3+1 FSRU στη μάχη απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η απρόβλεπτη πορεία της Ρωσίας ως πηγής ενεργειακού εφοδιασμού ανατρέπει όλες τις μέχρι πρότινος «σταθερές» της διεθνούς αγοράς.

Ταυτόχρονα και ειδικότερα για την Ευρώπη καθιστά πρώτης προτεραιότητας στρατηγικό στόχο την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών προμήθειας, αφενός και αφετέρου την επιτάχυνση της Πράσινης Συμφωνίας για την αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ, -άρα τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα-, στο ενεργειακό μίγμα.

Δεδομένου ότι το δεύτερο σκέλος προϋποθέτει την επίλυση αρκετών προβλημάτων, -ταχύτερη αδειοδότηση, πρόοδο στο κομμάτι του υδρογόνου κ.α.-, το βάρος πέφτει στο πρώτο, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο το «εξοβελισμένο» φυσικό αέριο ως καύσιμο-γέφυρα. Με τη διαφορά ότι το ενδιαφέρον πλέον μετατοπίζεται από τους αγωγούς, όπου η Ρωσία κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο, στις προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου, που μεταφερόμενο μέσω πλοίων από οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη, δίνουν την δυνατότητα οικοδόμησης νέων στρατηγικών συμμαχιών με τους μεγάλους, -πλην Ρωσίας-, παραγωγούς. Και κυρίως με τις ΗΠΑ, οι οποίες και σαφώς ποντάρουν στην εξαγωγική δυναμική του δικού τους σχιστολιθικού αερίου, που τις έφερε άλλωστε πρόσφατα και στην πρώτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης με τους μεγαλύτερους εξαγωγείς του «γαλάζιου χρυσού».

Οι ραγδαίες εξελίξεις αναγκαστικά φέρνουν στο προσκήνιο τα FSRU που αποτελούν τον απαραίτητο κρίκο για την κάλυψη σημαντικού μέρους των ενεργειακών αναγκών, ενώ ενδεικτική της αλλαγής κλίματος μπορεί να θεωρηθεί η στάση της Γερμανίας που ενώ είχε παγώσει σχετικό project λόγω των αυστηρών κανόνων του ευρωπαϊκού Taxonomy, τώρα το επαναφέρει προς υλοποίηση.

Η αγορά των FSRUs γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, καθώς από 24 μονάδες σε λειτουργία το 2016 έφτασε στις 43 μέχρι τα τέλη του 2020 σε παγκόσμια κλίμακα. Εξ αυτών στην Ε.Ε. λειτουργούν μόλις 5, ενώ έχουν προγραμματιστεί τουλάχιστον άλλες επτά.

Η θέση της Ελλάδας και τα 3+1 projects

Από αυτή την άποψη η Ελλάδα βρίσκεται τούτη την κρίσιμη ιστορικά περίοδο, όπου εγκαινιάζεται σταδιακά ένας νέος ενεργειακός «χάρτης», σε πλεονεκτική θέση καθώς έχουν ήδη δρομολογηθεί τέσσερα FSRU, που θα αποτελέσουν ισάριθμες νέες πύλες εφοδιασμού, προσφέροντας τη δυνατότητα διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας του φυσικού αερίου, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και ταυτόχρονα αναδεικνύοντας τη χώρα σε Gas Hub της ευρύτερης περιοχής.

Το πρώτο και πιο ώριμο project είναι αυτό της Gastrade για το FSRU Αλεξανδρούπολης, το οποίο προβλέπεται ότι θα τεθεί σε λειτουργία περί τα τέλη του 2023.

Η Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (FSRU), χωρητικότητας 153.500 κ.μ. LNG, θα συνδεθεί με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας με αγωγό μήκους 28 χλμ., μέσω του οποίου το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Β. Μακεδονία, μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία.

