Ήταν το 2018 όταν η πύρινη λαίλαπα κατέστρεψε μία ολόκληρη πόλη στην Καλιφόρνια. Η άλλοτε… παραδεισένια πόλη Πάρανταις έγινε στάχτη μέσα σε λίγη ώρα, αφού η πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει εξαπλώθηκε με τόσο γοργό ρυθμό που μέσα σε μόλις 90 λεπτά κατέκαψε περίπου 4.000 στρέμματα! Από τις 18.000 πυρκαγιές που έχουν εκδηλωθεί στην αμερικανική πολιτεία στη χρονική περίοδο μεταξύ του 2003 και του 2020, οι 380 ήταν τόσο σφοδρές που μέσα σε μία ημέρα κατάφεραν να κάψουν εκτάσεις μεγάλες όσο το Μανχάταν. Οι επιστήμονες «βλέπουν» πίσω από την ταχεία εξάπλωση της φωτιάς την κλιματική αλλαγή.
Άλλωστε, η αύξηση συχνότητας και έντασης των πυρκαγιών ευνοείται από τις παρατεταμένες περιόδους υψηλών θερμοκρασιών και ξηρασίας που μαρτυρούν τη μεταβολή του κλίματος.
Σαν να μην έφτανε η καταστροφή που προκαλείται από τις πυρκαγιές, διαπιστώθηκε έπειτα από έρευνα ότι η ακραία ζέστη που προκαλείται από τις πυρκαγιές της Καλιφόρνια μετατρέπει ένα στοιχείο, το οποίο εντοπίζεται στο έδαφος, σε καρκινογόνο που μεταφέρεται με τον αέρα και μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας στον άνθρωπο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση πυροσβέστες και άνθρωποι που ζουν κοντά στο σημείο που έχει εκδηλωθεί φωτιά.
Από μελέτη επιστημόνων του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, η οποία δημοσιεύθηκε στο Nature Communications προκύπτει ότι το επίπεδο τοξικού χρωμίου ήταν «εκτεταμένο και επικίνδυνο» σε περιοχές της Βόρειας Καρολίνας που κάηκαν το 2019 και το 2020.
Η μη-καρκινογόνος μορφή χρωμίου βρίσκεται φυσιολογικά στο έδαφος, το νερό, τον αέρα. Ωστόσο καθώς η ξηρασία και οι καύσωνες ευνοούν την εκδήλωση πυρκαγιών, αλλάζει η «συμπεριφορά» του τρισθενούς χρωμίου (Cr(III) ή Cr3+) και από άκακο μέταλλο μετατρέπεται σε τοξική απειλή για την άνθρωπο.
«Υπάρχουν τεράστιες εκτάσεις πλούσιες σε αυτά τα μέταλλα που είναι έτοιμες να καούν, όπως στην Αφρική, την Αυστραλία και τον Καναδά», δήλωσε σύμφωνα με το Bloomberg ο καθηγητής Επιστήμης των Γήινων Συστημάτων στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και συγγραφέας της μελέτης, Σκοτ Φέντορφ.
Αυστραλοί επιστήμονες διεπίστωσαν ότι όταν το τρισθενές χρώμιο εκτίθεται σε υψηλή θερμοκρασία σε συνθήκες εργαστηρίου μετατρέπεται σε εξασθενές χρώμιο (Cr(VI)) που είναι ιδιαίτερα τοξικό και έχει χαρακτηριστεί καρκινογόνο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA).
Όπως υπενθυμίζει το Bloomberg με εξασθενές χρώμιο είχε μολυνθεί το δίκτυο πόσιμου νερού της πόλης Χίνκλεϊ που αποτέλεσε αφορμή για τη δημιουργία της ταινίας του 2000 «Έριν Μπρόκοβιτς».
Οι καταστροφικές πυρκαγιές που κατέκαψαν τεράστιες εκτάσεις της Βόρειας Καλιφόρνιας το 2019 και το 2020 έδωσαν στους επιστήμονες του Στάνφορντ την ευκαιρία να δοκιμάσουν αν τα εργαστηριακά αυτά αποτελέσματα θα επαναλαμβάνονταν στη φύση.
