© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Δυόμισι χρόνια πριν, στο ξεκίνημα της πανδημίας που έφερε τα πάνω κάτω -και- στον χώρο της εργασίας, με τις εταιρείες να αναζητούν νέα σημεία ισορροπίας ανάμεσα στην τηλεργασία και τη φυσική παρουσία στο γραφείο, ελάχιστοι μπορούσαν να προβλέψουν ότι μία πολυεθνική θα ήταν διατεθειμένη να πληρώσει κάπου στα 30 ευρώ / τ.μ. τον μήνα ως ενοίκιο για τους νέους της γραφειακούς χώρους στην Αθήνα.
Πού; Μα πού αλλού παρά στο Μαρούσι, μία περιοχή η οποία, έχοντας βιώσει στο παρελθόν τις χρυσές εποχές του real estate ως το βασικό επιχειρηματικό κέντρο στα βόρεια της Αθήνας, κάνει τώρα το μεγάλο comeback συγκεντρώνοντας εν έτει 2022 τη νέα γενιά των «πράσινων» γραφείων που αναζητούν πλέον οι μεγάλοι όμιλοι με δρομολογημένες επενδύσεις άνω των 300 εκατ. ευρώ, γύρω από το «δαχτυλίδι» της Αττικής Οδού, πάνω και στα πέριξ της λεωφόρου Κηφισίας.
Τα νέα γραφεία ξεφεύγουν από τα συμβατικά, έχουν μεγάλους ανοιχτούς χώρους ώστε οι εργαζόμενοι να βρίσκονται και να ανταλλάσσουν ιδέες, με έντονη και πανταχού παρούσα την τεχνολογία, ακόμα και όταν αυτοί βρίσκονται στο διπλανό δωμάτιο! Και αυτά ακριβώς τα νέα γραφεία είναι που δρομολογούνται από τους μεγάλους παίκτες της αγοράς ακινήτων και γίνονται ανάρπαστα από τους μεγάλους χρήστες, πολυεθνικές και μεγάλους εγχώριους ομίλους, οι οποίοι πληρώνουν ακόμη και πάνω από 25-30 ευρώ / τ.μ. τον μήνα για να τα μισθώσουν. Ενα νούμερο που λίγα χρόνια πριν, στη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης της χώρας, φάνταζε αστρονομικό, ενώ ακόμη και τώρα είναι τριπλάσιο σε σχέση με τις τιμές με τις οποίες μισθώνονται οι γραφειακοί χώροι παλιότερων προδιαγραφών σε δευτερεύουσες περιοχές της Αθήνας.
Νέες επενδύσεις
Ακριβώς με βάση αυτό το μοντέλο, της νέας γενιάς των «πράσινων» κτιρίων γραφείων, ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε πολύ πρόσφατα στην οδό Φραγκοκκλησιάς στο Μαρούσι το βιοκλιματικό συγκρότημα γραφείων με τις αντίστοιχες πιστοποιήσεις της Prodea Investments AEEAΠ, ύψους 15 εκατ. ευρώ, με μισθώτριες τις Google και Εlpedison. Η επόμενη αντίστοιχη άφιξη από την άλλη πλευρά της λεωφόρου Κηφισίας, παραπλεύρως της Αττικής Οδού στην περιοχή του Αγίου Θωμά, αφορά το ολοκαίνουριο κτίριο που θα φιλοξενήσει τα νέα γραφεία της Kaizen Gaming (Stoiximan | Betano). Πρόκειται για το κτίριο που αναπτύσσει η Dimand με συμμετοχή αυτή τη στιγμή της Prodea στο 35% και θα περάσει, μετά την ολοκλήρωσή του, εντός του 2022 επίσης στο χαρτοφυλάκιο της εισηγμένης ΑΕΕΑΠ. Το συγκρότημα προϋπολογισμού 37 εκατ. ευρώ έχει βιοκλιματικά χαρακτηριστικά λαμβάνοντας και διεθνείς πιστοποιήσεις με το σύστημα πιστοποίησης αειφόρου ανάπτυξης LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) σε επίπεδο GOLD αλλά και με το διεθνές πρότυπο WELL, το οποίο επικεντρώνεται στις συνθήκες για την προώθηση της ευεξίας και της υγείας του ανθρώπου στο κτιριακό περιβάλλον.
