Νιγηρία: Μία «λέαινα» προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα της ρύπανσης (pics + vid)

Η Μαριάμ από το Οσόντι-Ισόλο του Λάγος στη Νιγηρία παρατηρούσε τον ουρανό με αγωνία. Τα πυκνά σύννεφα προμήνυαν βροχή και αυτό δεν ήταν καθόλου καλό σημάδι. Η βροχή θα προκαλούσε κυκλοφοριακό κομφούζιο, οι δρόμοι θα πλημμύριζαν, στα χωμάτινα μονοπάτια θα σχηματίζονταν λακούβες, λάσπη και σκουπίδια θα συσσωρεύονταν στο ρείθρο. Η Μαριάμ γνώριζε πολύ καλά τι θα ακολουθούσε: Στο προαύλιο χώρο του σπιτιού της θα υψώνονταν βουνά από απορρίμματα, πλαστικά, μπουκάλια, ακόμα και χρησιμοποιημένες πάνες και άλλα σκουπίδια. Όταν η κατάσταση έφτασε πια στο απροχώρητο η Μαριάμ Λαουάνι ήξερε τι έπρεπε να κάνει. Ανέλαβε δράση, ξεκίνησε να συγκεντρώνει τα απόβλητα που έφραζαν την αυλόπορτά της και να ανακυκλώνει όσα μπορούσε. Η ενασχόλησή της με το θέμα της ανακύκλωσης έγινε τόσο έντονη που αποφάσισε να τη μετατρέψει σε πραγματική απασχόληση και εδώ και λίγα χρόνια είναι ιδρύτρια και διευθύντρια της εταιρίας Greenhill Recycling.

«Κουράστηκα από τα σκουπίδια που έφταναν στο δρόμο μου όποτε έβρεχε, προκαλώντας πλημμύρες και κυκλοφοριακή συμφόρηση. Αυτό οδηγούσε σε μείωση του παραγωγικού χρόνου μου και με έκανε να αργώ στη δουλειά μου. Πέρα από αυτού του τύπου τις επιπτώσεις, η κατάσταση επηρέασε αρνητικά την υγεία μας. Έπρεπε συνεχώς να χρησιμοποιούμε εντομοκτόνα στο σπίτι μας, και το ίδιο συνέβαινε και με άλλους κατοίκους που ζούσαν στο δρόμο», δήλωσε σε συνέντευξή της στο τοπικό μέσο Lionesses of Africa που αναδεικνύει τις «λέαινες» επιχειρηματίες της Αφρικής.

Ήταν το 2015 όταν αποφάσισε να δώσει πνοή στο εγχείρημά της. Τότε στη χώρα λειτουργούσαν μόνο δύο εταιρίες ανακύκλωσης που εξυπηρετούσαν -χωρίς αποτέλεσμα όπως φαίνεται- πάνω από 22 εκατ. πολιτών στο Λάγος.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, κατά μέσο όρο, παράγονται παγκοσμίως 430 εκατ. τόνοι πλαστικού κάθε χρόνο από συσκευασίες τροφίμων, δοχεία και πλαστικά σκεύη. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί ποσότητες πλαστικού που ισοδυναμούν με 2.000 απορριμματοφόρα καταλήγουν σε υδάτινους αποδέκτες (ποτάμια, λίμνες, θάλασσα). Αν δε ληφθούν δραστικά μέτρα η ρύπανση από πλαστικά εκτιμάται πως θα τριπλασιαστεί μέχρι το 2060, με σοβαρές συνέπειες για το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων.

Συγκεκριμένα στη Νιγηρία παράγονται 2,5 εκατ. τόνοι πλαστικών αποβλήτων κάθε χρόνο, εκ των οποίων οι 130.000 τόνοι καταλήγουν στο υδάτινο δίκτυο, με αποτέλεσμα η χώρα να βρίσκεται ανάμεσα στις 20 χώρες που ρυπαίνουν με απόβλητα τους ωκεανούς.

Το 2019, από την άλλη, ο Οργανισμός Ναυτιλιακής Διοίκησης και Ασφάλειας της Νιγηρίας (NIMASA) είχε υπολογίσει ότι περισσότεροι από 200.000 τόνοι πλαστικών αποβλήτων κατέληγαν στον Ατλαντικό Ωκεανό κάθε χρόνο.

Σύμφωνα με τον οργανισμό στη Νιγηρία η έλλειψη επίσημης υπηρεσίας συλλογής απορριμμάτων έχει ως συνέπεια τα απορρίμματα που παράγονται να φτάνουν στη θάλασσα.

«Ένιωσα την έντονη ανάγκη να αποτρέψω την κλιματική κρίση. Ήταν μία αντίδραση σε ένα ζήτημα που με άγγιζε προσωπικά», ανέφερε στο Al Jazeera η Λαουάνι, η οποία χάρη στην πρωτοβουλία της όχι μόνο αξιοποιεί τα ανακυκλώσιμα υλικά, αλλά αντιμετωπίζει και την κρίση φτώχειας και ανεργίας αφού η επιχείρησή της έχει διασφαλίσει θέσεις εργασίας σε ντόπιους.

Μέσα σε μόλις τρία χρόνια η εταιρία έχει δημιουργήσει θέσεις εργασίας για 600 γυναίκες και νέους, ενώ υπολογίζονται στο 1 εκατ. οι συνδρομές στο δίκτυό της, με παραρτήματα σε έξι πόλεις.

Επιπλέον, η Greenhill Recycling λειτουργεί με το σύστημα της ανταποδοτικής ανακύκλωσης επομένως δίνεται η δυνατότητα στα νοικοκυριά «ιδίως στις άπορες κοινότητες, η ευκαιρία να ανταλλάξουν τα ανακυκλώσιμα απορρίμματά τους όπως πλαστικά μπουκάλια, σπασμένες καρέκλες, κουβάδες και μπολ, αλουμίνιο, χαρτοκιβώτια και χαρτί με εξαργυρώσιμους πράσινους πόντους, με τους οποίους μπορεί να αποκτήσει κανείς τρόφιμα, να πληρώσει λογαριασμούς κοινής ωφέλειας ή να τους ανταλλάξει με σχολικά είδη. Μετά τη διαλογή των αποβλήτων αφού αφαιρεθούν οι ετικέτες και τα καπάκια, τα συγκεντρώνουμε και πωλούνται για να χρησιμοποιηθούν ως πρώτη ύλη για την κατασκευή νέων προϊόντων, όπως ίνες πολυεστέρα, υλικά δαπέδου, αλουμίνιο, ράβδοι, χαρτί υγείας, νέα πλαστικά προϊόντα κ.λπ.». Τα υλικά που προκύπτουν από την επεξεργασία αξιοποιούνται και για την κατασκευή οδοστρώματος, καθώς και κατοικιών χαμηλού κόστους.

Η Λαουάνι αναφέρει πως σε 9 μήνες «αποτρέψαμε πάνω από 400.000 τόνους πλαστικών να καταλήξουν στη θάλασσα. Επιδιώκουμε να συγκεντρώσουμε 500.000 δολάρια για να κατασκευάσουμε ένα εργοστάσιο με ημερήσια δυναμικότητα επεξεργασίας 900 τόνων».

Ο εκτελεστικός διευθυντής της Διεθνούς Πρωτοβουλίας για την Κλιματική Αλλαγή, Ολουμίντε Ιντόου, μιλώντας στο δίκτυο Al Jazeera τόνισε πως απαιτούνται κατάλληλες εγκαταστάσεις συλλογής και ανακύκλωσης αποβλήτων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ρύπανσης από πλαστικά στη Νιγηρία.

«Η Νιγηρία μπορεί να χρειαστεί να ενισχύσει τους υφιστάμενους κανονισμούς ή να εισαγάγει νέους για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης. Αλλά οι οικονομικοί περιορισμοί και η έλλειψη εναλλακτικών επιλογών συσκευασίας μπορεί να εμποδίσουν τη μετάβαση από τα πλαστικά μιας χρήσης», δήλωσε.

«Πρέπει να κάνουμε τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματική και θα επηρεάσει όλους, ανεξάρτητα από το πού ζουν. Όλοι μπορούμε να νιώσουμε τη ζέστη του ήλιου, τις επιπτώσεις των πλημμυρών κ.λπ. Υπάρχουν διάφορες οπτικές γωνίες για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και η ανακύκλωση είναι μόνο μία. Μια άλλη είναι η υπεύθυνη κατανάλωση. Είναι ανάγκη όλοι να είναι κλιματικά και περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι», συμπλήρωσε.

Παρά το έργο της Λαουάνι και τις προσπάθειες των οργανώσεων για την ενημέρωση των Νιγηριανών σχετικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η άγνοια εξακολουθεί να είναι ευρέως διαδεδομένη, όπως επισημαίνει το Al Jazeera.

«Οι επιβάτες αυτοκινήτων εξακολουθούν να πετούν συσκευασίες και μπουκάλια στους δρόμους, ενώ άλλοι σκουπίζουν τα οικιακά απορρίμματά τους στα κανάλια», αναφέρει το δημοσίευμα.

Επομένως, είναι απαραίτητο οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν τις συνέπειες και η ευαισθητοποίηση να ξεκινήσει από την παιδική ηλικία, καθώς όπως εξηγεί η Λαουάνι «τα λιγότερο προνομιούχα παιδιά ανησυχούν για το πώς θα βρουν το επόμενο γεύμα τους, επομένως δεν ενδιαφέρονται για το περιβάλλον. Πρέπει, λοιπόν, να στρέψουμε την προσοχή σε αυτά και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να βρουν μία σύνδεση. Οι άνθρωποι μπορούν εύκολα να συσχετιστούν με τις φραγμένες αποχετεύσεις, οπότε διδάξτε τους ανθρώπους στο επίπεδό τους. Βοηθήστε τους να δουν πώς τους επηρεάζει και αυτούς».