Το εργοστάσιο της Duralex το οποίο βρίσκεται κοντά στις όχθες του ποταμού Λίγηρα, στην Ορλεάνη της Γαλλίας, δεν έχει σταματήσει να λειτουργεί, ούτε μία χρονιά, από τότε που τελείωσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Όμως, φέτος το χειμώνα, στο εργοστάσιο παραγωγής γυαλιού της εταιρείας δεν υπάρχει ούτε ένας εργαζόμενος και καμία μηχανή δεν παράγει γυαλί. Τα μηχανήματα του εργοστασίου βρίσκονται σε κατάσταση «αδρανοποίησης» μέχρι τον Απρίλιο καθώς το αέριο που απαιτείται για να λειτουργούν πλήρως, είναι απλώς, πολύ ακριβό.
Πιο συγκεκριμένα, οι πυρακτωμένοι κλίβανοι λειτουργούν αυτή τη στιγμή, σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, όχι για να παράγουν – έστω και – μικρότερες ποσότητες γυαλιού, πράγμα, πρακτικά αδύνατο, αλλά διότι, αν οι κλίβανοι απενεργοποιούντα εντελώς, το λιωμένο γυαλί θα στερεοποιούνταν και ο εξοπλισμός θα καταστρεφόταν.
«Έπρεπε να πάρουμε μια δύσκολη απόφαση», παραδέχτηκε στο Politico, ο José-Luis Llacuna, πρόεδρος της La Maison Française du Verre, του ομίλου στον οποίο ανήκουν οι μάρκες Duralex και Pyrex, καθισμένος στο γραφείο του δίπλα στο εργοστάσιο.
Ακόμα κι αν δεν το έχετε παρατηρήσει, είναι πολύ πιθανό να έχετε στην κατοχή σας, τουλάχιστον, ένα προϊόν της Duralex – έναν αφανή θρίαμβο της ευρωπαϊκής κατασκευής. Ανθεκτικά γυάλινα ποτήρια με την υπογραφή της εταιρείας, βρίσκονται σε κάθε γαλλικό σχολικό κυλικείο και εξάγονται σε όλο τον κόσμο. Μπορείτε να τα βρείτε στα πολυκαταστήματα John Lewis του Ηνωμένου Βασιλείου, ακόμη και στο MoMA στη Νέα Υόρκη.
Σύμφωνα με τον Llacuna, το μέλλον των Ευρωπαϊκών εργοστασίων είναι ασφαλές, αλλά ο αγώνας που πρέπει να δώσουν αυτό το χειμώνα συμβολίζει μια βαθύτερη κρίση που επηρεάζει τον τομέα της μεταποίησης στην Ευρώπη. Την ίδια ώρα, οι υψηλές τιμές ενέργειας και τα πολιτικά προγράμματα έρχονται σε σύγκρουση.
Ειδικότερα, το κόστος της ενέργειας – το οποίο εκτοξεύτηκε σε επίπεδα ρεκόρ το 2022, έπειτα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το κλείσιμο των ζωτικών αγωγών φυσικού αερίου – έχει γίνει αβάσταχτο για πολλές εταιρείες μεταποίησης οι οποίες αγωνίζονται να παραμείνουν ανταγωνιστικές στην Ευρώπη. Το κρίσιμο ερώτημα ωστόσο, που προκύπτει στο σημείο, αυτό είναι εάν τελικά, θα μπορέσουν να τα καταφέρουν.
Στο μεταξύ, ένα γενναιόδωρο πακέτο αμερικανικών επιδοτήσεων για την πράσινη βιομηχανία έχει προκαλέσει εκνευρισμό και έντονο πονοκέφαλο στους αξιωματούχους της ΕΕ, οι οποίοι βλέπουν τις ΗΠΑ να προσπαθούν να δελεάσουν τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις προκειμένου να μετεγκατασταθούν πέρα από τον Ατλαντικό.
Η ενεργειακή κρίση είναι ιδιαίτερα οξεία για τομείς όπως το γυαλί, τα χημικά, τα μέταλλα, τα λιπάσματα, ο πολτός και το χαρτί, τα κεραμικά και το τσιμέντο, που απαιτούν την περισσότερη ενέργεια για να τροφοδοτήσουν τη βιομηχανική τους παραγωγή. Σημειώνεται μάλιστα, πως οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις απασχολούν τουλάχιστον, 8 εκατομμύρια εργαζομένους.
Ωστόσο, αντιμετωπίζοντας τον διαρκώς αυξανόμενο οικονομικό ανταγωνισμό τόσο από την Κίνα όσο και από τις Ηνωμένες Πολιτείες που είναι όλο και πιο προστατευτικές, οι ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποιούν ανοιχτά για διάχυση της «αποβιομηχάνισης» που επηρεάζει συνολικά, τη μεταποίηση σε ολόκληρη την ήπειρο. Η αποτροπή ενός τέτοιου καταστροφικού σεναρίου και των κοινωνικών και πολιτικών επιπτώσεων, βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας της ΕΕ το 2023.
Σε πρόσφατο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς το προσωπικό, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς,Τιερί Μπρετόν, έδωσε έμφαση στις προσπάθειες για την ενίσχυση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.
«Οι υψηλές τιμές ενέργειας στην Ευρώπη θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τους συμπολίτες μας, αλλά και ολόκληρες βιομηχανικές αλυσίδες εφοδιασμού και [μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις]», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μπρετόν. «Ταυτόχρονα, η Κίνα, οι ΗΠΑ και άλλες χώρες προσπαθούν –όχι χωρίς επιτυχία– να προσελκύσουν τις βιομηχανικές μας ικανότητες. Χωρίς μια ισχυρή κατασκευαστική βάση», αναφέρεται ξεκάθαρα στο email του Μπρετόν, «η ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης, η ικανότητα εξαγωγής και η δημιουργία θέσεων εργασίας βρίσκονται σε κίνδυνο».
Υπαρξιακή κρίση
Μέχρι τον Δεκέμβριο, ο τομέας της μεταποίησης στην Ευρώπη – και ιδίως, η βιομηχανική δύναμη της ηπείρου, η Γερμανία – είχε μειώσει την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά περίπου 15% χωρίς αντίστοιχη μείωση της συνολικής παραγωγής.
Αλλά με τις τιμές του φυσικού αερίου – παρά τις πρόσφατες μειώσεις – να εξακολουθούν να είναι περίπου έξι φορές υψηλότερες από τη μέση τιμή της προηγούμενης δεκαετίας και πάνω από τέσσερις φορές υψηλότερες από ό,τι σε ανταγωνιστικές χώρες όπως οι ΗΠΑ, πολλοί εξακολουθούν να φοβούνται ότι οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα μεταφέρουν απλώς τις δραστηριότητές τους εκτός Ευρώπης, ενώ οι μικρότερες επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο.
Η απώλεια μεταποιητικής ικανότητας σημαίνει απώλεια θέσεων εργασίας και αυτό – δήλωσε ο Luc Triangle, γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνδικαλιστικής Οργάνωσης IndustriALL, η οποία εκπροσωπεί τους εργαζόμενους στη μεταποίηση – έχει «πολιτικές συνέπειες». «Δεν υπερβάλλουμε όταν λέμε ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία – ξεκινώντας από τις ενεργοβόρες βιομηχανίες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή – αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή κρίση», πρόσθεσε. Η ίδια «υπαρξιακή» απειλή ισχύει και για τα 8 εκατομμύρια εργαζόμενους στον ενεργοβόρο τομέα, προειδοποίησε η IndustriALL.
Στην ετήσια επισκόπηση της αγοράς εργασίας , που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι τα ποσοστά απασχόλησης στην ΕΕ παρέμειναν υψηλά παρά τον πόλεμο, με την ανεργία να μειώνεται στο 6% τον Ιούλιο. Ωστόσο, προειδοποίησε επίσης ότι το συνεχιζόμενο υψηλό ενεργειακό κόστος συνιστά «μείζονα κίνδυνο» για τις θέσεις εργασίας στην ΕΕ, ιδιαίτερα σε τομείς έντασης ενέργειας μεταποίησης.
Τον Οκτώβριο, η απόφαση της BASF – του γερμανικού γίγαντα των χημικών, που εδρεύει στο Ludwigshafen από τα μέσα του 19ου αιώνα – να μειώσει οριστικά τις δραστηριότητές της στην Ευρώπη προκάλεσε σοκ στην ευρωπαϊκή παραγωγή.
Ο ευρύτερος αντίκτυπος πέρα από τους ενεργοβόρους τομείς επισημάνθηκε τον Νοέμβριο, όταν η Volkswagen προειδοποίησε ότι η Ευρώπη δεν ήταν πλέον «ανταγωνιστική ως προς το κόστος σε πολλούς τομείς, ιδίως όσον αφορά το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου».
Στην τελευταία σύνοδο κορυφής του 2022 τον Δεκέμβριο, οι ηγέτες της ΕΕ επέμειναν ότι είχαν ακούσει το κάλεσμα. Η συνάντηση παρήγαγε μια οδηγία προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συντάξει γρήγορα προτάσεις «με σκοπό την κινητοποίηση όλων των σχετικών εθνικών και ευρωπαϊκών εργαλείων» για την αντιμετώπιση των κρίσεων διπλής ενέργειας και ανταγωνιστικότητας που πλήττουν την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Το θέμα πρόκειται να κυριαρχήσει στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ που έχει προγραμματιστεί για τις 9-10 Φεβρουαρίου.
Διαβάστε ακόμη
Απίστευτος πλούτος – συντριπτικές απώλειες: Ο Κινέζος μεγιστάνας που έχασε 39 δισ. δολάρια
ΔΕΗ: Βουτιά 60% στις τιμές ηλεκτρισμού για τον Φεβρουάριο