη. Ο Πάουελ και η κυβέρνηση Μπάιντεν έχουν πολλάκις αναφέρει πως οι πληθωριστικές πιέσεις αυτές είναι παροδικές και θα περιοριστούν όταν η περάσει η πανδημία. Οι τιμές, όμως, συνεχίζουν να αυξάνονται, με την καταναλωτική αυτοπεποίθηση των Αμερικανών να βυθίζεται σε χαμηλό 10ετίας.

Το κύριο εργαλείο για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού στη «φαρέτρα» της Fed είναι η αύξηση των επιτοκίων. Παρ’ όλα αυτά, αποτελεί ένα αρκετά αμβλύ εργαλείο το οποίο φοβάται να χρησιμοποιήσει ο Πάουελ, αφού η απότομη αύξηση των επιτοκίων ενδέχεται να οδηγήσει σε καθυστέρηση της ανάκαμψης. Εάν ο πληθωρισμός συνεχίσει ανεξέλεγκτος, όμως, ενδέχεται να οδηγήσει σε κρίση, περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων και ραγδαία αύξηση των τιμών.

Ηνωμένο Βασίλειο

Η Τράπεζα της Αγγλίας (ΤτΑ) αναμένεται να γίνει η πρώτη μεγάλη κεντρική τράπεζα η οποία θα αυξήσει τα επιτόκια τον επόμενο μήνα. 

Αρκετοί αναλυτές στο City του Λονδίνου αναμένουν πως η αύξηση του πληθωρισμού στο 4,2% τον Οκτώβριο, το υψηλότερο επίπεδο εδώ και μια δεκαετία, θα οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων από το 0,1% στο 0,25%, με περαιτέρω αύξηση το Φεβρουάριο στο 0,5%. 

Ως μία εκ των οικονομιών του κόσμου οι οποίες βασίζονται τα μάλα στο διεθνές εμπόριο (αποτελεί άνω του 1/3 του ΑΕΠ), η Βρετανία έχει βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο σε ό,τι αφορά τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και την αύξηση των τιμών ενέργειας. 

Οι ρυθμιστές τώρα φοβούνται πως η έλλειψη εργατικού δυναμικού θα οδηγήσει τους εργαζόμενους σε απαιτήσεις κατακόρυφων μισθολογικών αυξήσεων. Αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε πολυετή φαύλο κύκλο αυξήσεων τιμών και μισθών.

Οι επικριτές της τακτικής της κεντρικής τράπεζας αναφέρουν πως τα υψηλότερα κόστη δανεισμού δε θα βοηθήσουν στη μείωση των τιμών της ενέργειας οι οποίες τίθενται από τις διεθνείς αγορές. Επίσης, δεν πρόκειται να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικού δυναμικού, αλλά το μόνο που θα πετύχει είναι η διάβρωση του επιπέδου διαβίωσης των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων.

Ευρωπαϊκή Ένωση

Η ΕΚΤ έχει ξεκαθαρίσει τη θέση της: δε θα υπάρξουν αυξήσεις των επιτοκίων μέχρι και το τέλος του 2022. 

Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη βρίσκεται τώρα στο 4,1%, σε υψηλό 13 ετών.

Η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποίησε πως οποιαδήποτε πρόωρη αύξηση των επιτοκίων θα πλήξει την ανάκαμψη από την πανδημία. 

Ο Όλιβερ Ρακάου, οικονομολόγος της Oxford Economics, συμφωνεί με την ΕΚΤ πως ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη είναι παροδικός. Η ομάδα του υπολογίζει πως το ποσοστό θα μειωθεί στο 2% το 2022, μετά από την επίτευξη μέσου όρου στο 2,4% φέτος.

Υποστηρίζει πως η ΕΚΤ θα πρέπει να περιορίσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσής της (QE) και το PEPP πριν προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων. 

Γαλλία

Αν και τα γαλλικά επιτόκια ελέγχονται από την ΕΚΤ, ο πληθωρισμός κάθε κράτους-μέλους είναι διαφορετικός. Οι κυβερνήσεις μπορούν να λάβουν μέτρα για να περιορίσουν τις αυξητικές τάσεις των τιμών.