Ακόμη μεγαλύτερη προβλέπεται η χωρητικότητα του δεύτερου FSRU της Gastrade, που ανακοινώθηκε μόλις προχθές, το οποίο θα αναπτυχθεί και αυτό στην θαλάσσια περιοχή ανοικτά της Αλεξανδρούπολης, με ορίζοντα λειτουργίας το 2025.

Στο νέο έργο, «ΑΣΦΑ Θράκης», το FSRU θα έχει ικανότητα αποθήκευσης 170.000 κ.μ. LNG και θα μπορεί να παραδώσει έως και 22,7 εκ. κ.μ. φυσικού αερίου ημερησίως ή 5,5 δισ. κ.μ. ετησίως. Το έργο θα περιλαμβάνει επίσης ένα σύστημα χερσαίου και υποθαλάσσιου αγωγού που θα συνδέει το FSRU με τους υφιστάμενους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου στην περιοχή.

Με ταχείς ρυθμούς προχωράει ο σχεδιασμός και για το FSRU της Διώρυγα Gas, θυγατρικής του Ομίλου Motor Oil, το οποίο αναμένεται να αναπτυχθεί στον κόλπο των Αγίων Θεοδώρων.

Στις 14 Ιανουαρίου ολοκληρώθηκε μάλιστα με ιδιαίτερη επιτυχία η πρώτη, μη δεσμευτική, φάση του Market Test για την εκδήλωση πρόθεσης δέσμευσης δυναμικότητας κατά την οποία υπέβαλαν εκδήλωση ενδιαφέροντος 15 ελληνικές και διεθνείς εταιρείες. Οι ποσότητες LNG που δεσμεύτηκαν για το σύνολο των προϊόντων που διατέθηκαν και για την πρώτη πενταετία λειτουργίας του FSRU, ήταν υπερδιπλάσιες των αρχικών εκτιμήσεων.

Η έναρξη κατασκευής προβλέπεται για το τρίτο φετινό τρίμηνο με στόχο το project να τεθεί σε λειτουργία μέχρι το τέλος του 2023.

Παράλληλα προχωρούν οι μελέτες και η αδειοδοτική ωρίμανση ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη επαφές με δυνητικούς προμηθευτές για τα τεχνικά σκέλη του project. Στο πλαίσιο αυτό, τον Ιούλιο υπεγράφη με τον ιαπωνικό ναυτιλιακό κολοσσό Mitsui O.S.K. Lines σύμβαση προμήθειας για την ανάπτυξη του FSRU.

Το FSRU της Διώρυγα Gas θα έχει χωρητικότητα 170.000-210.000 m3 ΥΦΑ και μονάδα επαναεριοποίησης δυναμικότητας 3.132.000 MWh, ενώ τοποθετείται στο Νότο της χώρας όπου υπάρχουν και οι μεγαλύτερες καταναλώσεις.

Το τέταρτο project είναι αυτό της Mediterranean Gas, το οποίο αδειοδοτήθηκε μόλις χθες από τη ΡΑΕ και αφορά την ανάπτυξη FSRU μόνιμα αγκυροβολημένου σε σταθερό σημείο επί πλωτής εξέδρας στην είσοδο του Λιμένος Βόλου. Η χωρητικότητα του θα ανέρχεται σε 150.000-180.000 m3 με μέγιστο αριθμό τεσσάρων δεξαμενών.

Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι αυτά τα τέσσερα projects είναι γεωγραφικά «κατανεμημένα» από τον Βορρά έως τον Νότο καλύπτοντας ουσιαστικά το σύνολο της χώρας. Παράλληλα, θεωρείται βέβαιο ότι λόγω των συνθηκών που διαμορφώνονται στην ενεργειακή αγορά το ενδιαφέρον για προμήθειες από αυτά θα εκτοξευθεί στο μέλλον διασφαλίζοντας την απόδοση των επενδύσεων, αλλά και προδιαγράφοντας την πιθανή είσοδο και νέων παικτών με αντίστοιχα έργα.