Αγοράζουμε ένα προϊόν σε πλαστική συσκευασία. Το χρησιμοποιούμε και τοποθετούμε το πλαστικό περίβλημά του στον ειδικό μπλε κάδο με τη σιγουριά ότι θα ανακυκλωθεί και δε θα επιβαρύνει το περιβάλλον. Με την ίδια πεποίθηση, αγοράζουμε και πάλι ένα άλλο προϊόν και ακολουθώντας την ίδια διαδικασία το καταναλώνουμε και στη συνέχεια ρίχνουμε το πλαστικό στον κάδο ήσυχοι με τη συνείδησή μας ότι κάναμε το χρέος μας προς το πλανήτη. Η πραγματικότητα, όμως, είναι αρκετά διαφορετική.
Τη στιγμή που η πλαστική ρύπανση αποτελεί μάστιγα, παρά τις ευρωπαϊκές οδηγίες για απαγόρευση διάθεσης πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης και τις σχετικές καμπάνιες ευαισθητοποίησης, η μείωση των αποβλήτων και η σωστή επεξεργασίας τους, αλλά κυρίως η μείωση αγοράς πλαστικών προϊόντων κρίνονται απαραίτητες ώστε να ελαττωθούν οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και την υγεία.
Οι πλουσιότερες χώρες τείνουν να παράγουν περισσότερα απόβλητα, σημαντικό μέρος των οποίων εξάγεται εκτός Ευρώπης με την Ευρωπαϊκή Ένωση να υπολογίζει σε 32,7 εκατομμύρια τόνους τις εξαγωγές προς τρίτες χώρες το 2020.
Αναλυτικότερα, όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτός ΕΕ «ταξιδεύουν» σιδηρούχα και μη σιδηρούχα απορρίμματα μετάλλων, καθώς και απορρίμματα από χαρτί, πλαστικό, ύφασμα και γυαλί. Τα σιδηρούχα απόβλητα και απορρίμματα από γυαλί εξάγονται κυρίως σε χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ενώ τα μη σιδηρούχα μέταλλα, τα απορρίμματα από χαρτί, πλαστικό και ύφασμα εξάγονται κυρίως σε χώρες εκτός ΟΟΣΑ.
Σύμφωνα με την Eurostat η Τουρκία είναι ο κυριότερος προορισμός για τα ευρωπαϊκά απόβλητα, με όγκο περίπου 14,7 εκατομμυρίων τόνων το 2021. Ο δεύτερος σημαντικότερος προορισμός ήταν η Ινδία, η οποία δέχθηκε σχεδόν 2,4 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων από την ΕΕ το 2021, ακολουθούμενη από την Αίγυπτο (1,9 εκατομμύρια τόνοι), την Ελβετία (1,7 εκατομμύρια τόνοι), το Ηνωμένο Βασίλειο (1,5 εκατομμύρια τόνοι), τη Νορβηγία (1,4 εκατομμύρια τόνοι), το Πακιστάν (1,3 εκατομμύρια τόνοι), την Ινδονησία (1,1 εκατομμύρια τόνοι), τις Ηνωμένες Πολιτείες (0,9 εκατομμύρια τόνοι) και το Μαρόκο (0,6 εκατομμύρια τόνοι).
Η εξαγωγή αποβλήτων, ωστόσο, επηρεάζει και άλλες χώρες όπως προκύπτει από έρευνα που διεξήχθη από ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου της Ουτρέχτης σε συνεργασία με συναδέλφους της από το Βιετνάμ -και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Circular Economy and Sustainability»-, οι οποίοι διερεύνησαν την ευρωπαϊκή διαδικασία ανακύκλωσης πλαστικών στο Minh Khai Craft Village, το μεγαλύτερο κέντρο ανακύκλωσης του Βιετνάμ, 20 χλμ. από το Ανόι.
Όπως αποκαλύπτεται, η διαδικασία ανακύκλωσης παρουσιάζει ελλείψεις και κενά προκαλώντας σημαντικά προβλήματα στις τοπικές κοινότητες, αφού οι πολίτες ζουν και εργάζονται περιτριγυρισμένοι από τοξικές αναθυμιάσεις που παράγονται από την επεξεργασία του πλαστικού.
