Το «πράσινο φως» για τους όρους υλοποίησης του αγωγού EastMed που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της ΝΑ Μεσογείου στην ευρωπαϊκή αγορά, έδωσαν οι Ρυθμιστικές Αρχές της Ελλάδας, της Κύπρου και την Ιταλίας, κατόπιν σχετικού αιτήματος της IGI Poseidon S.A. (ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων και Edison).
Η κοινή απόφαση αφορά τον επιμερισμό του επενδυτικού κόστους για το Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος 7.3.1 «Αγωγός μεταφοράς από τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου προς την ενδοχώρα της Ελλάδας μέσω της Κύπρου και της Κρήτης [ γνωστό ως EastMed Pipeline], με σταθμό μέτρησης και ρύθμισης στη Μεγαλόπολη».
Ο Φορέας Υλοποίησης υπέβαλε το Αίτημα Επένδυσης (Investment Request) στις Ρυθμιστικές Αρχές Ενέργειας της Ελλάδας (ΡΑΑΕΥ), της Κύπρου (ΡΑΕΚ) και της Ιταλίας (ARERA). Σημειώνεται ότι το έργο δεν χωροθετείται στην Ιταλία, ωστόσο επειδή ο κύριος όγκος του φυσικού αερίου σχεδιάζεται να διοχετεύεται στην Κεντρική Ευρώπη μέσω της Ιταλίας, εντάχθηκε στη διαδικασία και η ARERA. Επίσης, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος του έργου χωροθετείται στον ελληνικό χώρο οι τρεις Ρυθμιστικές Αρχές συμφώνησαν ότι η ΡΑΑΕΥ αποτελεί την «συντονιστική Αρχή», σύμφωνα με τους κανονισμούς του ACER.
Υπενθυμίζεται ότι ο «EastMed Pipeline», είχε περιληφθεί από το 2013 στις λίστες Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) διατηρείται, δε μέχρι και σήμερα στον ισχύοντα 5ο ενωσιακό κατάλογο.
Τι περιλαμβάνει το project
Με βάση τη μη εμπιστευτική έκδοση της απόφασης και το τελικό επενδυτικό αίτημα της IGI Poseidon S.A. το έργο θα αποτελείται από περίπου 1.300 χλμ υποθαλάσσιου και περίπου 500 χλμ υπόγειου αγωγού που θα ξεκινά από το σημείο διασύνδεσης, θα μεταφέρει φυσικό αέριο από κοιτάσματα της νοτιοανατολικής Μεσογείου (ιδίως Κύπρου και Ισραήλ) και θα καταλήγει στο Φλωροβούνι Ημαθίας.
Πιο συγκεκριμένα, το έργο θα αποτελείται από τρία κύρια τμήματα:
1. Νότια Υποθαλάσσια Γραμμή, που θα ξεκινάει από τα υποθαλάσσια κοιτάσματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, μετά από μια διακλάδωση για είσοδο στην Κύπρο θα προχωρά προς την Κρήτη, όπου θα επανασυμπιέζεται και θα καταλήγει στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας. Θα έχει δυναμικότητα 12bcm, ενώ η διακλάδωση προς την Κύπρο 1bcm.
2. Βόρεια Υποθαλάσσια Γραμμή, δυναμικότητας 10bcm, που θα ξεκινάει από τα υποθαλάσσια κοιτάσματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και θα κείται παράλληλα με τη Νότια Γραμμή έως την Κρήτη, όπου θα ενώνεται με αυτή στον συμπιεστή. Κατόπιν, θα συνεχίζει έως τη Μεγαλόπολη.
3. Υπόγεια Γραμμή, σχεδιασμένη να μεταφέρει το φυσικό αέριο και από την Νότια και από την Βόρεια Γραμμή (20bcm), που θα ξεκινάει από την Μεγαλόπολη και θα καταλήγει στο Φλωροβούνι Θεσπρωτίας, όπου προβλέπεται να ενωθεί με τον υποθαλάσσιο αγωγό Poseidon Pipeline προς την Ιταλία.