Η Prodea, η μεγαλύτερη από πλευράς αξίας χαρτοφυλακίου ακινήτων εισηγμένη Επενδυτική Ακινήτων του Χ.Α., θα έχει ισχυρό αποτύπωμα στο Μαρούσι, όπου, πέραν του ILIDA Business Center στην περιοχή του Ολυμπιακού Σταδίου που αποκτήθηκε πέρυσι από τη Lamda Development αντί 39 εκατ. ευρώ, έχει υπό σχεδιασμό αυτή τη στιγμή ένα ακόμη συγκρότημα με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά στο «δαχτυλίδι» της Αττικής Οδού: Πρόκειται για τα πέντε όμορα οικόπεδα, πρώην ιδιοκτησίας της Eκκλησίας των Μαρτύρων του Ιεχωβά, που αγοράστηκαν στις αρχές της χρονιάς από την εισηγμένη με σκοπό τη δημιουργία, εντός του 2023, συγκροτήματος γραφείων συνολικής επιφάνειας περί τα 12.000 τ.μ. (πιθανότατα σε δύο κτίρια) σε μία επένδυση συνολικού προϋπολογισμού 35 εκατ. ευρώ. Το έργο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο στάδιο των μελετών και θα αποτελέσει μία ακόμη σημαντική προσθήκη σε ένα από τα πλέον «προνομιακά», σύμφωνα με τους επιτελείς της εταιρείας, σημεία του επιχειρηματικού άξονα του Αμαρουσίου.
Dimand – PWC
Πολύ κοντά, στο ίδιο προνομιακό σημείο της λεωφ. Κηφισίας, θα κατασκευαστεί και το νέο αρχηγείο της PricewaterhouseCoopers σε 18 μήνες από σήμερα, το 2024, το οποίο θα αναλάβει να αναπτύξει η Dimand με μισθώτρια τη γνωστή εταιρεία συμβούλων-ελεγκτών στο έργο που σχεδιάστηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο ΑΣΠΑ του Σπύρου Τσαγκαράτου. Το νέο συγκρότημα με μία αξία ανάπτυξης (μαζί με την αγορά του οικοπέδου) κοντά στα 50-55 εκατ. ευρώ θα κατασκευαστεί σε ένα από τα τελευταία οικόπεδα της λεωφόρου Κηφισίας, γνωστό και ως πρώην ακίνητο της Berkshire το οποίο αγοράστηκε από την Dimand και θα πουληθεί μετά την ολοκλήρωσή του. Τα νέα γραφεία, που θα λάβουν επίσης κορυφαίες διεθνείς πιστοποιήσεις, θα αποτελούνται από δύο αντικριστά κτίρια τεσσάρων επιπέδων, συνολικής επιφάνειας 22.550 τ.μ. μαζί με υπόγεια πάρκινγκ και βοηθητικούς χώρους. «Μεταξύ των κτιρίων αναπτύσσεται ακάλυπτος χώρος πρασίνου, που θα λειτουργεί ως πυρήνας κοινωνικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων, αλλά και ως χώρος ανάπαυλας για τους εργαζόμενους», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Ο νέος σχεδιασμός συμβαδίζει και με τις νέες τάσεις που έχουν επικρατήσει πλέον στην εργασία διεθνώς μετά την εμπειρία της πανδημίας και θέλει να εφαρμόσει η PwC και στα νέα της γραφεία στο Μαρούσι, με λιγότερους ατομικά προσδιορισμένους χώρους και περισσότερους κοινόχρηστους χώρους με «γειτονιές», όπου άνθρωποι με διαφορετικές δεξιότητες θα μπορέσουν να συνεργαστούν και να καινοτομήσουν, με αμφιθέατρα, βιβλιοθήκες, εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους συνεργασίας, χώρους χαλάρωσης κ.ο.κ., με δυνατότητα εναλλαγής της χρήσης τους ανάλογα με την ανάγκη των εργαζομένων και την αλληλεπίδραση μεταξύ των ομάδων. «Η ευέλικτη εργασία ήρθε για να μείνει κι από τη μία ενθαρρύνεται η απομακρυσμένη εργασία, ωστόσο, από την άλλη πλευρά, είναι και απαραίτητο να καλλιεργείται και η κοινή κουλτούρα στους εργαζόμενους, ότι δηλαδή ανήκουν σε μία ομάδα και μία μεγαλύτερη κοινότητα, στοιχεία αναγκαία ώστε ένας οργανισμός να επιτυγχάνει τους στρατηγικούς του στόχους», όπως επισημαίνεται σχετικά.
Στο «δαχτυλίδι» δίπλα στο Ιατρικό Κέντρο τοποθετείται και το νέο βιοκλιματικό πενταώροφο κτίριο γραφείων που θα κατασκευαστεί με τη μέθοδο της αντιπαραροχής, στο ακίνητο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ). Το ΤΕΕ έχει προκηρύξει διαγωνισμό, προϋπολογισμού 20,29 εκατ. ευρώ (συν ΦΠΑ), για την αξιοποίηση μέσω αντιπαροχής του οικοπέδου με τις προσφορές να έχουν πάρει παράταση για μέσα στον Αύγουστο, ενώ το ποσοστό αντιπαροχής στο ΤΕΕ φτάνει το 35,45%, με τη συγκεκριμένη μέθοδο να επιλέγεται και λόγω της ελκυστικότητας του σημείου για τον κατασκευαστή. Η αξιοποίηση των όρων δόμησης στο μέγιστο οδηγεί σε επιφάνεια δόμησης 20.598 τ.μ. (εκ των οποίων υπόγεια 10.468 τ.μ.) για το κτίριο που θα είναι ενεργειακής κλάσης Α+. Ο ανάδοχος θα αναλάβει με δικές του δαπάνες την κατασκευή του κτιρίου γραφείων, τμήμα του οποίου θα παραχωρηθεί στο ΤΕΕ, όπως και τμήμα από τις 310 θέσεις στάθμευσης που θα δημιουργηθούν στους υπόγειους χώρους.
