Η Κίνα έθεσε επιτέλους έναν στόχο για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, παρουσιάζοντας σε μια  εκδήλωση του ΟΗΕ για το κλίμα  τις πρώτες προτεινόμενες περικοπές της στη ρύπανση που θερμαίνει τον πλανήτη. Η δέσμευση υπολείπεται όσων οι επιστήμονες εκτιμούν ότι απαιτούνται για την αποφυγή υπέρβασης των ορίων υπερθέρμανσης που έχουν κατοχυρωθεί στη Συμφωνία του Παρισιού. Είναι επίσης λιγότερο φιλόδοξη από τις μειώσεις που έχουν ήδη επιτύχει άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία και η Ιαπωνία, μετά την κορύφωση των επιπέδων εκπομπών.

Ωστόσο, όπως αναφέρει το Bloomberg, η ανακοίνωση του Προέδρου της Κίνας Σι Τζινπίνγκ μέσω βιντεοκλήσης σε ειδική συνεδρίαση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη αποτελεί σημείο καμπής για τον μεγαλύτερο ρυπαντή του κόσμου. Προηγουμένως, οι Κινέζοι ηγέτες είχαν δεσμευτεί μόνο να φτάσουν στο ανώτατο επίπεδο εκπομπών πριν από το 2030 και σε μετρημένες μειώσεις σε σχέση με την οικονομική ανάπτυξη. Αυτό σημαίνει ότι με τον νέο στόχο για το κλίμα, η Κίνα δεσμεύεται πλέον να ενταχθεί στην ομάδα των βιομηχανικών χωρών των οποίων οι εκπομπές μειώνονται αργά αλλά σταθερά.

Ο στόχος για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μεταξύ 7% και 10% έως το 2035 ακολουθεί την παράδοση των Κινέζων ηγετών να θέτουν μετριοπαθείς κλιματικούς στόχους, τους οποίους συνήθως ξεπερνούν. Ο δεκαετής στόχος της Κίνας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που είχε τεθεί το 2020, επιτεύχθηκε έξι χρόνια νωρίτερα. Το ιστορικό άλλων χωρών που έχουν ήδη επιτύχει μείωση εκπομπών μετά την κορύφωση ίσως υποδείξει αν η Κίνα μπορεί να ξεπεράσει αυτόν τον στόχο.

Σύμφωνα με έρευνα του Γουίλιαμ Λαμπ, ανώτερου ερευνητή στο Ινστιτούτο Κλιματικών Ερευνών του Πότσνταμ, έως το 2023, δύο ντουζίνες χώρες κατάφεραν να διατηρήσουν τις εκπομπές τους σε πτωτική πορεία για περισσότερα από δέκα χρόνια. Οι περισσότερες από αυτές είδαν τη ρύπανση να μειώνεται με μέσο ετήσιο ρυθμό μεγαλύτερο από την κινεζική δέσμευση, η οποία θα απαιτούσε περικοπές έως 1% ετησίως από το 2025. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η Κίνα ίσως έχει ήδη φτάσει στο ανώτατο επίπεδο εκπομπών, αν και ο Σι δεν διευκρίνισε ποιο έτος θα αποτελέσει αφετηρία για τον στόχο.

Στην κορυφή της κατάταξης βρίσκεται η Ελλάδα, της οποίας οι εκπομπές μειώθηκαν κατά μέσο όρο 3,7% ετησίως από το 2005, ενώ η Ουκρανία έχει πετύχει ετήσια μείωση 3% από το 1990. Μεγάλες δυτικές οικονομίες έχουν προχωρήσει πιο αργά: περίπου 1% ετήσια μείωση για τη Γαλλία και τις ΗΠΑ και 1,4% για τη Γερμανία.

Ορισμένοι παρατηρητές εξέφρασαν την ελπίδα ότι ο χαμηλός στόχος δεν θα περιορίσει τις μελλοντικές κινήσεις του μεγαλύτερου ρυπαντή. «Η Κίνα συχνά υποσχέθηκε λιγότερα και πέτυχε περισσότερα», σημείωσε ο Αντρέας Ζίμπερ, αναπληρωτής διευθυντής πολιτικής και εκστρατειών στην οργάνωση 350.org. Ο νέος στόχος θέτει τη χώρα «σε τροχιά όπου η καθαρή τεχνολογία ορίζει την οικονομική ηγεσία».

Με βάση την ανάλυση του Λαμπ, η πραγματική πορεία της αποανθρακοποίησης μετά την κορύφωση των εκπομπών επηρεάζεται συχνά από ιδιαίτερους παράγοντες. Για την Ελλάδα, η μείωση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική κρίση της δεκαετίας του 2010. Η Δανία υιοθέτησε ενεργειακές πολιτικές υπέρ των ΑΠΕ ήδη από τη δεκαετία του 1980. Οι ΗΠΑ επωφελήθηκαν από την άνθηση της σχιστολιθικής ενέργειας, η οποία αντικατέστησε τον άνθρακα και μείωσε τις εκπομπές μετά το 2007.

