Η «χαρτογράφηση» του οικοσυστήματος των νεοφυών εταιρειών δεν δείχνει πια τόσο εύκολη και απλή υπόθεση, όσο ενδεχομένως το προηγούμενο διάστημα, μετά από τα γεγονότα στην SVB και τις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί.
Ακόμα και επενδυτές ή στελέχη του χώρου με εμπειρία «ιχνηλατούν» το νέο τοπίο με προσοχή και σε πολλές περιπτώσεις επιφυλάσσονται για τα συμπεράσματά τους ή τις προβλέψεις τους.
Ο Νίκος Καλλιαγκόπουλος είναι Partner στην Prime Ventures, ένα από τα μεγαλύτερα πανευρωπαϊκά Venture Capital Funds και με βάση την διεθνή επενδυτική εμπειρία του καταθέτει στο newmoney την άποψη του ότι «έχει ξημερώσει μια άλλη εποχή για τις startup».
Η Prime Ventures διαχειρίζεται κεφάλαια άνω του 1 δισ. δολ. και έχει επενδύσει –μεταξύ άλλων- σε έναν από τους υποψήφιους ελληνικούς «μονόκερους», την Blueground. Το ολλανδικό Venture Capital & Growth Equity Fund διατηρεί παράλληλα πάντα ανοικτά τα «ραντάρ» του για νέες επενδύσεις σε ελληνικές startup με προοπτική.
«Η Παρασκευή 10 Μαρτίου ήταν μια πολύ δύσκολη ημέρα για τους περισσότερους ιδρυτές startup εταιριών, καθώς είναι η ημέρα που η Silicon Valley Bank τέθηκε σε καθεστώς διαχείρισης από την Αμερικανική Κυβέρνηση. Σε πολλούς ξύπνησαν μνήμες της Παγκόσμιας Οικονομικής Κρίσης του 2008.
Η συγκεκριμένη τράπεζα δεν είναι γνωστή στο ευρύ κοινό, παρόλο που θεωρείται μια από τις σημαντικότερες για το παγκόσμιο startup οικοσύστημα.
Περισσότερες από τις μισές νεοφυείς τεχνολογικές εταιρίες στην Αμερική και στην Αγγλία είχαν μεγάλο μέρος αν όχι το σύνολο των καταθέσεων τους εκεί.», αναφέρει ο Νίκος Καλλιαγκόπουλος αρχικά, όταν ρωτάμε την γνώμη του για την κατάσταση η οποία έχει δημιουργηθεί, αλλά και για τις επενδυτικές ευκαιρίες που μπορεί να εντοπίσει κάποιος στην ελληνική αγορά και πώς θα πρέπει να κινηθούν οι εγχώριες εταιρείες με αξία για να εκμεταλλευτούν –γιατί όχι- την ιδιαίτερη αυτή περίοδο.
Μιλά άλλωστε με μια ελαφρά ανακούφιση, θεωρώντας ότι αποφεύχθηκαν τα χειρότερα και προειδοποιεί για το μέλλον:
«Καθ’ όλη τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου πολλοί άνθρωποι εργαζόντουσαν πυρετωδώς στο παρασκήνιο για να βρεθεί μια λύση, ενώ παράλληλα χιλιάδες επικεφαλής εταιριών αγωνιούσαν για το αν θα έχουν πρόσβαση στα κεφάλαια τους και αν θα είναι σε θέση να καταβάλουν την επόμενη μισθοδοσία στους υπαλλήλους τους.
Την Κυριακή το βράδυ η Αμερικανική Κυβέρνηση έδωσε τέλος στην αγωνία, ανακοινώνοντας πως εγγυάται τις καταθέσεις τις τράπεζας (ενώ ταυτόχρονα μηδένισε την αξία των μετόχων και ομολογιούχων).
Με αυτόν τον τρόπο αποφεύχθηκε ένα άμεσο ντόμινο σημαντικότατων συνεπειών που θα είχαν καταστροφικά αποτελέσματα όχι μόνο στον τομέα της καινοτομίας αλλά και στην ευρύτερη παγκόσμια οικονομία.
Η Silicon Valley Bank δεν είναι όμως το μόνο πρόβλημα του οικοσυστήματος. Για να κατανοήσουμε που είμαστε σήμερα, πρέπει να δούμε πως έχουμε φτάσει ως εδώ. Η οικονομία κινείται σε κύκλους και οι βασικές αρχές αυτών που ζούμε σήμερα έχουν ξαναγίνει στο παρελθόν και θα ξαναγίνουν στο μέλλον.»
«Πώς φτάσαμε ως εδώ»
Τι ακριβώς σημαίνει η τελευταία του φράση; Η ανάλυση ενός expert του κλάδου δίνει πολλές εξηγήσεις και στέλνει μηνύματα:
«Η παγκόσμια οικονομία στο τέλος του 2019 ήταν πολύ δυνατή. Η πιο δυνατή που είχαμε δει εδώ και πολλά χρόνια. Στον τομέα της τεχνολογίας βλέπαμε πολύ μεγάλους γύρους χρηματοδότησης σε πολύ υψηλές αποτιμήσεις. Νέοι παίχτες μπήκαν στον κλάδο του VC funding προσφέροντας πολλά χρήματα για λίγα ανταλλάγματα.
Οι κεντρικές τράπεζες ήταν έτοιμες να αυξήσουν τα επιτόκια αλλά η πανδημία μπήκε στη ζωή μας. Στο κομμάτι της τεχνολογίας είχαμε πολλά προβλήματα. Μεταξύ Φεβρουαρίου 2020 και Ιουνίου 2020 μεγάλες και μικρές τεχνολογικές εταιρίες ανακοίνωναν συνεχώς απολύσεις. Ως απάντηση οι Κεντρικές Τράπεζες τύπωσαν πολύ χρήμα.
Τα επιτόκια έμειναν για καιρό αρνητικά και η οικονομία υπερθερμάνθηκε. Το μηδενικό κόστος χρήματος είναι επικίνδυνο και πολύ εθιστικό.
Στο τέλος του 2020 και το 2021 είδαμε τις αποτιμήσεις τεχνολογικών εταιριών να φτάνουν σε επίπεδα που δεν είχαμε ξαναδεί (25-30 φορές πολλαπλάσια του τζίρου τους). Αυτά τα χαμηλά επιτόκια και αυτή η ανεξέλεγκτη υπερθέρμανση της οικονομίας, σε συνδυασμό με τα προβλήματα που άφησε η πανδημία στις εφοδιαστικές αλυσίδες αλλά και ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησαν την τέλεια καταιγίδα, εκτοξεύοντας τον πληθωρισμό.», λέει ο Νίκος Καλλιαγκόπουλος στο newmoney και προσθέτει:
«Οι Κεντρικές Τράπεζες πάλι απάντησαν, αυτή τη φορά αυξάνοντας απότομα τα επιτόκια. Το Αμερικανικό ομόλογο πήγε από το 0 στο 5% σε λίγους μήνες. Ως φυσικό επακόλουθο οι αποτιμήσεις όλων των εταιριών έπεσαν. Κυρίως χτυπήθηκαν οι τεχνολογικές εταιρίες. Ο δείκτης που ακολουθεί την Αμερικανική αγορά (S&P500) έχει μια πτώση της τάξης του 20% από την κορυφή του, όταν οι τεχνολογικές εταιρίες έχουν μια πτώση της τάξης του 60%. Η αξία περίπου του 60% των εισηγμένων τεχνολογικών εταιριών λογισμικού σήμερα είναι χαμηλότερη από αυτήν προ πανδημίας, παρόλο που έχουν διπλασιάσει τα έσοδα τους.
Σε παγκόσμιο επίπεδο οι επενδύσεις Venture Capital έπεσαν κατακόρυφα. Το τρίτο τρίμηνο το 2021 επενδύθηκαν στην Ευρώπη 40 δισ, ένα χρόνο μετά μόλις 15.».
«Χαμηλές για καιρό οι αποτιμήσεις»
Και τώρα, τι; Ισως έρχεται το «ξεκαθάρισμα» στην αγορά που πολλοί αναμένουν και ο Έλληνας Partner της Prime Ventures δεν φαίνεται να διαφωνεί με αυτό:
«Η κατάρρευση της SVB την προηγούμενη εβδομάδα μας φέρνει στο σήμερα. Η SVB ήταν απίστευτα σημαντική στο οικοσύστημα. Είδαμε όλοι ένα από τα βασικά κομμάτια του infrastructure να τρέμει κάτω από τα πόδια μας. Δεν χωράει αμφιβολία πως ζούμε πλέον σε μια τελείως διαφορετική εποχή σε σχέση με αυτή των προηγούμενων 5-10 ετών.
Όλοι πρέπει να προετοιμαστούν για ένα κόσμο όπου οι αποτιμήσεις αυτών των εταιριών θα μείνουν χαμηλές για αρκετό καιρό. Λιγότερα χρήματα θα επενδύονται. Πολλές εταιρίες θα αναγκαστούν να κλείσουν. Οι επόμενοι γύροι χρηματοδότησης θα είναι πιο σπάνιοι και πιο δύσκολοι. Οι καλές εταιρίες θα έχουν πρόσβαση σε κεφάλαια, αλλά ο πήχης της ποιότητας θα ανέβει κατακόρυφα.».
«Πιο σκληροτράχηλοι οι Έλληνες επιχειρηματίες»
Κάθε κρίση, φέρνει για κάποιους ευκαιρίες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η απάντηση του Νίκου Καλλιαγκόπουλου για τις προσδοκίες που δικαιούνται να τρέφουν οι Έλληνες startuppers στη νέα εποχή της νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
Χρησιμοποιεί μάλιστα μια πολύ έξυπνη παρομοίωση:
«Οι Ελληνικές εταιρίες, ως μέρος αυτού του παγκόσμια συνδεδεμένου οικοσυστήματος θα είναι και αυτές αντιμέτωπες με τις ίδιες συνθήκες. Όμως πιστεύω πως αυτό το δύσκολο περιβάλλον μπορεί να γίνει ο καταλύτης ώστε κάποιες από αυτές να ξεχωρίσουν και να θριαμβεύσουν. Οι Έλληνες επιχειρηματίες είναι περισσότερο συνηθισμένοι σε συνθήκες ελλιπούς χρηματοδότησης.
Πολλοί από αυτούς ξεκίνησαν καινούριες εταιρίες εν μέσω της οικονομικής κρίσης, επιβίωσαν από τα capital controls. Υπό μια έννοια, ίσως αποδειχθούν πιο σκληροτράχηλοι από τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς συναδέλφους τους.
Ο θρύλος της formula 1 Ayrton Senna είχε πει πως «δεν μπορείς να προσπεράσεις 15 αυτοκίνητα στη λιακάδα, αλλά μπορείς στη δυνατή βροχή»
Οφείλουμε να δούμε τη σημερινή εποχή σαν μια μεγάλη ευκαιρία για τις Ελληνικές και Ευρωπαϊκές startups. Διότι μπορεί το χρήμα και η αγορά να κινούνται σε κύκλους, η καινοτομία όμως όχι.».
Διαβάστε ακόμη
Άκτωρ: Πώς χτίζεται ο δεύτερος μεγαλύτερος όμιλος κατασκευών στην Ελλάδα