To μεγαλύτερο project
Aπό τα μεγαλύτερα κτιριακά projects σε όλη την Αθήνα και το μεγαλύτερο στο Μαρούσι, φιλοδοξώντας να δημιουργήσει ένα νέο τοπόσημο, είναι αυτό που έχουν δρομολογήσει από κοινού στο πρώην ακίνητο της Kodak η Noval Property ΑΕΕΑΠ του ομίλου Στασινόπουλου και η επενδυτική Brook Lane Capital, από τους πλέον κινητικούς παίκτες στο εγχώριο real estate τα τελευταία χρόνια.
Ακριβώς το ενδιαφέρον για σύγχρονους γραφειακούς χώρους πολύ υψηλών προδιαγραφών αυξάνει τώρα τον προϋπολογισμό του έργου, κατά τις πληροφορίες, σε επίπεδα ακόμη και πάνω από 100 εκατ. ευρώ για ένα υπερσύγχρονο συγκρότημα κοντά στα 62.000 τ.μ., συμπεριλαμβανομένων και των υπόγειων και βοηθητικών χώρων. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι την αρχιτεκτονική υπογραφή στο mega project του Αμαρουσίου, το οποίο αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη φάση των αδειοδοτήσεων, πιθανότατα θα βάλει το πολυβραβευμένο διεθνώς αρχιτεκτονικό γραφείο Foster + Partners (που έχει εκπονήσει, ως γνωστόν, το masterplan του έργου στο Ελληνικό, έχοντας συμμετοχή και σε επιμέρους έργα όπως για τον πύργο Marina Tower εντός της έκτασης που θα φιλοξενήσει τη μεγαλύτερη αστική ανάπλαση στη χώρα). To νέο συγκρότημα στο πρώην οικόπεδο της Kodak των 16 στρεμμάτων περίπου, επί των οδών Χειμάρρας 10-12 και Λεωφόρου Αμαρουσίου – Χαλανδρίου, θα είναι πλήρως φιλικό για το περιβάλλον, θα περιλαμβάνει πολλούς ανοιχτούς χώρους και campus, με τις εργασίες να ξεκινούν μέσα στην επόμενη χρονιά μέσα από το κοινό επενδυτικό σχήμα που έχουν συστήσει Noval Property και Brook Lane Capital.
Επίσης, στην οδό Χειμάρρας προς το τέλος του χρόνου θα ξεκινήσει και η νέα επένδυση από μία ακόμη ΑΕΕΑΠ του ελληνικού Χρηματιστηρίου, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει χτίσει ένα χαρτοφυλάκιο αξίας πολλών εκατομμυρίων σε γραφεία στο Μαρούσι. Ο λόγος τώρα για το νέο έργο των 16,5 εκατ. ευρώ από την Trastor AEEAΠ με την ανάπτυξη ενός ακόμη «πράσινου» συγκροτήματος γραφείων με σχεδόν 5.000 τ.μ. ανωδομής σε ιδιόκτητη έκταση κατόπιν της συνένωσης δύο οικοπέδων, ενώ την ίδια στιγμή η εταιρεία έχει προχωρήσει και με το πλάνο αναβαθμίσεων υφιστάμενων ιδιοκτησιών στην περιοχή.
Στο ίδιο μοτίβο, με ενεργειακές αναβαθμίσεις υφιστάμενων γραφείων ιδιοκτησίας της στην περιοχή κινείται και η Dromeus Capital -στην οποία έχουν περιέλθει κτίρια πρώην ιδιοκτησίας του άλλοτε κραταιού ομίλου Βωβού- με πλάνα ανάπτυξης για νέα κτίρια στην περιοχή στα πέριξ της οδού Σωρού, όπως και η επενδυτική Hellenic Properties, με επικεφαλής τον Ερρίκο Αρρώνες που επίσης έχει επενδύσει στο Μαρούσι, σε γραφεία με ισχυρούς μισθωτές, εγχώριους και ξένους.
*Στην κεντρική φωτογραφία το ολοκαίνουργιο κτίριο παραπλεύρως της Αττικής Οδού στην περιοχή του Αγίου Θωμά θα φιλοξενήσει τα νέα γραφεία της Kaizen Gaming (Stoiximan | Betano). Το συγκρότημα είναι προϋπολογισμού 37 εκατ. ευρώ και έχει βιοκλιματικά χαρακτηριστικά με διεθνείς πιστοποιήσεις.
Διαβάστε ακόμη:
Πάνος Δάβαρης: Βγαίνει στο σφυρί η βίλα του στη Μύκονο (pics)
Η απίθανη ιστορία του Δανού που κέρδισε 120 εκατ. ευρώ στο Eurojackpot