Η ερευνήτρια Αλάντρα Μαρί Λόπεζ, μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Στάνφορντ, συνέλεξε χώμα και τέφρα από καμένες περιοχές πλούσιες σε χρώμιο αμέσως μετά το ξέσπασμα της φωτιάς και έπειτα από 11 μήνες πραγματοποίησε δειγματοληψία εκ νέου.
Η Λόπεζ διαπίστωσε ότι το εξασθενές χρώμιο είχε διασπαστεί σε αρκετά μικρά σωματίδια ικανά να μεταφερθούν με τον αέρα και εντόπισε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις του τοξικού στοιχείου, ακόμα και σε διάστημα ενός έτους και αφού δεν είχαν σημειωθεί βροχοπτώσεις στην περιοχή.
«Μεγάλη ποσότητα εξασθενούς χρωμίου παρέμεινε στα επιφανειακά στρώματα του εδάφους», είπε η ερευνήτρια.
Ο καθηγητής Έντουαρντ Μπάρτον, καθηγητής Περιβαλλοντικής Γεωχημείας και Ορυκτολογίας στο Πανεπιστήμιο Southern Cross της Αυστραλίας, δήλωσε ότι το εύρημα αυτό είναι σημαντικό γιατί: «Το σχηματισμένο εξασθενές χρώμιο μπορεί να παραμείνει στην επιφάνεια του εδάφους και την τέφρα για πολλούς μήνες μετά τις πυρκαγιές, παρουσιάζοντας έτσι κίνδυνο για την υγεία όσων εκτίθενται σε λεπτά σωματίδια εδάφους ή τέφρας».
Οι ερευνητές δεν εξέτασαν την παρουσία εξασθενούς χρωμίου στον αέρα, αλλά τα επίπεδα που βρέθηκαν στην επιφάνεια του εδάφους υποδηλώνουν ότι θα μπορούσε να απειλήσει την ασφάλεια των κοινοτήτων που έχουν πληγεί από πυρκαγιές.
Μπορεί οι βροχοπτώσεις να εμποδίζουν την παραμονή του στην επιφάνεια των καμένων εκτάσεων, ωστόσο αυτό ενδέχεται να αποτελεί κίνδυνο για το υδάτινο περιβάλλον καθώς παρασύρεται από τη βροχή.
Ο Φέντορφ επισήμανε πως είναι απαραίτητη περαιτέρω έρευνα και τόνισε ότι πρέπει να διερευνηθεί αν μετατρέπονται σε τοξικά και άλλα μέταλλα που εντοπίζονται στο έδαφος, όπως το μαγγάνιο και το νικέλιο.
Ο συνδυασμός της κλιματικής αλλαγής με τη διαχείριση των πυρκαγιών ευνοεί τη μεταφορά σκόνης και το φαινόμενο ενδέχεται να αυξηθεί καθώς η συχνότητα και η σοβαρότητα των πυρκαγιών εντείνεται σταδιακά σε πολλές γεωγραφικές περιοχές, αναφέρει η έκθεση.
Συνεπώς, επισημαίνουν οι ειδικοί, η αναγνώριση των κινδύνων για την υγεία που σχετίζονται με συγκεκριμένες χημικές ουσίες είναι ζωτικής σημασίας.
Οι πληροφορίες σχετικά με τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που συνδέονται με το εξασθενές χρώμιο μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη εργαλείων πρόβλεψης για τον περιορισμό των κινδύνων έκθεσης για τους πυροσβέστες και τις τοπικές κοινότητες.
Επιπλέον, τη στιγμή που η απειλή είναι παγκόσμια τα ευρήματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι σε κοντινές περιοχές από το σημείο που ξεσπά πυρκαγιά πρέπει να προστατεύονται φορώντας μάσκες, παραμένοντας μέσα στο σπίτι και εγκαθιστώντας συσκευές καθαρισμού του αέρα.
Διαβάστε ακόμη
Διατροφή και τεστοστερόνη – Τι ανεβάζει και τι ρίχνει την ορμόνη του σεξ και της ενέργειας
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