Μία πολύτιμη ευκαιρία να βάλει φρένο στις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη χώρα μας και ταυτοχρόνως να ενεργοποιήσει επενδύσεις δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ θα έχει η κυβέρνηση με εφαλτήριο το σχέδιο που θα παρουσιάσει έως τον προσεχή Φεβρουάριο η νέα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για μια Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) στην Ευρώπη.

Το σχέδιο προβλέπει επενδύσεις ύψους 1 τρισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στην Ευρωπαϊκή Ενωση την επόμενη δεκαετία, με τη χρήση κυρίως κοινοτικών και ιδιωτικών κεφαλαίων και τη μετατροπή τμήματος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων σε Τράπεζα Κλίματος.

«Η μεγάλη οικονομική πρόκληση για την Ελλάδα δεν είναι να προλάβει το τρένο της νέας ποσοτικής χαλάρωσης που αναμένεται να εφαρμόσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αλλά να προετοιμαστεί ώστε να επωφεληθεί η χώρα στον μέγιστο δυνατό βαθμό από την κατανομή της πίτας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», τονίζει στο «business stories» κοινοτικός παράγοντας.

Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει «μια ολιστική προσέγγιση που θα μας επιτρέψει να συμβάλουμε στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και να πιάσουμε τους σχετικούς στόχους της Ε.Ε. και της Συμφωνίας των Παρισίων», επισήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.

Η Ελλάδα έχει σημαντικές αναξιοποίητες δυνατότητες στο ενεργειακό πεδίο και μεγάλες αδυναμίες σε κρίσιμους τομείς, όπως η διαχείριση αποβλήτων. «Η Ελλάδα έχει τεράστιο δυναμικό για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της ηλιακής, αιολικής, γεωθερμικής ενέργειας αλλά και της βιομάζας», δήλωσε πριν από λίγους μήνες η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) για την Ελλάδα και την Κύπρο Σαμπίνα Τζιούρμαν.

Η μεγάλη εξάρτηση από συμβατικές μορφές ενέργειας (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) και τα χαμηλά ποσοστά διείσδυσης των ΑΠΕ (αντιστοιχούσαν μόλις στο 17,5% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας το 2017 βάσει των τελευταίων διαθέσιμων στοιχείων), σε συνδυασμό με την πολυετή βαθιά ύφεση, καθιστούν τη χώρα μας ένα από τα κράτη-μέλη με τη μεγαλύτερη ανάγκη χρηματοδοτικής στήριξης και προσέλκυσης (ιδίως ξένων) κεφαλαίων για επενδύσεις με θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο.

Ενδεικτικό της οικονομικής διάστασης του προβλήματος είναι το ότι εάν η Ελλάδα συνεχίσει µε τον ίδιο ρυθµό να χρησιµοποιεί ως βασικά καύσιµα για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύµατος τον λιγνίτη, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα πρέπει να καταβάλλει πάνω από 2 δισ. ευρώ ετησίως για την αγορά δικαιωµάτων εκποµπών ρύπων.

Εξάλλου, υπολογίζεται ότι έως το 2030 θα χρειαστούν επενδύσεις ύψους 30 δισ. ευρώ μόνο για την ανακαίνιση κτιρίων προκειμένου να επιτευχθεί ο ευρωπαϊκός στόχος για εξοικονόμηση ενέργειας κατά 30%. Σε περίπτωση που δεν ληφθούν μέτρα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, η Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής της Τραπέζης της Ελλάδος έχει προειδοποιήσει ότι το ΑΕΠ της χώρας μπορεί να μειωθεί σε ετήσια βάση κατά 2% έως το 2050 και ακόμη περισσότερο μέχρι το 2100, ενώ το συνολικό κόστος για την ελληνική οικονομία σωρευτικά μέχρι το 2100 μπορεί να φτάσει το αστρονομικό ποσό των 701 δισ. ευρώ (σε σταθερές τιμές 2008).

Η Πράσινη Συμφωνία αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες της διαδόχου του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στο τιμόνι της Κομισιόν. Το τελευταίο διάστημα το θέμα ανέβηκε ακόμα ψηλότερα στην ατζέντα των Βρυξελλών, καθώς τα σημάδια της υπερθέρμανσης του πλανήτη γίνονται ολοένα πιο αισθητά στη Γηραιά Ηπειρο και η τεράστια οικολογική καταστροφή από τις φωτιές στον Αμαζόνιο επιδεινώνει δραματικά το περιβαλλοντικό ισοζύγιο σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η κυρία φον ντερ Λάιεν έχει δεσμευτεί να υποβάλει το σχέδιο για το Green Deal και έναν ευρωπαϊκό νόμο για την κλιματική αλλαγή μέσα στις πρώτες 100 ημέρες από την ανάληψη των καθηκόντων της, η οποία θα γίνει την 1η Νοεμβρίου. Το σχέδιο θα περιλαμβάνει μέτρα για: (α) μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 50% έως το 2030, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, ενώ ο ισχύων στόχος περιορίζεται σε μείωση κατά 40%, (β) προστασία της βιοποικιλότητας, (γ) εκτεταμένο σύστημα εμπορίας ρύπων, (δ) φόρο για να αποφευχθεί η μεταφορά της παραγωγικής δραστηριότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε χώρες με χαμηλότερα όρια εκπομπών ρύπων. Η Γερμανίδα πολιτικός έχει βάλει ψηλά τον πήχη, δηλώνοντας επίσης ότι φιλοδοξεί να κάνει την Ευρώπη την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050.