Παράλληλα, εξαιτίας των ακατάλληλων αποθηκευτικών χώρων, τα απορρίμματα φυλάσσονται σε αυλές σπιτιών, στο δρόμο ή σε οικόπεδα που παραμένουν ανεκμετάλλευτα.
Εκτιμάται ότι το 25-30% των εισαγόμενων πλαστικών απορρίπτεται ως υπολειμματικά απόβλητα, ενώ 7 εκατομμύρια λίτρα λυμάτων καταλήγουν καθημερινά σε ανοικτές χωματερές και υδάτινες οδούς από την εγκατάσταση ανακύκλωσης.
Όταν από το 2018 η κυβέρνηση της Κίνας έθεσε σε ισχύ την απαγόρευση εισαγωγής πλαστικών απορριμμάτων, προσπαθώντας να μειώσει τα εκατομμύρια τόνων πλαστικών που εισέρχονταν στη χώρα ετησίως -στη χώρα έως το 2016 έφτανε περισσότερο από το 50% των πλαστικών αποβλήτων κυρίως από τις ΗΠΑ- παρατηρήθηκε απότομη αύξηση στα πλαστικά σκουπίδια στο Βιετνάμ.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, πριν η κυβέρνηση της ασιατικής χώρας επιβάλει αυστηρούς κανονισμούς που περιλάμβαναν την έκδοση ειδικών αδειών σε εταιρίας επεξεργασίας αποβλήτων, η εισαγωγή πλαστικών είχε αποφέρει μεγάλη ποσότητα χρημάτων σε ντόπιους που τα διαχειρίζονταν δίχως τις απαραίτητες προδιαγραφές.
«Οι περισσότερες εταιρείες ανακύκλωσης χωρίς άδεια εισαγωγής αγόραζαν εισαγόμενα πλαστικά απόβλητα από μεσάζοντες. Είχαν κάποια άδεια λειτουργίας της επιχείρησης και έπρεπε να ακολουθούν βασικούς κανονισμούς υγιεινής και ασφάλειας. Για να προσπεράσουν τους κανονισμούς, η δωροδοκία στον επιθεωρητή ήταν συχνό φαινόμενο. Άλλοι ανέφεραν τη δυνατότητα εισαγωγής πλαστικών απορριμμάτων χωρίς άδεια με δωροδοκία τελωνειακών υπαλλήλων», τονίζει η ομάδα που διεξήγαγε τη μελέτη προσθέτοντας ότι το λεγόμενο χωριό ανακύκλωσης έμοιαζε περισσότερο με προάστιο με αυτοσχέδιες δομές ανακύκλωσης στις μπροστινές αυλές των σπιτιών, οι οποίες ήταν γεμάτες απορρίμματα και «πνιγμένες» στους καπνούς από το πλαστικό που έλιωνε.
Αυτό που εξέπληξε τους ειδικούς ήταν ότι στους υπαίθριους χώρους διαλογής και ανακύκλωσης των αποβλήτων, οι υπάλληλοι, αλλά και οι ιδιοκτήτες των «επιχειρήσεων», μαγείρευαν, έτρωγαν και ζούσαν στο σημείο με τα παιδιά τους να παίζουν ανάμεσα στα λύματα.
«Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες πίστευαν ότι οι δραστηριότητές τους δεν ήταν ιδιαίτερα επιβλαβείς αφού υποστήριζαν ότι “αρρωσταίνεις ζώντας οπουδήποτε στις μέρες μας” και “το νερό είναι αρκετά καθαρό για να το πετάξεις στην αποχέτευση”», αναφέρουν οι ερευνητές που αποτυπώνουν την έλλειψη διαφάνειας και πληροφοριών σχετικά με τη διαδικασία μεταφοράς αποβλήτων και εκφράζουν την ανησυχία τους για τις σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων.
Photo: Pixabay
Διαβάστε ακόμη
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