Το ντόμινο της κατάρρευσης πλήθους προμηθευτών ενέργειας σε όλη την ΕΕ παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα η κυβέρνηση όσο η κρίση επιμένει και απειλεί με λουκέτο και ελληνικές εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας.
Η διόγκωση των χρεών προς διαχειριστές και δήμους που εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 400 εκ. ευρώ (281,8 εκ. στους διαχειριστές και άνω από 100 εκ. στους δήμους) εντείνει την ανησυχία και δημιουργεί εύλογο προβληματισμό στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ και την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας που από την περασμένη εβδομάδα ασκούν ισχυρές πιέσεις στους ενεργειακούς παρόχους με τα μεγαλύτερα χρέη να προχωρήσουν στην εξόφληση των υποχρεώσεων.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν (DG Energy), από τον Οκτώβριο του 2021 μέχρι την περασμένη εβδομάδα σχεδόν 2 εκατομμύρια καταναλωτές σε 8 ευρωπαϊκές χώρες είχαν επηρεαστεί από την ενεργειακή κρίση. Πρόκειται για καταναλωτές στο Βέλγιο (90.000), την Τσεχία (1 εκ.), την Ιταλία (350.000), την Oλλανδία (160.000), την Λιθουανία (1.800), την Σλοβακία (290.000), την Γερμανία (1.500) κ.α.
Σε αυτούς δεν περιλαμβάνονται οι 26 εταιρείες προμήθειας ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου που έχουν χρεοκοπήσει μέχρι σήμερα στην Μεγάλη Βρετανία επηρεάζοντας περισσότερους από 4,2 εκατομμύρια πελάτες.
Πρόκειται αναμφίβολα για την πιο βίαιη αναδιάταξη του κλάδου ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου των τελευταίων ετών σε όλη την Ευρώπη, η οποία σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα έχει και συνέχεια.
Μεγάλοι κλυδωνισμοί στην Τσεχία με 1 εκατομμύριο καταναλωτές
Σύμφωνα με τα στοιχεία της DG Enegry, μόνο στην Τσεχία τους τελευταίους μήνες χρεοκόπησαν 16 ενεργειακές εταιρείες.
Η πτώχευση των επιχειρήσεων άφησε μετέωρους περίπου 1 εκατομμύριο πελάτες, δηλαδή πάνω από το 10% της αγοράς, προκαλώντας ένα τεράστιο πλήγμα στην απελευθέρωση της αγοράς τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Το σοκ των τιμών και οι υψηλές τιμές χονδρεμπορικής έφεραν μεγάλες αναταράξεις στην αγορά. Οι προμηθευτές προσπάθησαν να αποτρέψουν την χρεοκοπία τους παραβιάζοντας τις συμβάσεις των καθορισμένων τιμών με τους πελάτες τους, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και με τη διακοπή της παροχής σε επιλεγμένες κατηγορίες πελατών.
Οι καταναλωτές προσέτρεξαν στoν Προμηθευτή Τελευταίου Καταφυγίου (LRS – Last Resort Supplier), που τους προστατεύει σε περίπτωση που κάποιος πάροχος ενέργειας καταρρεύσει.
Η παραμονή των πελατών στο δίκτυο LRS (ΠΤΚ κατά αντιστοιχία στη χώρα μας) διαρκεί το πολύ για 6 μήνες ενώ οι πελάτες μπορούν να επιλέξουν νέο προμηθευτή ανά πάσα στιγμή.
Η τιμή σε αυτή την κατηγορία πελατών ελέγχεται από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ωστόσο είναι αρκετά αυξημένη συγκριτικά με τα συμβατικά τιμολόγια.
Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕ η χώρα μας μαζί με την Βουλγαρία και την Σλοβενία δεν διαθέτουν Προμηθευτή Τελευταίου Καταφυγίου στον τομέα του φυσικού αερίου. Εν αντιθέσει με την αγορά ηλεκτρισμού που έχει καθοριστεί ΠΤΚ η Elpedison.
Τρία λουκέτα στο Βέλγιο
Στο Βέλγιο πτώχευσε τον περασμένο Δεκέμβριο η Vlaamse Energieleverancier με επίπτωση σε 70.000 πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αέριου. Αντίστοιχα στις αρχές Ιανουαρίου μπήκε σε καθεστώς προστασίας από τους πιστωτές η Watz με 23.000 πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας και 13.000 φυσικού αερίου. Επιπλέον η Octa δεν δραστηριοποιείται πλέον στις Βρυξέλλες από τον Ιανουάριο του 2022 με 17.000 πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας και 11.000 φυσικού αερίου.
Για να προστατευθούν οι πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας και αερίου από το σοκ τιμών στην ενέργεια θεσπίστηκαν μέτρα όπως ο μηδενικός ΦΠΑ στον ηλεκτρισμό και το φυσικό αέριο, παροχές προς τα νοικοκυριά κ.α.
Ωστόσο οι νέες συνθήκες δημιουργούν νέα δεδομένα στην αγορά και απαιτούν αυξημένες απαιτήσεις σε κεφάλαια για τους προμηθευτές, αξιολόγηση και παρακολούθηση της στρατηγικής αντιστάθμισης και διαχείρισης κινδύνου, υποχρεωτική ασφάλιση που αποζημιώνει τους πελάτες σε περίπτωση χρεωκοπίας, ρυθμισμένα και επιδοτούμενα τιμολόγια για ευάλωτους πελάτες αλλά και πελάτες που κινδυνεύουν με ενεργειακή φτώχεια.
Παράλληλη η αγορά χρειάζεται να παρακολουθείται πολύ στενά για τον έλεγχο των τιμών και την προστασία των καταναλωτών.
Στο Βέλγιο το 65% των καταναλωτών έχουν σύμβαση με σταθερή τιμή ενέργειας και το 35% με μεταβλητή τιμή, άμεση συνδεδεμένη με την τιμή χονδρικής.
Λόγω των αυξανόμενων τιμών, οι προμηθευτές αντιμετωπίζουν μια σειρά από προβλήματα που επηρεάζουν την οικονομική τους κατάσταση όπως αύξηση του κινδύνου απλήρωτων τιμολογίων, υψηλό κόστος στην αγορά ενέργειας κ.α.
Τρεις προμηθευτές με αυξημένο χρέος στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, τα λουκέτα έχει αποτρέψει μέχρι στιγμής η μετακύλιση όλου του κόστους της ενέργειας στους καταναλωτές και η επιδότηση κυρίως των οικιακών τιμολογίων.
Ωστόσο, στο επίκεντρο παραμένουν τρεις μη καθετοποιημένες εταιρείες που χρωστούν σχεδόν 100 εκ. ευρώ σε ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ, ΔΑΠΕΕΠ από τα οποία περί τα 40 εκ. ευρώ αφορούν προμηθευτή με μικρό μερίδιο αγοράς.
Ωστόσο αντίστοιχη οφειλή εμφανίζει και καθετοποιημένος παίχτης της αγοράς.
Να σημειωθεί ότι μηδενικές υποχρεώσεις έχει μεγάλος ιδιώτης ηλεκτροπαραγωγός, και ελάχιστες οφειλές οι εταιρείες φυσικού αερίου. Με χρέη αισθητά χαμηλότερα έναντι των προηγουμένων μηνών, εμφανίζεται και η ΔΕΗ.
Διαβάστε ακόμη
Επίδομα ακρίβειας έως 300 ευρώ σε 1.000.000 νοικοκυριά – Τα κριτήρια επιλογής
Sotheby’s Realty: «Η Ελλάδα στις χώρες με μεγάλη αύξηση της ζήτησης για πολυτελή ακίνητα»