Οι Ρυθμιστικές Αρχές επιβεβαίωσαν την πληρότητα του φακέλου της αίτησης, καθώς περιλαμβάνει όλα τα έγγραφα που απαιτούνται, μεταξύ των οποίων, μελέτη κόστους-οφέλους, επιχειρηματικό σχέδιο περιλαμβανομένων αποτελεσμάτων προκαταρκτικού ελέγχου της αγοράς (market test),πρόταση Διασυνοριακής Κατανομής Κόστους (Cross-Border Cost Allocation, CBCA) κ.α.
Περαιτέρω, ο βαθμός ωρίμανσης κρίθηκε ως επαρκής, και επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι ο Φορέας Υλοποίησης έχει ολοκληρώσει τη Μελέτη FEED, βάσει της οποίας η εκτίμηση του κόστος περιορίζεται εντός διαστήματος αβεβαιότητας ±15%.
Οι όροι, το κόστος και το χρονοδιάγραμμα
Με βάση το χρονοδιάγραμμα προβλέπεται ότι την περίοδο 2023-2024 θα διεξαχθούν οι θαλάσσιες έρευνες, μέχρι το τέλος του 2025 θα προχωρήσουν οι χερσαίες εργασίες, ενώ η βασική κατασκευαστική φάση των χερσαίων και υπεράκτιων τμημάτων αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2027. Την ίδια χρονιά θα ξεκινήσει η δοκιμαστική λειτουργία με στόχο ο αγωγός να τεθεί σε εμπορική λειτουργία το 2028.
Η βασική κεφαλαιουχική δαπάνη για την κατασκευή του αγωγού EastMed έχει υπολογιστεί σε 6 δις. ευρώ. Επιπλέον, η περίμετρος κόστους για τους σκοπούς της ανάλυσης κόστους-οφέλους περιλαμβάνει πρόσθετες υποδομές που προορίζονται για τη σύνδεση της κυπριακής και της ελληνικής αγοράς στην υπόλοιπη ευρωπαϊκή αγορά μέσω Ιταλίας, όπως ο αγωγός Ποσειδών και οι πρόσθετες υποδομές μεταφορών στην Ιταλία.
Όσον αφορά τα οφέλη του έργου υπολογίζονται σε 30,43 δις ευρώ συνολικά για την ευρωπαϊκή αγορά.
Οι χώρες που επηρεάζονται περισσότερο, δηλαδή η Κύπρος, η Ελλάδα και η Ιταλία μοιράζονται όφελος περίπου 5,9 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 24,5 δισ. ευρώ αποδίδονται στο σύνολο της Ε.Ε.
Αυτά προκύπτουν τόσο από την ενοποίηση της αγοράς με τη σύνδεση της Κύπρου και της Κρήτης στα δίκτυα φυσικού αερίου της ΕΕ, τερματίζοντας έτσι την ενεργειακή τους απομόνωση, όσο και από την ασφάλεια εφοδιασμού με τη δημιουργία μιας νέας πηγής τροφοδοσίας φυσικού αερίου για τα κράτη-μέλη και την Ε.Ε. συνολικά.
Ο Διοργανωτής του έργου, πέραν της μελέτης FEED που παρέχει μια εκτίμηση του κόστους εντός εύρους 15%, λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη ενεργειακή κρίση και την αύξηση τιμών των υλικών που επηρέασαν την παγκόσμια αγορά, ενημερώνει κάθε φορά το κόστος λόγω των επιπτώσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, εντός του 2023 έχει λάβει δεσμευτικές προσφορές για την κατασκευή του, ενώ τρίτα μέρη συνέκριναν το κόστος του έργου με παρόμοιες υποδομές, επιβεβαιώνοντας ότι το κόστος του υπεράκτιου αγωγού ανέρχεται σε 3 εκατ. €/km και του χερσαίου 1,4 εκατ. €/km.
