Ενέργεια: Πέφτει ο «σπόρος» για το ηλεκτρικό καλώδιο Ελλάδας – Αιγύπτου

Κινητικότητα στην υλοποίηση του μεγάλου σχεδιασμού για την ηλεκτρική  διασύνδεση Ελλάδας- Αιγύπτου αναφέρουν αρμόδιες πηγές, λίγες εβδομάδες μετά την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Η ενεργειακή συνεργασία καθίσταται επίκαιρη περισσότερο από ποτέ αφού ο διάλογος που έχει ανοίξει γίνεται μεσούσης της ενεργειακής κρίσης που μαίνεται σε όλη την ΕΕ και συνδέεται με τα περιορισμένα αποθέματα φυσικού αερίου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόσφατα τεχνικά κλιμάκια των δύο χωρών από την πλευρά των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΔΜΗΕ και ΕΕΤC) ξεκίνησαν τις πρώτες συναντήσεις με σκοπό να θέσουν τις προδιαγραφές του φιλόδοξου πρότζεκτ της ηλεκτρικής διασύνδεσης μέσω καλωδίου συνολικής ισχύος 2 GW.

Τη διασύνδεση Ελλάδας –Αιγύπτου έχει χαιρετήσει και ο Πρωθυπουργός. Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επισημάνει τον στρατηγικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ανατολική Μεσόγειος ως εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας φυσικού αερίου μέσω της μεταφοράς πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας από την Βόρεια Αφρική (Αίγυπτο) μέσω Ελλάδας.

Έχει μάλιστα αναφερθεί στις τεράστιες εκτάσεις της ερήμου της Αιγύπτου που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την παραγωγή ηλιακής ενέργειας και την εξαγωγή της στην Ευρώπη αλλά και στις δυνατότητες μεταφοράς φυσικού αερίου σε υγροποιημένη μορφή από την Αίγυπτο προς την Ελλάδα.

Το ερώτημα τώρα είναι ποιο έργο από αυτά που έχουν προταθεί θα αναλάβει το ρόλο αυτό ή αν θα πάμε σε ένα διαφορετικό σχέδιο. Η ίδια πηγή που ρωτήθηκε σχετικά απάντησε ότι θα προχωρήσει εκείνο το έργο που είναι οικονομικά βιώσιμο και τεχνικά εφικτό.

Υπενθυμίζεται ότι για τη διασύνδεση μεταξύ των δύο χωρών έχουν προταθεί και έχουν περιληφθεί στο δεκαετές πρόγραμμα του ευρωπαϊκού οργανισμού των διαχειριστών ενέργειας (ENTSI-E) δύο έργα: το GREGY Interconnector της ELICA που ελέγχεται από τον όμιλο Κοπελούζου ισχύος 3.000 μεγαβάτ και το  Greece-Africa Power Interconnector της εταιρείας Κυκλαδικά Μελτέμια (όμιλος Eunice) ισχύος 2.000 μεγαβάτ.

Πρόσφατα ο όμιλος Κοπελούζου, κατέθεσε πλήρες αίτημα για ένταξη του στο δεκαετές πλάνο ανάπτυξης των Ευρωπαϊκών Δικτύων Ενέργειας (TYNDP 2022). Κάτι που θα αποτελέσει το πρώτο απαραίτητο βήμα για την διαδικασία ένταξης του στην 6η λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της διασύνδεσης των Διευρωπαϊκών Δικτύων Ενέργειας.

Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου του Ομίλου Κοπελούζου θα μεταφέρει 100% «πράσινη» ενέργεια παραγόμενη από ΑΠΕ που θα υλοποιηθούν στην Αίγυπτο. Παράλληλα, ο Όμιλος Κοπελούζου διενέργησε εκτεταμένη μελέτη η οποία απέδειξε ότι με την ολοκλήρωση αυτής της διασύνδεσης θα απελευθερωθεί χωρητικότητα περί τα 700MW στα υπάρχοντα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας και Ελλάδας-Βουλγαρίας.

Σε ό,τι αφορά τον Greece-Africa Power Interconnector, στον κατάλογο του ENTSO-E έχει περιληφθεί και το προτεινόμενο από την εταιρεία Κυκλαδικά Μελτέμια, θυγατρική της Eunice Group.

Πρόκειται για την κατασκευή ενός υποβρύχιου καλωδίου συνολικής ισχύος 2000MW που θα διασυνδέει τις ακτές της Αιγύπτου (Mersa Matruh) με την Κρήτη και συγκεκριμένα με τον Αθερινόλακκο Λασιθίου. Εκεί προβλέπεται η τοποθέτηση ενός νέου σταθμού μετατροπής HVDC κοντά στον υφιστάμενο θερμοηλεκτρικό σταθμό. Στη συνέχεια προβλέπεται το «κλείδωμα» με τις δύο ηλεκτρικές διασυνδέσεις Κρήτης-Αττικής και Κρήτης-Πελοποννήσου. Όλες οι εγκαταστάσεις (σταθμοί μετατροπής, υποσταθμοί κ.λπ.) θα είναι κλειστού τύπου χρησιμοποιώντας τεχνολογία GIS. Το προτεινόμενο έργο διασύνδεσης Ελλάδας-Αφρικής εκτιμάται ότι θα παρέχει ενεργειακή σταθερότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου καθώς θα διευκολύνονται οι διηπειρωτικές μεταφορές ενέργειας.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ενδιαφέρον για τη διασύνδεση έχει εκδηλώσει και ο EuroAfrica Interconnector, με επικεφαλής τον Κύπριο επιχειρηματία Νάσο Κτωρίδη.

Ο EuroAfrica Interconnector αποτελεί μεγάλο και σύνθετο έργο, καθώς το μήκος του θα φτάνει τα 1396 χιλιόμετρα, το καλώδιο θα ποντιστεί σε ανώτατο βάθος μέχρι 3.000 μέτρα ενώ θα περιλαμβάνει, ακόμη, τρεις σταθμούς μετατροπής (converter stations) στην Αίγυπτο, την Κύπρο και την Ελλάδα, καθώς και multi terminal operation. Η επένδυση (για το πρώτο στάδιο) υπολογίζεται στα 2,5 δισ. ευρώ.

Η διαδρομή του καλωδίου θα ξεκινάει από τη Νταμιέττα της Αιγύπτου και θα διανύει υποθαλάσσια 498 χιλιόμετρα μέχρι τον σταθμό της Κοφινού στην Κύπρο. Από εκεί θα κατευθυνθεί στην Κορακιά της Κρήτης διανύοντας άλλα 898 χιλιόμετρα. Το καλώδιο θα συνδέεται με την ολοκληρωμένη μέχρι τότε μεγάλη διασύνδεση Κρήτης-Αττικής μέσω της οποίας θα φτάνει στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η αρχική δυναμικότητα (Στάδιο 1) θα είναι 1000 MW με την μελλοντική προοπτική διπλασιασμού της στα 2.000 MW.

Από τον Απρίλιο του 2020 η εταιρεία του EuroAfrica Interconnector ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε απευθείας διαπραγματεύσεις με τη Siemens για το σταθμό μετατροπής (VSC Converter Station) στην Aίγυπτο και ο οποίος θα έχει προϋπολογισμό 270 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, βγήκε στον αέρα και η προκήρυξη (EPCI) για την προμήθεια των καλωδιακών συστημάτων (HVDC Cable Systems) του τμήματος Αιγύπτου-Κύπρου, προϋπολογισμού 650 εκατ. ευρώ.