Πολλά έχουν αλλάξει από τότε που οι ευρωπαϊκές χώρες έφτασαν στο ανώτατο επίπεδο εκπομπών. Πολλές ξεκίνησαν τις μειώσεις τους τη δεκαετία του 1990, όταν υπήρχαν λιγότερες εναλλακτικές λύσεις στα ορυκτά καύσιμα και μικρότερο παγκόσμιο ενδιαφέρον για την κλιματική αλλαγή. Σήμερα, η Κίνα είναι ηγέτης στα ηλεκτρικά οχήματα και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας — τομείς που έχουν γίνει πολύ φθηνότεροι — καθώς και σε πολλές άλλες πράσινες βιομηχανίες.

Η Κίνα θα μπορούσε να πετύχει μείωση 30% έως το 2035, σύμφωνα με μοντέλα του μη κερδοσκοπικού Κέντρου Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA). Αυτό θα ήταν το κατώτατο όριο όσων οι ερευνητές θεωρούν αναγκαία για να διατηρηθεί ζωντανός ο στόχος του 1,5 βαθμού Κελσίου. Θα απαιτούσε διατήρηση του σημερινού ξέφρενου ρυθμού ανάπτυξης της καθαρής ενέργειας και των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων, καθώς και φιλόδοξες πολιτικές αποανθρακοποίησης σε τομείς που υστερούν, όπως ο χάλυβας και τα κτήρια.

Ο Λάουρι Μιλούβιρτα, επικεφαλής αναλυτής στο CREA, υποστηρίζει ότι το Πεκίνο μπορεί εφικτά να πετύχει τον στόχο. «Η ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας, η ηλεκτροκίνηση και η αναδιάρθρωση της οικονομίας μακριά από τον κατασκευαστικό τομέα έχουν μόνο επιταχυνθεί», δήλωσε.

Άλλοι ερευνητές θεωρούν τον στόχο του 30% μη ρεαλιστικό. «Αυτός ο αριθμός είναι πολύ απαιτητικός για την Κίνα — για εσωτερικούς και εξωτερικούς λόγους», δήλωσε ο Χου Μπιν, αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Τσινγκχούα. Επεσήμανε τις μεγάλες δυσκολίες στην απεξάρτηση από τον άνθρακα, στη διασύνδεση της καθαρής ενέργειας με το δίκτυο και στην ανάπτυξη επαρκούς αποθήκευσης ενέργειας.

Οι παγκόσμιες εμπορικές εντάσεις και η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη δράση για το κλίμα προσθέτουν περισσότερα εμπόδια και αβεβαιότητες. Η κλιματική εκδήλωση του ΟΗΕ την Τετάρτη είδε μια ομάδα ηγετών να δεσμεύονται για νέους κλιματικούς στόχους έως το 2035 στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού. Όμως οι μεγάλοι ρυπαντές, μεταξύ των οποίων η ΕΕ και η Ινδία, δεν έχουν ακόμη ανακοινώσει ανανεωμένες δεσμεύσεις, λιγότερο από δύο μήνες πριν από τη Σύνοδο COP30 στη Βραζιλία.

Ενώ πολλές δυτικές χώρες μείωσαν τις εκπομπές τους μεταφέροντας βιομηχανίες στο εξωτερικό, η Κίνα —ως το εργοστάσιο του κόσμου— θα πρέπει σε μεγάλο βαθμό να «πρασινίσει» τη βιομηχανία της εσωτερικά. Ο Χου δήλωσε ότι το ινστιτούτο του εκτιμά πως η Κίνα θα μειώσει τις εκπομπές της κατά 10% έως 15% έως το 2035. «Είμαι πολύ βέβαιος ότι αυτός ο αριθμός θα επιτευχθεί», είπε. «Δεδομένης της ταχύτητας, της κλίμακας και του κόστους των ΑΠΕ στην Κίνα, είναι πιθανό η χώρα να τα καταφέρει ακόμα καλύτερα».
Διαβάστε ακόμη

Η γυάλινη κατοικία που σχεδιάζει ο μεγάλος Jean Nouvel στο παραδεισένιο νησί της Ιαπωνίας

Χαράλαμπος Καραγκίκας (e-menus): Η startup που φιλοδοξεί να αλλάξει τον χάρτη της εστίασης (pics)

PepsiCo Hellas: Το μεγάλο στοίχημα στην HORECA και το «όπλο» των Lay’s

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα