Το παραδοσιακό μοντέλο εργασίας στην Ιαπωνία, που βασίζεται στη μακροχρόνια αφοσίωση, την υπερεργασία και τη συναδελφικότητα, αμφισβητείται πλέον έντονα από τη νεότερη γενιά εργαζομένων. Στη δεκαετία του ’80, μια διαφήμιση ενεργειακού ποτού ρωτούσε «Μπορείς να παλέψεις 24 ώρες;», αντανακλώντας την εργασιακή κουλτούρα της εποχής. Σήμερα, όμως, οι νέοι ακολουθούν αντίστροφη πορεία, ενισχυμένοι από τη δημογραφική κρίση, που τους δίνει μεγαλύτερη ισχύ στην αγορά.

Το 2024 σχεδόν ένα εκατομμύριο Ιάπωνες άλλαξαν δουλειά – αύξηση 60% σε σύγκριση με το 2014. Παράλληλα, μόλις το 21% των νέων δηλώνουν πρόθεση να μείνουν στον ίδιο εργοδότη ως τη σύνταξη. Οι περισσότερες εταιρείες αντιμετωπίζουν έλλειψη προσωπικού, ενώ η δημόσια διοίκηση παύει να αποτελεί προορισμό καριέρας. Την ίδια ώρα, η πατρική άδεια για άνδρες εκτοξεύθηκε στο 30%, από μόλις 2% πριν δέκα χρόνια.

Αλλαγή στάσης, αλλαγή προτεραιοτήτων

Η αλλαγή αυτή δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της γήρανσης του πληθυσμού. Αντικατοπτρίζει και μια βαθύτερη αναθεώρηση των αξιών γύρω από την εργασία. Όλο και περισσότεροι Ιάπωνες δηλώνουν πως δεν αντλούν ικανοποίηση από τη δουλειά τους. Νέοι εργαζόμενοι περιγράφουν εικόνες του παρελθόντος όπου οι ενήλικες στα μέσα μεταφοράς έμοιαζαν «σαν ζόμπι» – εικόνες που τους ώθησαν να αναζητήσουν άλλους δρόμους.

Η ενδοεταιρική στασιμότητα δημιουργεί επιπλέον εντάσεις. Πολλοί νέοι διαμαρτύρονται για παλαιότερους εργαζόμενους που προστατεύονται από τους κανόνες και παραμένουν αμετακίνητοι, μπλοκάροντας την ανέλιξη. Σύμφωνα με έρευνα του 2022, σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι ηλικίας 20-40 ετών δηλώνουν πως εργάζονται δίπλα σε τέτοια άτομα, που επιβαρύνουν το εργασιακό κλίμα.

Η ισόβια απασχόληση καταρρέει

Αυτές οι συνθήκες εντείνουν τις εκκλήσεις για αλλαγή. Ήδη από το 2019, ο επικεφαλής του Keidanren χαρακτήρισε μη βιώσιμο το μοντέλο ισόβιας εργασίας. Το 2023, πρόταση πολιτικού υπέρ της ευελιξίας προκάλεσε αντιδράσεις από συντηρητικούς που φοβούνται ριζικές αλλαγές.

Ωστόσο, η κουλτούρα αλλάζει, ακόμη και για τους μεγαλύτερους εργαζόμενους. Το παλιό δόγμα ότι «μετά τα 35 δεν αλλάζεις δουλειά» φαίνεται να υποχωρεί. Σύμφωνα με την υπηρεσία Recruit, οι αλλαγές καριέρας στην ηλικιακή ομάδα 40-60 έχουν εξαπλασιαστεί μέσα σε δέκα χρόνια. Οι εργοδότες πλέον αποδέχονται πιο πρόθυμα έμπειρους εργαζόμενους.

Αυτό μπορεί να επιφέρει σημαντικές οικονομικές αλλαγές. Η έλλειψη ευελιξίας παραδοσιακά καθυστερούσε τις αυξήσεις μισθών, που εξαρτώνταν από τις ετήσιες συλλογικές διαπραγματεύσεις. Τώρα, σχεδόν το 40% όσων αλλάζουν δουλειά πετυχαίνουν αυξήσεις άνω του 10%, έναντι λιγότερο από 30% το 2021.

Οι μισθοί στην Ιαπωνία παραμένουν χαμηλότεροι από τις περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομίες, αλλά η αύξηση της κινητικότητας και της ευελιξίας αναμένεται να ενισχύσει τον ανταγωνισμό και να φέρει μεγαλύτερο δυναμισμό στον εργασιακό χάρτη της χώρας. Όπως λέει και ένας εργαζόμενος με είκοσι χρόνια προϋπηρεσίας που άλλαξε εργοδότη: «Όταν οι ίδιοι μένουν για πάντα, η σκέψη κλείνεται στον εαυτό της».

Διαβάστε ακόμη

OSCAR, ASTIR, ΠΑΡΘΕΝΩΝ: Τρεις ιστορικές σοκολατοποιίες στη μάχη της πασχαλινής αγοράς (pics)

Μέλι Μουρίκη: Από την Ελευσίνα στην Galeries Lafayette – Το ελληνικό premium brand που κατέκτησε τον κόσμο (pics)

Οι πρώτες εξαγορές startup για την Ελλάδα το 2025 – AI, fintech, και cryptos στα «μόνιτορ» των επενδυτών

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα