Κάθε χρόνο παράγονται 380 εκατ. τόνοι πλαστικού παγκοσμίως, αλλά μόνο το 9% ανακυκλώνεται, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το μεγαλύτερο μέρος των πλαστικών αποτεφρώνεται, καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής ή φτάνει στον ωκεανό επιδρώντας αρνητικά στα θαλάσσια είδη. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι τα τελευταία 10 χρόνια έχει παραχθεί περισσότερο πλαστικό από ό,τι σε ολόκληρο τον 20ο αιώνα.

Η αύξηση της παραγωγής έχει οδηγήσει τους αρμόδιους φορείς να αναζητήσουν λύσεις για τον περιορισμό των επιπτώσεων της πλαστικής ρύπανσης και ανάμεσα σε αυτές συγκαταλέγεται και η ανακύκλωση.

Εντούτοις, η διαδικασία συνδέεται με αρκετές προκλήσεις και περιορισμούς, κυρίως εξαιτίας των πρόσθετων και των μειγμάτων από πολυμερή που περιέχονται στα προϊόντα προς ανακύκλωση.

Σύμφωνα με μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία και της Λειψίας στη Γερμανία χιλιάδες είναι τα χημικά πρόσθετα και άλλες τοξικές ουσίες που σχεδόν ποτέ δεν αναφέρονται και μπορούν να καταλήξουν σε ανακυκλωμένα προϊόντα.

Όπως αναφέρουν στην έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Journal of Hazardous Materials έχει αποδειχθεί ότι ανακυκλώνονται και επικίνδυνες χημικές ουσίες σε νέα υλικά και προϊόντα. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι από τις 16.000 χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή πλαστικών οι 4.200 έχουν επικίνδυνες ιδιότητες.

Πολλές από αυτές ανήκουν στις κατηγορίες των πλαστικοποιητών, των επιβραδυντών φλόγας, των αντιοξειδωτικών, των σταθεροποιητών υπεριώδους ακτινοβολίας ή των αντιμικροβιακών παραγόντων και μόνο ελάχιστες εξ αυτών ρυθμίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο και οι μελετητές έχουν επανειλημμένα επισημάνει ότι οι ισχύοντες κανονισμοί για τις πλαστικές χημικές ουσίες είναι ανεπαρκείς για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα πλαστικά δεν είναι ανιχνεύσιμες καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, πράγμα που σημαίνει ότι ούτε οι καταναλωτές, ούτε οι διαχειριστές αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης, γνωρίζουν ποια πλαστικά περιέχουν ποιες χημικές ουσίες και πόσα έρχονται σε επαφή με άλλες όπως τα φυτοφάρμακα.

Σε μία προσπάθεια να διερευνήσουν τις πιθανές συνέπειες στην υγεία από την επαφή με αυτές, οι ερευνητές των δύο πανεπιστημίων συγκέντρωσαν σφαιρίδια από ανακυκλωμένο πλαστικό πολυαιθυλενίου από Ινδία, Νιγηρία και Ταϊβάν και πραγματοποίησαν μελέτες στο εργαστήριο.

Διαπίστωσαν ότι τα σφαιρίδια μπορούν να απελευθερώσουν χημικές ουσίες στο νερό επιδρώντας αρνητικά στο ενδοκρινικό σύστημα και τον μεταβολισμό των λιπιδίων σε προνύμφες ψαριού-ζέβρα.

Αναλυτικότερα, οι επιστήμονες έβαλαν σε δεξαμενές με νερό τα σφαιρίδια για 48 ώρες και στη συνέχεια τοποθέτησαν τις προνύμφες του ψαριού-ζέβρα για διάστημα πέντε ημερών. Στη συνέχεια πραγματοποίησαν μετρήσεις στα ψάρια και διαπίστωσαν αύξηση στη γονιδιακή έκφραση που σχετίζεται με τον μεταβολισμό των λιπιδίων, την λιπογένεση και την ενδοκρινική ρύθμιση.

«Αυτοί οι σύντομοι χρόνοι έκθεσης αποτελούν έναν ακόμη δείκτη των κινδύνων που θέτουν οι χημικές ουσίες στα πλαστικά για τους ζωντανούς οργανισμούς. Οι επιπτώσεις που παρατηρήσαμε δείχνουν ότι η έκθεση μπορεί να αλλάξει τη φυσιολογία και την υγεία των ψαριών», εξήγησε η Αζόρα Κόνιγκ Καρντγκάρ, επικεφαλής συντάκτρια και ερευνήτρια οικοτοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ.

Από παλαιότερη μελέτη είχαν προκύψει ανάλογες συνέπειες στον άνθρωπο και δη στο αναπαραγωγικό σύστημα από την έκθεση σε τοξικές ουσίες στα πλαστικά.

«Αυτό είναι το κύριο εμπόδιο στην ιδέα της ανακύκλωσης πλαστικού. Δεν έχουμε ποτέ πλήρη γνώση για το ποιες χημικές ουσίες θα καταλήξουν σε ένα αντικείμενο κατασκευασμένο από ανακυκλωμένο πλαστικό. Υπάρχει επίσης σημαντικός κίνδυνος ανάμειξης χημικών ουσιών, που καθιστούν το ανακυκλωμένο πλαστικό τοξικό», πρόσθεσε η Μπέθανι Κάρνεϊ Άλμροθ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ και ερευνήτρια.

Την ίδια στιγμή, οι επιστήμονες υπολόγισαν τις χημικές ουσίες που απελευθερώθηκαν στο νερό κατά τις πρώτες 48 ώρες και εντόπισαν πολλές ενώσεις, με το μείγμα τους να μεταβάλλεται σύμφωνα με τα διαφορετικά σφαιρίδια. Ανάμεσα σε αυτές βρέθηκαν σταθεροποιητές υπεριώδους ακτινοβολίας και πλαστικοποιητών, φυτοφάρμακα και βιοκτόνα.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι με αυτά μπορεί να έχουν μολυνθεί τα πλαστικά κατά την πρώτη φάση χρήσης τους, πριν γίνουν απόβλητα και ανακυκλωθούν.

Για αυτό το λόγο, λοιπόν, καλούν τους αρμοδίους να απαγορεύσουν ή έστω να περιορίσουν τα επικίνδυνα χημικά στα πλαστικά και να αυξήσουν τη διαφάνεια στην αλυσίδα παραγωγής τους, ώστε να μπορούν να ανακυκλωθούν με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο.

Διαβάστε ακόμη 

Ποιες περιοχές στην Αθήνα συμφέρουν για αγορά σπιτιών (πίνακας) 

Ρεύμα: Διήμερο με «ανάσα» χαμηλών τιμών στη χονδρική (pic) 

Ζαλίζουν τα φέσια: Στα 15 εκατ. ευρώ έφτασαν τα ανείσπρακτα ενοίκια

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα