Ξεκάθαρα υπέρ της διαμόρφωσης μιας ανταγωνιστικής αγοράς τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε οι καταναλωτές να έχουν στα χέρια τους διαφορετικές επιλογές, τάσσεται ο Γενικός Διευθυντής της Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας, Γιάννης Μητρόπουλος.

Ο επικεφαλής της θυγατρικής της ΔΕΠΑ Εμπορίας, που πέρυσι εμφάνισε ρεκόρ καθαρής κερδοφορίας 10,4 εκατ. ευρώ, με πελατολόγιο 500.000 νοικοκυριών σε αέριο και ηλεκτρική ενέργεια, επισημαίνει ότι η ΡΑΕ είναι ανάγκη να ελέγξει το κόστος χονδρεμπορικής και τις αιτίες που το διατηρούν σε υψηλό επίπεδο. Οπως τονίζει, οι προμηθευτές από μόνοι τους συμπιέζουν τα περιθώρια κέρδους τους.

«Αν ο Ρυθμιστής έρθει και μας στερήσει τα εργαλεία για να ανταγωνιστούμε μεταξύ μας, δεν θα υπάρχει καμία διαφοροποίηση πέραν της επωνυμίας μας», δείχνοντας ότι δεν συμφωνεί με τη δημιουργία ενιαίων κανόνων στην αγορά που επιδιώκει ο Ρυθμιστής για την προστασία των καταναλωτών από τις ρήτρες αναπροσαρμογής τιμολογίων.

Σε ό,τι αφορά τη μελλοντική στρατηγική της εταιρείας, το στέλεχος της Φυσικό Αέριο Ελλάδος αποκαλύπτει τον εταιρικό μετασχηματισμό που ήδη έχει ξεκινήσει, με στόχο τη μετεξέλιξη της εταιρείας από επιχείρηση πώλησης commodities σε εταιρεία υπηρεσιών προς τους καταναλωτές.

«Εταιρείες όπως εμείς τα επόμενα 10 έως 20 χρόνια θα είναι εταιρείες παροχής υπηρεσιών και οι ανταγωνιστές μας θα έχουν το προφίλ της Αmazon ή της Google». Φανταστείτε, αναφέρει ίδιος, μια πλατφόρμα πάνω σε ένα περιβάλλον Cloud με την οποία θα συνδέεται ο καταναλωτής μέσω υπολογιστή ή κινητού και από εκεί θα μπορεί να κάνει όλες τις συναλλαγές: να διαχειρίζεται την ενέργεια που παράγει, να απολαμβάνει υπηρεσίες μετακίνησης και ενεργειακής απόδοσης, ακόμη και να φορτίζει το κινητό του στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Με αυτό το μοντέλο ανάπτυξης, στο τέλος της δεκαετίας η εταιρεία δεν θα πουλάει αέριο ή ρεύμα, αλλά υπηρεσίες έχοντας ρόλο συνεργάτη ή ακόμη και συνεταίρου με τους καταναλωτές.

– Τελευταία παρατηρείται ένα εκρηκτικό ράλι τιμών στις τιμές χονδρεμπορικής της ηλεκτρικής ενέργειας που νομοτελειακά οδηγεί σε επιβάρυνση των καταναλωτών. Ποιοι παράγοντες οδηγούν αυτή την ανοδική κούρσα τιμών, κατά τη γνώμη σας;
Η διαφορά του φυσικού αερίου σε σχέση με το ρεύμα είναι ότι οι τιμές στην Ελλάδα εξαρτώνται από τις διεθνείς τιμές αερίου και πετρελαιοειδών. Υπάρχει όμως ένα ράλι στο κόστος ηλεκτρισμού τον τελευταίο χρόνο που το είδαμε με την έλευση του target model, το οποίο προκάλεσε μια μεγάλη αναστάτωση. Αρχικά με τους λογαριασμούς προσαυξήσεων (Λ.Π.) που από τα 3 ευρώ που ήταν προ target model έφτασαν στα 44 ευρώ. Και ακολούθησε μια αποκλιμάκωση τιμών, η οποία έχει σταθεροποιηθεί πλέον στα 10 ευρώ, όμως είναι τρεις φορές πάνω από την προηγούμενη περίοδο. Εξαιρετικά μεγάλη μεταβολή.

Το τελευταίο διάστημα βιώνουμε ένα νέο ράλι τιμών όσον αφορά την αγορά της επόμενης μέρας (Day a Head) που σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και πρόσφατα ξεπέρασε τα 185 ευρώ τη μεγαβατώρα (τιμές της 4ης Αυγούστου) και είναι αυτό που πιέζει και τις τιμές προς τα πάνω. Πρόκειται αναμφίβολα για αυξήσεις κόστους που ενσωματώνουν τις διεθνείς τιμές του αερίου αλλά και τα CO2. Ωστόσο, η εξέλιξη και πορεία της αγοράς δείχνει ότι χρειάζεται και η παρέμβαση του ρυθμιστή για να εξετάσει όλες τις παραμέτρους και τι πραγματικά συμβαίνει, καθώς η αύξηση αυτή δεν οφείλεται στα τιμολόγια των προμηθευτών, παρότι είναι σαφές ότι στο τέλος την επωμίζονται οι καταναλωτές.

– Υπάρχει σε εξέλιξη μια διαβούλευση μεταξύ προμηθευτών και Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας με στόχο την προστασία των καταναλωτών από τις ρήτρες αναπροσαρμογής που εκτινάσσουν το κόστος ρεύματος; Πώς σχολιάζετε τις προτάσεις του ρυθμιστή της αγοράς;
Η άποψή μας είναι ότι η ΡΑΕ πρέπει να δημιουργήσει αφενός ένα περιβάλλον υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά, αφετέρου να υποστηρίξει τον πλουραλισμό προϊόντων προς τους καταναλωτές ώστε να έχουν επιλογές και παράλληλα να προσπαθήσει να ρυθμίσει τις όποιες στρεβλώσεις υπάρχουν στο ενεργειακό κόστος με έμφαση στη διαφάνεια. Η αγορά της προμήθειας θα πρέπει να είναι ελεύθερη και να υπάρχει έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των παρόχων.

Με τις προτάσεις της ΡΑΕ (πλαφόν 30% στα τιμολόγια, κατάργηση παγίου κ.ά.) υπάρχει μια μεγάλη αντίφαση. Από τη μία έχουμε ένα target model, δηλαδή μια πλήρως απελευθερωμένη αγορά ενέργειας στην οποία όλοι οι πάροχοι καλούμαστε να κονταροχτυπηθούμε για να προσελκύσουμε πελάτες. Και από την άλλη, έχουμε μια σειρά από περιορισμούς που θα μειώσουν αισθητά τις επιλογές των καταναλωτών. Θα οδηγηθούμε δηλαδή όλοι οι πάροχοι να έχουμε πάνω κάτω αντίστοιχες ταρίφες και άρα οι καταναλωτές να μην έχουν επιλογές. Αυτό δεν πιστεύω ότι συνάδει με την εικόνα του ελεύθερου ανταγωνισμού.

– Οι καταναλωτές, όμως, είναι στο επίκεντρο και ο ρυθμιστής οφείλει να τους προστατεύσει από τα υπερβολικά βάρη που μεταφέρει στις πλάτες τους το ενεργειακό κόστος. Επομένως, ποιο μπορεί να είναι, κατά τη γνώμη σας, ένα ενδεδειγμένο δίχτυ προστασίας τους;
Ο λόγος που αυξάνονται οι τιμές είναι η αύξηση του κόστους. Θα σας θυμίσω ότι το φυσικό αέριο στο πρώτο lockdown στην Ευρώπη πέρυσι είχε μονοψήφια τιμή που έφτανε στα 6 ευρώ και σήμερα είναι στα 41 ευρώ. Το ίδιο συμβαίνει και με το κόστος των ρύπων. Τα περιθώρια μεικτού κέρδους ακόμη και στη λιανική είναι μονοψήφια. Οταν το κόστος της ενέργειας τριπλασιάζεται ή πενταπλασιάζεται και το περιθώριο για τους προμηθευτές είτε μένει σταθερό είτε συμπιέζεται, η αύξηση που προκύπτει για τους καταναλωτές οφείλεται κατά 100% στην αύξηση του κόστους προμήθειας χονδρικής, κάτι για το οποίο οι προμηθευτές δεν μπορούν να κάνουν τίποτα στην Ελλάδα.

Το target model έχει σχεδιαστεί για να εφαρμοστεί σε μια αγορά όπου υπάρχει μεγάλο liquidity και μεγάλος αριθμός χονδρεμπόρων. Σε μια αγορά όπου λειτουργεί μονοψήφιος αριθμός παραγωγών, όπως είναι η Ελλάδα, χρειάζεται παρέμβαση του ρυθμιστή. Οι προμηθευτές από μόνοι μας συμπιέζουμε τα περιθώρια κέρδους μας. Αν ο ρυθμιστής έρθει και μας στερήσει τα εργαλεία για να ανταγωνιστούμε μεταξύ μας, δεν θα υπάρχει καμία διαφοροποίηση πέραν της επωνυμίας της κάθε εταιρείας.

Οφείλουμε, ωστόσο, να αναγνωρίσουμε ότι ο ρόλος της ΡΑΕ δεν είναι εύκολος, καθώς καλείται να διαχειριστεί μια πολύ δύσκολη κατάσταση σε όλο το φάσμα της αγοράς και όλοι οι προμηθευτές θέλουμε να τη στηρίξουμε και να τη βοηθήσουμε στην εξομάλυνση των συνθηκών, έχοντας όμως στο μυαλό μας ότι εκείνο που πρωτίστως πρέπει να διαφυλάξουμε είναι ο ελεύθερος ανταγωνισμός.

– Αυτή η μεταβλητότητα της αγοράς τι άμυνες διαμορφώνει από πλευράς προμηθευτών για να περιοριστεί το ρίσκο; Τι γίνεται με τους νέους πελάτες αλλά και τα παλιά συμβόλαια της μέσης τάσης που είχαν κλειδώσει χαμηλές τιμές;
Στη λιανική δεν βλέπουμε να υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο ζήτημα. Οι καταναλωτές αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει με την αύξηση του κόστους. Υπάρχει όμως ένα σοβαρό ζήτημα στη βιομηχανία και τους πελάτες της μέσης τάσης, ειδικά στο ρεύμα, γιατί στο αέριο η νόρμα της αγοράς ήταν οι τιμές να διαμορφώνονται στο cost plus. Στο ρεύμα όμως οι τιμές ήταν σταθερές και ο προμηθευτής έπαιρνε το ρίσκο να ανέβει το κόστος και ο πελάτης είχε ένα ρίσκο εάν έπεφτε το κόστος.

Σήμερα με την πορεία που έχουν πάρει οι τιμές τα νούμερα είναι ασύλληπτα. Προ μηνών έκλεινες ταρίφες στα 65 ευρώ τη μεγαβατώρα και αυτές τις ημέρες είναι στα 185 ευρώ. Αυτό λοιπόν που βλέπουμε να εμφανίζεται το τελευταίο διάστημα στην αγορά είναι συμφωνίες cost plus και στο ρεύμα. Που είναι ένα πιο δίκαιο μοντέλο τιμολόγησης καθώς αν η τιμή πέσει ο πελάτης θα ωφεληθεί, αν ανέβει θα την πληρώσει.

– Η Φυσικό Αέριο Ελλάδος είναι μια εταιρεία με μεγάλη ιστορία αλλά και με καλά εδραιωμένη θέση στην αγορά της Αττικής, που τα τελευταία χρόνια έχει εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα. Δώστε μας μερικά στοιχεία για την ανάπτυξη των μεριδίων σας αλλά και την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών.
Το 2020 είχαμε μια εντυπωσιακή πορεία στην αγορά, η οποία συνεχίζεται καθώς τα συμβόλαια ρεύματος αυξήθηκαν κατά 120% και κατά 10% οι νέες συνδέσεις στον τομέα του φυσικού αερίου. Συνολικά, η πελατειακή βάση της εταιρείας μας αναπτύχθηκε κατά 43% σε σχέση με το 2019 παρουσιάζοντας και ρεκόρ κερδοφορίας. Τα καθαρά κέρδη της Φυσικό Αέριο μετά από φόρους ανήλθαν σε 10,4 εκατ. ευρώ, που είναι η υψηλότερη κερδοφορία που είχε κατά την πρώτη τετραετία μετά τον διαχωρισμό με 210 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών.

Στο φυσικό αέριο όπου έχουμε μεγάλη παράδοση πηγαίνουμε εξαιρετικά καλά και στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα, παρόλο που ο βασικός μας ανταγωνιστής (ΖενίΘ) αλλά και οι εναλλακτικοί πάροχοι ήταν τοποθετημένοι πριν από εμάς και ήταν πιο εύκολο να πουλήσουν μαζί με ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο. Πρακτικά η εταιρεία μας ξεκίνησε από το μηδέν και ήδη βρίσκεται στις πρώτες θέσεις από πλευράς παραγωγής νέων συμβολαίων. Αυτό που μας χαροποιεί είναι ότι και σε αυτές τις περιοχές υπάρχει μεγάλη εμπιστοσύνη στη Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας, παρόλο που η ανάπτυξη που έχουμε στο ρεύμα είναι σημαντικά μεγαλύτερη.

– Πόσο επηρεάζει το αναπτυξιακό πρόγραμμα της εταιρείας η καθυστέρηση της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ Εμπορίας. Πρόσφατα η διοίκηση της τελευταίας δήλωσε ότι η αναβλητικότητα στον σχεδιασμό δημιουργεί αβεβαιότητα, ενώ την ίδια ώρα φαίνεται ότι υπάρχουν σχεδιασμοί ακόμη και για αυτόνομη πώληση της εταιρείας σας.
Η στρατηγική και οι επενδύσεις μας στην αγορά δεν επηρεάζονται από την ταχύτητα αλλά τη μορφή που θα έχει τελικά η ιδιωτικοποίηση. Σίγουρα έχει αξία να γνωρίζουμε με ποιο σχήμα θα προχωρήσουμε τα επόμενα χρόνια και ποιος θα είναι ο επενδυτής που θα αναπτύξει ένα πιο ολοκληρωμένο σχέδιο. Είτε αυτό είναι σε επίπεδο ομιλικό είτε με την αυτόνομη πώληση τη δική μας. Εμείς, παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουμε να κάνουμε αυτό που ξέρουμε καλά. Ηδη οι ρυθμοί, όπως σας περιέγραψα, με τους οποίους τρέχουμε είναι πολύ υψηλοί και έχουμε υπερδιπλασιάσει τα νέα συμβόλαια σε επίπεδο κεντρικών θερμάνσεων από το 2017, που έγινε ο διαχωρισμός μεταξύ retail και διανομής. Συνολικά, από 105.000 συμβόλαια (αερίου και ρεύματος) που είχαμε τότε, το α’ εξάμηνο του 2021 έχουν φτάσει τα 250.000. Και σε επίπεδο νοικοκυριών από 280.000 το 2017 έφτασαν τα 500.000.

Είναι σημαντικό ότι έχουμε την υποστήριξη και την πολύ στενή συνεργασία του μετόχου μας (ΔΕΠΑ Εμπορίας). Μας ικανοποιεί επιπλέον το γεγονός ότι η μητρική εταιρεία κάνει κινήσεις στις ΑΠΕ, που ευελπιστούμε ότι θα βοηθήσουν και εμάς στο μέλλον. Για παράδειγμα, ως επενδυτής στον τομέα της πράσινης οικονομίας, μας διευκολύνει να κάνουμε ένα επικερδές PPA (διμερές συμβόλαιο) στο μέλλον για να χετζάρουμε τα κόστη μας τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, επεκτεινόμαστε στην ηλεκτροκίνηση με την ανάπτυξη δικτύου φόρτισης και βρισκόμαστε σε συζητήσεις με μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες για συνεργασίες. Παράλληλα επικεντρωνόμαστε στη στρατηγική μας που είναι ο πελάτης μας. Στο πλαίσιο αυτό βελτιώνουμε διαρκώς το επίπεδο των υπηρεσιών, επιδιώκουμε να αυξήσουμε την πελατειακή μας βάση και σταδιακά να μετασχηματίσουμε την εταιρεία από επιχείρηση πώλησης commodities σε εταιρεία υπηρεσιών προς τους καταναλωτές. Εταιρείες όπως εμείς τα επόμενα 10 έως 20 χρόνια θα είναι εταιρείες παροχής υπηρεσιών και οι ανταγωνιστές μας θα έχουν το προφίλ της Αmazon ή της Google.

– Αναφερθήκατε σε υπηρεσίες, θέλετε να μας περιγράψετε ποιο θα είναι το μέλλον της εταιρειών ενέργειας; Τι να περιμένουμε;
Φανταστείτε μια πλατφόρμα πάνω σε ένα περιβάλλον Cloud με την οποία θα συνδέεται ο καταναλωτής μέσω υπολογιστή ή κινητού και από εκεί θα μπορεί να κάνει όλες τις συναλλαγές μαζί μας. Για παράδειγμα, όταν έχει περίσσεια ενέργειας, εφόσον είναι και ο ίδιος παραγωγός, να βρίσκει αυτόν που είναι διαθέσιμος να την αγοράσει στην υψηλότερη τιμή και να την πουλάμε εμείς για λογαριασμό του έναντι κάποιου αντιτίμου. Να του βρίσκουμε το πιο φθηνό αέριο ή ρεύμα για να καταναλώσει, να του δίνουμε υπηρεσίες μετακίνησης μέσα από την εφαρμογή, υπηρεσίες ενεργειακής απόδοσης του σπιτιών του ή φόρτισης του αυτοκινήτου στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό κ.ά.

Σε αυτή την εκδοχή, όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε, δεν πουλάμε αέριο ή ρεύμα, αλλά υπηρεσίες και θα είμαστε συνεργάτες και συνέταιροι με τον καταναλωτή και θα μοιραζόμαστε έσοδα. Αν με ρωτάτε πότε θα τα δούμε όλα αυτά, θα έλεγα ότι χτίζουμε ένα αντίστοιχο περιβάλλον για μία πενταετία μπροστά. Ωστόσο, τη φιλοσοφία και την αντίληψη ότι δεν πουλάμε commodities, αλλά υπηρεσίες πρέπει να τη χτίσουμε από τώρα.

Από το φωταέριο στο φυσικό αέριο και τον ηλεκτρισμό

Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Παροχής Ενέργειας εδραιώθηκε στην αγορά ως κυρίαρχος ενεργειακός πυλώνας πολύ πριν από την έλευση της ΔΕΗ.

Συνδέθηκε με την εκβιομηχάνιση της Αθήνας και έφερε μεγάλη επανάσταση στην καθημερινότητα της πόλης που συνδέεται με την επέκταση της χρήσης του φωταερίου ως μορφής ενέργειας, λούζοντας στο φως δρόμους αλλά και δεκάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ουσιαστικά θα εκτοπιστεί από την αγορά έναν αιώνα αργότερα με την έλευση του ηλεκτρισμού.

Σταθμός στην πορεία του είναι το 2001, όταν ιδρύεται η Εταιρεία Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) Αττικής με σκοπό την αποκλειστική διανομή και εμπορία του φυσικού αερίου στην Αττική με βασικούς μετόχους τη ΔΕΠΑ και τη Shell. Δεκατέσσερα χρόνια μετά, η δομή και λειτουργία της θυγατρικής της ΔΕΠΑ Εμπορίας θα αλλάξει καθώς η απελευθέρωση της αγοράς αερίου επιβάλλει τον διαχωρισμό των δραστηριοτήτων διανομής και εμπορίας της ΕΠΑ Αττικής.

Σήμερα, το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Παροχής Ενέργειας είναι μια 100% θυγατρική της ΔΕΠΑ Εμπορίας αλλά και μια ανεξάρτητη ενεργειακή εταιρεία προμήθειας φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για οικιακούς, βιομηχανικούς πελάτες και άλλους επαγγελματίες με εντυπωσιακή ανάπτυξη.

Διαβάστε ακόμα: 

O πόλεμος του συνδρομητικού streaming (pic)

Δεκαπενταύγουστος: Η Ελλάδα γιορτάζει την Κοίμηση της Θεοτόκου – Αυστηρά μέτρα στις εκκλησίες

Θετικές εκτιμήσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας – Ποιοι κλάδοι ξεχωρίζουν