Αν και οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν, το 1967 αποτελούσε ένα εξαιρετικά σημαντικό έτος της οικονομικής ιστορίας, ιδιαίτερα λόγω του London Gold Pool, το οποίο αποτελούσε μία συμφωνία μεταξύ των κεντρικών τραπεζιτών των ΗΠΑ και της δυτικής Ευρώπης για τη σταθεροποίηση της τιμής του χρυσού. Ο απώτερος στόχος ήταν η σταθεροποίηση της τιμής αυτής στα $35/ουγγιά μέσω της μαζικής αγοραπωλησίας του πολύτιμου μετάλλου όταν και αν αυτό ήταν απαραίτητο.
Παρ’ όλα αυτά, το London Gold Pool κατέρρευσε το 1967 λόγω έλλειψης χρυσού και αυξημένης ζήτησης για το μετάλλευμα. Ο λόγος έγκειτο στο ότι οι ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες προχώρησαν σε μαζική αγορά αφού ξεκίνησαν να αμφισβητούν την ικανότητα της Fed για σταθεροποίηση της τιμής. Η κίνηση αυτή έπληξε σημαντικά τα αποθέματα του London Gold Pool και αύξησε την τιμή του χρυσού κατακόρυφα.
Εν ολίγοις, το 1967 ήταν η αρχή του τέλους του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος που δημιουργήθηκε στο Bretton Woods στο τέλος του Β’ ΠΠ, ενώ οδήγησε στην τελευταία απαγκίστρωση του δολαρίου από το πολύτιμο μέταλλο το 1971. Από τότε και στο εξής, το δολάριο αναγκάστηκε να στηριχθεί στο σύστημα των πετροδολαρίων και της γεωπολιτικής επιρροής των ΗΠΑ.
Εν ολίγοις, οι παγκόσμιες μεταβολές των συναλλαγών σε χρυσό αποτελούν ένδειξη για την αλλαγή του γενικότερου χρηματοοικονομικού αλλά και γεωπολιτικού αφηγήματος του πλανήτη.
Οι κεντρικές τράπεζες είναι οι σημαντικότεροι «παίκτες» της αγοράς του χρυσού. Σύμφωνα με το zerohedge, το περασμένο έτος αποτέλεσε ορόσημο στην αγορά του χρυσού, με τις μεγαλύτερες αγορές από το 1967, κάτι το οποίο ενδέχεται να αποτελεί προάγγελο πρόκλησης τεκτονικών γεωπολιτικών αλλαγών.
Κινεζικός χρυσός
Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία συνέλεξαν οι Financial Times, οι μεγαλύτεροι αγοραστές χρυσού το 2022 ήταν η Κίνα και οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες της Μέσης Ανατολής. Αυτό δεν πρόκειται για σύμπτωση, αφού οι χώρες αυτές πρόκειται σύντομα να βρεθούν στο επίκεντρο της αλλαγής του διεθνούς νομισματικού συστήματος.
Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη παραγωγός και αγοραστής χρυσού. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των αγορών καταλήγει στα θησαυροφυλάκια της κινεζικής κυβέρνησης. Κανείς δε γνωρίζει το ακριβές μέγεθος της περιουσίας της Κίνας σε χρυσό, αν και οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν πως είναι πολλαπλάσιο του επίσημα δηλωμένου μεγέθους.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, ο πραγματικός λόγος του πυρετού αγοράς αυτού είναι, πια, ξεκάθαρος, αφού το Πεκίνο προσπαθεί να βάλει τέλος στην παντοκρατορία του αμερικανικού δολαρίου.
«Κλειδί» για την κατανόηση της ευρύτερης στρατηγικής του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ ήταν η πρόσφατη επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία και τις λοιπές χώρες του Gulf Cooperation Council (GCC) για το λανσάρισμα του «νέου συστήματος παν-ενεργειακής συνεργασίας». Σημειωτέον πως το GCC συμπεριλαμβάνει τη Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, το Κατάρ, το Μπαχρέιν, το Ομάν και τα ΗΑΕ. Οι χώρες αυτές παράγουν πάνω από το 25% του παγκόσμια εξαγώγιμου πετρελαίου, με τη Σ. Αραβία να παράγει περίπου το 17%. Παράλληλα, πάνω από το 25% των εισαγωγών πετρελαίου της Κίνας προέρχονται από τη Σαουδική Αραβία, ενώ η ασιατική χώρα αποτελεί τη μεγαλύτερη εμπορική συνεργάτη του GCC.
Οι πρόσφατες συναντήσεις αυτές αποτελούν ένδειξη για την ολοένα και ενισχυόμενη εμπορική συνεργασία μεταξύ της Κίνας η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη εισαγωγό πετρελαίου του κόσμου και του μεγαλύτερου εξαγωγέα (GCC).
Όσο για τον Σι, τόνισε πως «η Κίνα θα συνεχίσει να εισάγει μεγάλες ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου από τις χώρες του GCC, να ενισχύει τη συνεργασία και τα συστήματα μεταφοράς, αποθήκευσης και διύλισης, ενώ θα χρησιμοποιήσει το Shanghai Petroleum and National Gas Exchange (ΙΝΕ) ως πλατφόρμα για τις συναλλαγές στις αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου».
Σημαντικό είναι και το γεγονός πως, μετά από χρόνια προετοιμασίας, η ΙΝΕ λανσάρισε συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης Brent σε κινεζικά γουάν τον Μάρτιο του 2018. Από τότε, οποιαδήποτε πετρελαιοπαραγωγός μπορεί να πουλήσει το πετρέλαιό της σε νόμισμα εκτός των δολαρίων, σε αυτή την περίπτωση στα κινεζικά γουάν.
Πρόκειται για μία νέα προσέγγιση και ένα νέο στάνταρ για τη διεθνή αγορά πετρελαίου στην οποία κυριαρχούσε το δολάριο. Μέσω των συναλλαγών σε γουάν, η επιρροή του κινεζικού νομίσματος θα γίνει ολοένα και πιο σημαντική σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ θα μειωθεί και η εξάρτηση από το greenback, αλλάζοντας τις γεωπολιτικές ισορροπίες.
Παρ’ όλα αυτά, οι μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες δε θέλουν να δημιουργήσουν σημαντικά αποθεματικά γουάν. Το Πεκίνο έχει πλήρη γνώση της ανάγκης αυτής, γι αυτό και έχει συνδέσει τα futures με τη δυνατότητα μετατροπής γουάν σε χρυσό μέσω των αγορών μεταλλευμάτων της Σαγκάης και του Χονγκ Κονγκ.
Οι δύο κινεζικοί κολοσσοί PetroChina και Sinopec παρέχουν ρευστότητα στα futures σε γουάν μέσω των αγορών τους, εξασφαλίζοντας την μόνιμη παρουσία ενός αγοραστή σε γουάν (και χρυσό).
Αυτή η τακτική υποσκάπτει το αφήγημα του πετροδολαρίου το οποίο στήριζε ιστορικά το αμερικανικό οικονομικό σύστημα από το τέλος του Β’ ΠΠ.
Αλλαγή ρότας
Για περίπου 50 χρόνια, οι Σαουδάραβες επέμεναν πως όποιοι πιθανοί αγοραστές πετρελαίου της χώρας θα έπρεπε να πληρώνουν σε δολάρια. Τα δεδομένα αυτά άλλαξαν μετά την πρόσφατη επίσκεψη και ανακοίνωση του Σι.
Η χώρα της Μέσης Ανατολής η οποία ένιωθε προδομένη από την έλλειψη στήριξης των ΗΠΑ στον πόλεμό της κατά της Υεμένης, από την πρόσφατη αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν αλλά και από τις διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά με το Ιράν έχει, πια, στραφεί στην γεωπολιτική σύμμαχο Κίνα.
Όπως ανέφερε και ο Αμερικανός πολιτικός Ρον Πωλ μέσω της ομιλίας του με τίτλο «Το τέλος της ηγεμονίας του δολαρίου», η αλλαγή των παγκόσμιων ισορροπιών όπου «οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες θα ζητούν χρυσό αντί για χρήματα αντί για δολάρια ή ευρώ βρίσκεται πολύ κοντά. Η παντοκρατορία του πετροδολαρίου έχει τελειώσει».
Διαβάστε ακόμη
Ελ Εριάν: Η Fed βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα «τρίλημμα»
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