Σε πλήρη εξέλιξη ο αδελφικός «εμφύλιος» – Ο Μάνος Δομαζάκης δίνει το στίγμα των προθέσεών του μετά την εκπαραθύρωση του αδελφού του Τάκη από τη διοίκηση – Η μεγάλη κόντρα, οι καταγγελίες για κακή οικονομική διαχείριση καθώς φουσκώνουν οι ζημίες και η ξαφνική αξίωση των 11,6 εκατ. που οδήγησε σε αναστολή της διαπραγμάτευσης της μετοχής και ανεξάρτητο έλεγχο στα οικονομικά της εισηγμένης

του Στέλιου Μορφίδη

Η απομάκρυνση από τη διοίκηση του Τάκη (Κωνσταντίνου) Δομαζάκη από τον αδελφό του Μάνο και από άλλα πέντε μέλη του Δ.Σ. αφαιρώντας του τις διοικητικές αρμοδιότητες πυροδοτεί τον επόμενο γύρο αντιπαράθεσης με δημόσιες αντεγκλήσεις, απειλές για αγωγές και καταγγελίες για κακοδιαχείριση, με αποτέλεσμα να πέφτουν πλέον σκιές στις πρακτικές διοίκησης που χρησιμοποιούσαν επί χρόνια οι αδελφοί, βασικοί μέτοχοι και διοικούντες. 

Την ίδια ώρα, με δηλώσεις του στο «ΘΕΜΑ» ο Μάνος (Εμμανουήλ) Δομαζάκης γνωστοποιεί ότι είναι ανοιχτός στο να εισέλθει στρατηγικός επενδυτής στην εισηγμένη, κάτι το οποίο ζητούσαν και οι πιστωτές πριν από την τελευταία αναδιάρθρωση των δανείων, δίνοντας έτσι και το στίγμα των προθέσεών του αναφορικά με το μέλλον της εταιρείας. «Τα ίδια κεφάλαια, όπως έδειξαν οι τελευταίες οικονομικές καταστάσεις, γύρισαν αρνητικά. Χρειάζεται κεφαλαιακή ενίσχυση στην εταιρεία και είμαστε ανοιχτοί σε έναν στρατηγικό επενδυτή, εφόσον αυτός βρισκόταν». Η δήλωση μάλιστα γίνεται εν μέσω έντονης φημολογίας γύρω από ονόματα ενδιαφερομένων, όπως αυτό του Σπύρου Θεοδωρόπουλου της Chipita, που ήδη τρέχει την αναδιάρθρωση της Νίκας, αλλά και της καταγγελίας του Τάκη Δομαζάκη ότι ο αδελφός του θέλει να πουλήσει την εταιρεία. 

Στις πιθανές εξελίξεις καίριος θα είναι και ο ρόλος των τραπεζών που σήμερα ανησυχούν λόγω της δυσχερούς οικονομικής θέσης της Creta Farms, η οποία έχει υψηλό δανεισμό και στο τέλος της προηγούμενης χρήσης οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της είχαν αυξηθεί περαιτέρω. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι πλέον οι τράπεζες, υπό την αυστηρή εποπτεία και του SSM, θα αποκτήσουν νομικό έρεισμα έτσι ώστε να παρέμβουν προτού η εταιρεία χάσει την αξία της. Ενδεχομένως στο πλαίσιο αυτό να έγινε και η διαρροή ότι αρχίζουν να μεταφέρουν τα δάνεια άνω των 100 εκατ. ευρώ της Creta Farms στο χαρτοφυλάκιο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, ως προειδοποίηση, αν και ο Μάνος Δομαζάκης δηλώνει ότι «όλα εξυπηρετούνται κανονικά».  Σημειώνεται επίσης ότι το 19% των μετοχών της εταιρείας είναι ενεχυριασμένο στις τράπεζες, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης δανείων συνολικού ύψους 94,82 εκατ. ευρώ που υπεγράφη με την Creta Farms τον Μάρτιο του 2018. Ο Τάκης Δομαζάκης σήμερα εμφανίζεται να κατέχει το 42,37% της εταιρείας και ο Μάνος Δομαζάκης το 41,05%. 

Σε κάθε περίπτωση, η τελευταία έκρηξη στο εσωτερικό της Creta Farms, που πυροδότησε και τις εξελίξεις, ήταν η αξίωση που πρόβαλε ξαφνικά ο Τάκης Δομαζάκης. Ο πρώην -πλέον- αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος ζητά με επιστολή του προς την εταιρεία 11,6 εκατ. ευρώ, τα οποία ισχυρίζεται ότι είχε χορηγήσει το 2005-2006 ως δάνειο στην Creta Farms.

Η αξίωση αποτυπώθηκε στις τελευταίες οικονομικές καταστάσεις και οδήγησε στην αναστολή διαπραγμάτευσης της μετοχής και τις τελευταίες εξελίξεις, οι οποίες προκαλούν την έντονη ανησυχία των υπόλοιπων μετόχων, των πιστωτριών τραπεζών, που διαρρέουν ότι αρχίζουν να μεταφέρουν τα δάνεια της Creta Farms στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, αλλά και των εργαζομένων.  Πρόκειται για το τελευταίο επεισόδιο ενός μεγάλου σίριαλ και ενός πολέμου που έχει ξεσπάσει από πέρυσι το καλοκαίρι για το ποιος από τα δύο αδέλφια θα έχει τον έλεγχο, με φόντο τις διαφωνίες τους για τους οικονομικούς χειρισμούς που έγιναν στο παρελθόν, τις ζημίες παρά τις αυξανόμενες πωλήσεις που καταγράφονται σε μια περίοδο όπου το μεγάλο, αν και αναδιαρθρωμένο, χρέος πρέπει να εξυπηρετείται και την ανάγκη να μπει στρατηγικός επενδυτής στην αλλαντοβιομηχανία, της οποίας τα ίδια κεφάλαια, σύμφωνα με τον ισολογισμό του 2018, έγιναν αρνητικά. 

framsss.jpg

To «πραξικόπημα» και ο καρδιολόγος ταξίαρχος 

Πλέον το πάνω χέρι διοικητικά έχει ο Μάνος Δομαζάκης από τις θέσεις του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου. Το οξύμωρο είναι ότι αντιπρόεδρος ορίστηκε το ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος του Δ.Σ., Πέτρος Παππάς. Ο τελευταίος γνωρίζει πολύ καλά από οικογενειακούς εμφυλίους, με δεδομένο ότι ο καρδιολόγος της Πολεμικής Αεροπορίας, από την οποία και αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του ταξίαρχου, ήταν επικεφαλής της ΜΕΒΓΑΛ σε μια περίοδο που στιγματίστηκε από την οξύτατη κόντρα ανάμεσα στους τότε βασικούς μετόχους της. Από την πλευρά του, ο Τάκης Δομαζάκης κάνει λόγο για πραξικόπημα του Δ.Σ. της 6ης Μαΐου, το οποίο έλαβε τις σχετικές αποφάσεις, και προαναγγέλλει την προσφυγή του στη Δικαιοσύνη καταγγέλλοντας πλημμέλειες στη διαχείριση των οικονομικών από πλευράς του αδελφού του και μεθοδευμένες κινήσεις με στόχο την πώληση της εταιρείας. 

«Μαζί τα υπογράψαμε» 

Σε δηλώσεις του στο «ΘΕΜΑ» ο αδελφός του Μάνος αντικρούει τις καταγγελίες, λέγοντας ότι αφενός δεν υπήρξε καμία παρανομία στην αλλαγή αρμοδιοτήτων εντός του Δ.Σ., την οποία υπερψήφισαν πέντε μέλη, ένας δήλωσε παρών και ο μόνος που καταψήφισε ήταν ο Τάκης, αφετέρου ο αδελφός του ως συνδιευθύνων σύμβουλος όλα αυτά τα χρόνια συνυπέγραφε, γνώριζε και συμμετείχε στις διοικητικές αποφάσεις. «Εχω υπογράψει δεκάδες οικονομικές καταστάσεις. Εχω πλήρη συναίσθηση των ευθυνών μου και τα νούμερα της εταιρείας είναι απόλυτα σωστά και σίγουρα. Ο αδελφός μου έχει επιλέξει να τοποθετηθεί απέναντι στην εταιρεία σαν να ήταν ένας μέτοχος που έλειπε στο εξωτερικό και ξαφνικά του αποκαλύπτονται πράγματα. Ηταν όμως συνδιευθύνων σύμβουλος. Μαζί τα υπογράψαμε. Δεν μπορεί να πει ότι τώρα κάτι ανακάλυψε, ότι έγινε κάτι που δεν το γνώριζε. Οι ισχυρισμοί του κινούνται στη σφαίρα του παραλόγου», σημειώνει στο «ΘΕΜΑ». Σε ό,τι αφορά την αξίωση που εγείρει ο αδερφός του, τη χαρακτηρίζει παράλογη. «Το πόρισμα του ειδικού ελέγχου αναμένεται να παραδοθεί την ερχόμενη εβδομάδα. Από τη μέχρι τώρα έρευνα δεν προκύπτει τέτοια υποχρέωση της εταιρείας προς τον Κωνσταντίνο Δομαζάκη. Ούτε ο ίδιος έχει προσκομίσει στοιχεία της καταγγελίας που κάνει», αναφέρει. 

«Δεν μπορούσε να συνεχιστεί η δυαρχία»

Για τον Μάνο Δομαζάκη αλλά και τα υπόλοιπα μέλη του Δ.Σ., όπως λέει, η αξίωση αυτή αποτέλεσε και τη βάση για τις διοικητικές αλλαγές: «Το Δ.Σ. είχε ορίσει μέχρι τούδε δύο διευθύνοντες συμβούλους και είναι αυτό που δημιούργησε προβλήματα στη λήψη αποφάσεων και τη διοίκηση της εταιρείας. Με τις τελευταίες εξελίξεις και  την αξίωση του αδελφού μου,  το Δ.Σ. αποφάσισε να σταματήσει τη δυαρχία». 

Μάλιστα σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Δ.Σ. τονίζεται ότι «για την πραγματοποίηση των απαραίτητων ενεργειών εξόδου από το καθεστώς αναστολής και για τη συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας της εταιρείας, κρίθηκε αναγκαίο ο κ. Κωνσταντίνος Δομαζάκης να παύσει να εκπροσωπεί την εταιρεία και να παύσει να διαχειρίζεται ως διευθύνων σύμβουλος τις εταιρικές υποθέσεις […] Η εν λόγω απόφαση ελήφθη με αίσθημα ευθύνης και όχι δίχως περισυλλογή, ήταν όμως αναγκαία […] Ο κ. Κωνσταντίνος Δομαζάκης παραμένει στο Δ.Σ. της εταιρείας όπου συνεχίζει να προσφέρει στην εταιρεία από τη θέση του μέλους».

Ο Μάνος Δομαζάκης τονίζει στο «ΘΕΜΑ» ότι «γίνεται προσπάθεια απ’ όλο το Δ.Σ., και εγώ μπροστά, να υποστηρίξουμε το έργο των περίπου 900 εργαζομένων. Αυτή η εταιρεία έχει το καλύτερο όνομα στην αγορά και τα προϊόντα της είναι καταξιωμένα. Εχει καλό όνομα και στο εξωτερικό τόσο για τα προϊόντα όσο και για τις ευρεσιτεχνίες της. Πρέπει, λοιπόν, να υποστηρίξουμε το προϊόν, τα στελέχη μας, τους πελάτες μας, τους προμηθευτές μας. Μπορεί οικονομικά να μην απέδωσαν κάποιες επενδύσεις, όπως στην Αμερική (σ.σ.: στο α’ εξάμηνο διεγράφησαν απαιτήσεις 22 εκατ. ευρώ από την εκεί θυγατρική πυροδοτώντας νέο γύρο αντιπαράθεσης μεταξύ των αδελφών) και σε μια θυγατρική στη Θεσσαλία (σ.σ.: ΕΛΒΙΚ) που πουλήθηκε, όμως κατά τα λοιπά η εταιρεία παράγει κερδοφορία και αναπτύσσεται με διψήφιο ποσοστό σε αγορά σχεδόν στάσιμη. Αυτή η εταιρεία έχει αξία και προοπτική. Πρέπει να γίνει κάτι καλό γι’ αυτήν. Επομένως, δεν μπορούσε να υπάρχει διαρχία με διαφωνίες και αυτό τελικά να μας οδηγεί σε αναστολή. Ηταν ένα σοβαρό γεγονός». 

Η προβληματική συνδιοίκηση 

Τους τελευταίους μήνες, εν μέσω της αδελφικής σύγκρουσης, έγιναν  ουσιαστικές κινήσεις και για την καλύτερη διακυβέρνηση της εταιρείας και του ομίλου με τον διορισμό περισσότερων ανεξάρτητων μελών ώστε να υπάρχει καλύτερη εποπτεία. Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι τότε στην τριμελή επιτροπή ελέγχου της εταιρείας συμμετείχε η μητέρα των αδελφών Δομαζάκη, Ελένη. Επίσης, χαρακτηριστικό του τρόπου διοίκησης έως σήμερα ήταν τα πηγαινέλα δεκάδων στελεχών σε καίρια πόστα στην εταιρεία. Σύμφωνα με ανθρώπους της Creta Farms, οι αλλαγές στις περισσότερες περιπτώσεις συνδέονταν με επεισόδια  στο επίπεδο της διοίκησης. 