Ο πληθωρισμός Οκτωβρίου της χώρας κυμάνθηκε στο 2,6%, το υψηλότερο επίπεδο από το 2008, λόγω της αύξησης των τιμών ενέργειας κατά 20%.

Ο πρωθυπουργός της χώρας Ζαν Καστέξ ανακοίνωσε «πληθωριστική αποζημίωση» 100 ευρώ σε κάθε νοικοκυριό με έσοδα υπό των 2.000 ευρώ μηνιαίως.

Οι ιθύνοντες υπουργοί έχουν επίσης παρέμβει και σε ό,τι αφορά τις τιμές ενέργειας. Οι δασμοί του φυσικού αερίου έχουν «παγώσει» μέχρι τον επόμενο Απρίλιο, ενώ έχει τεθεί πλαφόν στην αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού στο 4%. 

Αυστραλία

Η κεντρική τράπεζα της χώρας βασίζεται στην «αυστραλιανή εξαίρεση» και δεν πρόκειται να αυξήσει τα επιτόκια από το ρεκόρ χαμηλό του 0,1% μέχρι το 2024.

Όπως και στις περισσότερες περιοχές του πλανήτη, ο πληθωρισμός κατέγραψε αύξηση τον περασμένο Σεπτέμβριο, στο 2,1%.

Ιαπωνία

Η Ιαπωνία αποτελεί την -πραγματική- εξαίρεση στον κανόνια. Ως πρωτοπόρος της υπερβολικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής, τα επιτόκια βρίσκονται στο -0,1% από το 2016. Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της χώρας προσπαθεί να σταματήσει το σερί δεκαετιών αποπληθωρισμού, ενώ δε φαίνεται πως θα επιτύχει το στόχο του πληθωρισμού 2% στο εγγύς μέλλον.

Ο ρόλος της Ιαπωνίας ως της κύριας αντιπροσώπου της Κεϋνσιανής οικονομικής θεωρίας έγινε ξεκάθαρος όταν ο νέος πρωθυπουργός της χώρας Φούμιο Κισίντα ανακοίνωσε πρόσφατα πρόγραμμα στήριξης της οικονομίας αξίας ύψους $490 δισ., το οποίο συμπεριλαμβάνει επιδόματα για τους κάτω των 18 και επενδύσεις στην καταπολέμηση της πανδημίας.

Κίνα

Αρκετοί λόγοι αύξησης του πληθωρισμού και των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα οφείλονται στην Κίνα. Ως η μεγαλύτερη εξαγωγέας αγαθών του κόσμου, η χώρα αποτελεί επίσης το 30% της βιομηχανικής παραγωγής του πλανήτη. Τα προβλήματα στην οικονομία της προκάλεσαν «ντόμινο» στις υπόλοιπες αγορές του πλανήτη.

Ο πληθωρισμός στη χώρα αυξήθηκε στο 1,5% τον Οκτώβριο, από το 0,7% τον Σεπτέμβριο, λόγω της αύξησης των τιμών ενέργειας και τροφίμων. Το κόστος της βιομηχανικής παραγωγής κατέγραψε, επίσης, κατακόρυφη άνοδο κατά 13,5%.

Όσο για την κεντρική τράπεζα της χώρας, βρίσκεται στα «χαρακώματα» του πολέμου με την παραπαίουσα βιομηχανία ακινήτων, και τα επιτόκια του 3,85% πρόκειται να παραμείνουν αναλλοίωτα στο εγγύς μέλλον. 

Διαβάστε ακόμα:

Αλλαγή σκηνικού: Ερχονται νέου τύπου επιχειρηματικά δάνεια

Συνωστισμός αιτήσεων στον ΕΦΚΑ από όσους θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα

Τράπεζες: Με σημαντικό discount οι μετοχές – Ανεβάζουν τις τιμές-στόχους οι ξένοι οίκοι