Tης Στεφανίας Σούκη
Γραφεία, resorts αλλά και «πράσινα» ακίνητα θα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ζήτησης από πλευράς των θεσμικών επενδυτών όσον αφορά την εγχώρια αγορά ακινήτων, όπου, ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική έλλειψη επενδυτικού προϊόντος.
Αυτός άλλωστε είναι κι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους υποψήφιοι αγοραστές και νέοι παίκτες της αγοράς, οι οποίοι θέλουν τώρα να τοποθετηθούν στην Ελλάδα, ανεβάζουν τις αποτιμήσεις για τα ακίνητα που βγαίνουν στην αγορά, με την προσδοκία των υψηλότερων αποδόσεων σε μία μελλοντική άνοδο των μισθωμάτων, εφόσον «τρέξει» πιο γρήγορα η ελληνική οικονομία.
Αρης Καρυτινός
«Είναι ένα στοίχημα που θα δούμε αν θα βγει. Αν πιστεύουμε πως θα αλλάξει η δομή της οικονομίας και υπάρχει ζήτηση από μεγάλες εταιρείες, τότε τα ενοίκια θα πάνε ψηλά. Αυτή όμως είναι και η ερώτηση του …ενός εκατομμυρίου», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Αρης Καρυτινός, διευθύνων σύμβουλος της Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ, από τους Δελφούς, στο πλαίσιο της συζήτησης για τα ακίνητα το περασμένο Σάββατο στο Delphi Economic Forum. O ίδιος πρόσθεσε ότι αυτό που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη είναι το υφιστάμενο απόθεμα ακινήτων, δεδομένου ότι «για πρώτη φορά είμαστε σε τέτοια μετάβαση στην αγορά ακινήτων λόγω της τεχνολογίας και των περιβαλλοντικών απαιτήσεων». Ο κ. Καρυτινός ανέφερε ότι η Ευρώπη, όσον αφορά τον τομέα των ακινήτων, είναι πολλών ταχυτήτων κι ότι τα προηγούμενα χρόνια η Ελλάδα βίωσε στα ακίνητα –και όχι μόνο- μία καθίζηση την οποία καμία άλλη χώρα της Ε.Ε. δεν υπέστη γι’ αυτό και υπάρχει ενδιαφέρον από ξένα κεφάλαια, με την προοπτική για την είσοδο και νέων κεφαλαίων.
Γιώργος Κορμάς
«Δεχόμαστε σαφώς την αύξηση των τιμών μέσω των νέων επενδυτικών σχημάτων, μας ενδιαφέρει, όμως, και ο μακροπρόθεσμος χαρακτήρας των επενδύσεων. Αν δεν υπάρξουν σοβαροί ρυθμοί ανάπτυξης, η αγορά ακινήτων θα συνεχίσει να φυτοζωεί», ανέφερε από την πλευρά του ο κ. Γιώργος Κορμάς, Γενικός Διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς καθώς και αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς Real Estate ο οποίος στάθηκε και στην ανάγκη για την ενεργειακή αναβάθμιση του υφιστάμενου «στοκ», ξεκινώντας ακόμη και από τα ακίνητα που διαχειρίζεται ο ίδιος ο όμιλος. Ο κ. Κορμάς ανέφερε ακόμη ότι οι επενδυτές που έρχονται και βολιδοσκοπούν την Ελλάδα είναι από την Ηπειρωτική Ευρώπη, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή. «Οι επενδυτές ψάχνουν και μεγαλύτερης κλίμακας επενδύσεις, αλλά στην Ελλάδα δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, εξ’ ού και δεν μπορούν να γίνουν μεγάλες συναλλαγές, της τάξεως π.χ. του μισού δισ. ευρώ». Αυξημένος είναι ο ρόλος που έχουν να παίξουν οι ΑΕΕΑΠ, ένας θεσμός, ο οποίος αποτελεί «το προπύργιο ασφάλειας και οι ξένοι γνωρίζουν σε τι επενδύουν. Είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι ΑΕΑΑΠ, οι οποίες θα πρέπει να έχουν και διάρκεια».
«Πρέπει να δημιουργήσουμε προϊόν που να περιέχει έντονα την έννοια value for money», ανεφερε από την πλευρά του ο κ. Δημήτρης Ανδριόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων Dimand. «Η παράμετρος της τεχνολογίας θα δημιουργήσει καινούργιες ανάγκες στο real estate που δεν τις έχουμε δει. Ποιος συζητούσε το 2012 για το Airbnb και τα ακίνητα του κέντρου; Αν συζητούσε θα είχε πάει να αγοράσει …χονδρική», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι στην Αττική αναπτύσσεται αυτή την στιγμή το παραλιακό μέτωπο που θα είναι από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας μέχρι το Σούνιο, δηλαδή Ριβιέρα 70 χιλιομέτρων. «Η πόλη στρέφεται προς το νερό», ανέφερε ο επικεφαλής της Dimand, επισημαίνοντας παράλληλα ότι θα υπάρξουν αρκετές νέες αναπτύξεις τα επόμενα χρόνια.
Πωλ Γομόπουλος
Από την πλευρά των ξένων επενδυτών, ο Πωλ Γομόπουλος, επικεφαλής της αμερικανικής Hines για την Ελλάδα (σ.σ. η τελευταία επένδυσε προ τριετίας στην Αθήνα με την αγορά του νύν Grand Hyatt πρώην Athens Ledra) επιβεβαίωσε ότι «οι επενδυτές που έρχονται πιο πολύ στην Ελλάδα είναι αυτοί που έχουν πιο κερδοσκοπικό χαρακτήρα- δεν έρχονται ακόμα τα core funds». Οσον αφορά την ίδια την Hines διαπιστώνει έλλειψη προϊόντος: «Κοιτάζουμε και για άλλες επενδύσεις στο χώρο των ξενοδοχείων τόσο στην Αθήνα, όσο και resorts. Θα θέλαμε να αγοράσουμε ουρανοξύστη γραφείων αλλά δεν ..υπάρχει. Πράγματι το εμπόδιο είναι το προϊόν. Βλέπουμε και εμείς πως τα επόμενα χρόνια θα υπάρξει στροφή προς την ανάπτυξη ακινήτων. Ενδεικτικά, η Hines έχει πάει και στην Ιρλανδία αλλά στο Δουβλίνο υπάρχουν ακίνητα άνω των 100 και 200 εκατ. ευρώ».