Το περασμένο φθινόπωρο, λίγο μετά τη δημοσιοποίηση των οικονομικών καταστάσεων εξαμήνου, ανακοινώθηκε η λύση της συνεργασίας με τον οικονομικό διευθυντή, ενώ λίγες ημέρες αργότερα γνωστοποιήθηκε η εκλογή του Κωνσταντίνου Λουρόπουλου, τέως CEO του ΟΠΑΠ, ως νέου ανεξάρτητου μη εκτελεστικού μέλους με θητεία έως τις 22 Ιουνίου 2021, σε αντικατάσταση του παραιτηθέντος Ανδρέα Μερίκα. Ο ίδιος εξελέγη και πρόεδρος της επιτροπής ελέγχου. Στις 13 Δεκεμβρίου ορίστηκαν η Ελένη Χαλιώτη οικονομική διευθύντρια και ο Νικόλαος Τσομάκος εσωτερικός ελεγκτής.

Την επομένη ο Κ. Λουρόπουλος παραιτήθηκε για προσωπικούς λόγους και αντικαταστάθηκε από τον Χρήστο Τσάλλη. Στις 24 Ιανουαρίου και ενώ ήταν σε εξέλιξη η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας δημοσιεύτηκε πρόσκληση για έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων της. Η ημερήσια διάταξη περιελάμβανε την ανάκληση των μελών του διοικητικού συμβουλίου, παρά το γεγονός ότι η θητεία τους έληγε τον Ιούνιο του 2021, καθώς και των μελών της επιτροπής ελέγχου. Τελικά σε εκείνη την έκτακτη γενική συνέλευση (πραγματοποιήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου) αντικαταστάθηκε η Ελένη Δομαζάκη, η μητέρα των αδελφών Δομαζάκη, η οποία συμμετείχε τόσο στο διοικητικό συμβούλιο όσο και στην επιτροπή ελέγχου της εταιρείας.  Μετά τις αλλαγές αυτές και υπό την πίεση των τραπεζών η αύξηση ύψους 1,2 εκατ. ευρώ ολοκληρώθηκε επιτυχώς, ενώ ακολούθησε και κοινή ανακοίνωση των δύο αδελφών, βασικών μετόχων, μέσω της οποίας έσπευσαν να διαψεύσουν τα σενάρια περί εκρηκτικών σχέσεων, κάνοντας λόγο για παραπλανητικά δημοσιεύματα. Ωστόσο, παρά τη φαινομενική ηρεμία, η κατάσταση στο εσωτερικό του ομίλου παρέμενε εκρηκτική, κάτι που φαίνεται και από τη μάχη των δύο αδελφών να αποκτήσουν από το ταμπλό του Χ.Α. όσο το δυνατόν περισσότερες μετοχές για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι. 

Τα οικονομικά μεγέθη και τα χρέη 

Σύμφωνα με την οικονομική έκθεση της Creta Farms, τα ίδια κεφάλαια στις 31/12/2018 γύρισαν αρνητικά  σε 4,72 εκατ. ευρώ. Ο κύκλος εργασιών πέρυσι ήταν 117,8 εκατ. ευρώ και καταγράφηκαν καθαρές ζημίες 14,41 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των υποχρεώσεων της μητρικής ανερχόταν σε 156,41 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 44 εκατ. αφορούσαν βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις. Οι συνολικές δανειακές υποχρεώσεις ανέρχονταν σε 107,89 εκατ. ευρώ, έχοντας υποχρεώσεις προς προμηθευτές και όχι μόνο ύψους 34,84 εκατ. ευρώ. 

Σημειώνεται ότι το 2014 είχε προηγηθεί μία ακόμη αναδιάρθρωση δανεισμού της Creta Farms, ενώ το 2016 ήταν η πρώτη ελληνική εταιρεία που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στο πλαίσιο του Σχεδίου Γιούνκερ με το ποσό των 15 εκατ. ευρώ, προκειμένου να αναπτύξει έρευνα και καινοτομία και να επεκταθεί στο εξωτερικό. Τα τελευταία 5 εκατ. ευρώ εκταμιεύτηκαν φέτος σε δύο δόσεις: 3,5 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο και 1,5 εκατ. ευρώ στις 15 Απριλίου.