Επίσης, το market test κατέληξε στην εκτίμηση δυνητικού ενδιαφέροντος της αγοράς για την παράδοση 7.2 bcm/έτος φυσικού αερίου στην Ιταλία, 2,7 bcm/έτος στην Ελλάδα και 0,45 bcm/έτος στην Κύπρο.
Ο Διοργανωτής έχει επίσης υπολογίσει μια πιθανή μέγιστη χρέωση που θα εφαρμοστεί βάσει των αναμενόμενων διαφορών στις τιμές της αγοράς ως το μέγιστο τιμολόγιο που μπορούν οι συμμετέχοντες να πληρώσουν για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την αγορά προέλευσης στην αγορά προορισμού (Ιταλία και Ελλάδα) κατά την περίοδο 2027-2047.
Όπως δήλωσε ο Project Promoter η πρώτη φάση του market test, πραγματοποιήθηκε σε δύο στάδια, πρώτον μέσω αξιολόγησης της αναμενόμενης ζήτησης όγκων φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές αγορές, με την υποστήριξη κορυφαίων εταιρειών συμβούλων, και στη συνέχεια μέσω ειδικών εμπιστευτικών συναντήσεων και data room με ενδιαφερόμενες προεπιλεγμένες, κορυφαίες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας ενέργειας στην παγκόσμια αγορά.
Θα ακολουθήσει η φάση μη δεσμευτικής εκδήλωσης ενδιαφέροντος το πρώτο εξάμηνο του 2024 και στη συνέχεια, μια δεσμευτική φάση για την κατανομή δυναμικότητας.
Πάντως μέχρι τώρα, όπως αναφέρεται, μέσω των market test ο Φορέας του έργου συγκέντρωσε πολλές επιστολές που καλύπτουν ένα σημαντικό ποσοστό της δυναμικότητας κατά τη διάρκεια της λειτουργικής ζωής του αγωγού.
Τρεις πηγές χρηματοδότησης
Για τη χρηματοδότηση του κόστους κατασκευής ύψους 6.039 εκατομμυρίων ευρώ, ο Διοργανωτής του έργου σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τρεις πηγές και συγκεκριμένα ίδια κεφάλαια, δάνεια και επιχορηγήσεις, με τα ποσά να μην αποκαλύπτονται. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο να υποβάλει αίτηση για επιχορηγήσεις από το Μηχανισμό Συνδέοντας την Ευρώπη (CEF).
Ακόμη προβλέπεται ότι τα εθνικά τιμολόγια δεν θα επηρεαστούν σε καμία από τις εμπλεκόμενες χώρες, δηλαδή την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ιταλία.
Έτσι στην εγκριτική απόφαση των Ρυθμιστικών Αρχών αναφέρεται ότι κανένα κόστος δεν πρόκειται να κατανεμηθεί στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Ιταλία, καθώς και ότι δεν θα υπάρξει κάλυψη κόστους ή άλλα κίνητρα από τα εθνικά συστήματα στο μέλλον σε οποιοδήποτε στάδιο της υλοποίησης του έργου.
Τέλος, ο Φορέας Υλοποίησης IGI Poseidon S.A. θα πρέπει να ενημερώνει τις τρεις Ρυθμιστικές Αρχές δύο φορές το χρόνο, για την πρόοδο του έργου και τον προσδιορισμό του κόστους και των επιπτώσεων που συνδέονται με αυτό.
Διαβάστε ακόμη
Επίδομα παιδιού Α21: Χριστούγεννα με «δώρο» και Πρωτοχρονιά με αυξήσεις – Πότε πληρώνεται η 5η δόση
Δημήτρης Δάφνης (Cosmos Business Systems): Το ορόσημο των €100+ εκατ. και τα 400 έργα
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