Ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ), ένα από τα μεγαλύτερα δημόσια έργα της χώρας και το μεγαλύτερο έργο υποδομής στην Κρήτη, εισέρχεται σε φάση υλοποίησης με την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης του βασικού τμήματος, Χανιά – Ηράκλειο, με ανάδοχο τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Πρόκειται για έργο συνολικού μήκους 157,5 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού άνω των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ με δικαίωμα προαίρεσης το τμήμα Κίσσαμος- Χανιά μήκους 30,8 χιλιομέτρων. Ο ΒΟΑΚ αναμένεται να μεταμορφώσει τις οδικές μεταφορές στο νησί και να προσφέρει ένα σύγχρονο και ασφαλές αυτοκινητόδρομο που θα διασχίζει την Κρήτη από τον Κίσσαμο Χανίων έως το Ηράκλειο αφήνοντας εκτός παραχώρησης την περιοχή της Σητείας.
Η υπογραφή της σύμβασης με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει προγραμματιστεί εκτός απροόπτου για τα τέλη της επόμενης εβδομάδας, παρουσία του Πρωθυπουργού και της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Το έργο του ΒΟΑΚ εντάσσεται σε ένα σύνθετο χρηματοδοτικό σχήμα που περιλαμβάνει πόρους από το ΕΣΠΑ 2021–2027, το Ταμείο Ανάκαμψης, εθνικούς πόρους και ιδιωτική χρηματοδότηση από τον ανάδοχο. Ωστόσο, το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα που επιβάλλουν οι χρόνοι του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελεί σημαντική πρόκληση.
Η Ελλάδα πρέπει να έχει ολοκληρώσει τις σχετικές εργασίες έως τα μέσα του 2026 για να διασφαλιστεί η εκταμίευση περίπου 490 εκατομμυρίων ευρώ. Από αυτά, τα 200 εκατ. ευρώ προορίζονται για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, με περίπου 8 εκατ. ευρώ να δεσμεύονται ειδικά για απαλλοτριώσεις.
Πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της Aktor κ. Αλέξανδρος Εξάρχου, δήλωσε ότι αν δεν υπάρξει παράταση του προγράμματος είναι αδύνατο να απορροφηθούν οι πόροι σε ένα χρόνο. Εξέφρασε όμως την αισιοδοξία ότι τελικά θα βρεθεί λύση.
Η μοιρασιά της πίτας
Η υπογραφή της σύμβασης με την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα αποτελέσει το σημαντικό βήμα για να οριστικοποιηθεί και το τελικό σχήμα που θα αναλάβει την κατασκευή και την παραχώρηση του έργου. Παρά τις αντιρρήσεις και τις διαφωνίες εδώ και πολλούς μήνες, οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες της χώρας κατάφεραν να φτάσουν σε συμφωνία για την κατανομή του έργου, αποφεύγοντας μακροχρόνιες νομικές διαμάχες.
Αν δεν μεταβληθεί το συμφωνημένο σχήμα με την συμβασιοποίηση του έργου, η σύμπραξη για το κατασκευαστικό αντικείμενο προβλέπει το μοίρασμα της πίτας ως εξής: ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ 40%, ΜΕΤΚΑ 30% και Aktor επίσης με 30%. Στην παραχώρηση οι συζητήσεις που είχαν γίνει προ μηνών προέβλεπαν τη συμμετοχή με 40% της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, με 24% της ΜΕΤΚΑ με επίσης 24% της ΕΛΛΑΚΤΩΡ και 12% της Αktor. Εκτιμάται ότι στα ποσοστά αυτά θα υπάρξουν μεταβολές.
Με την υπογραφή της σύμβασης και την εκκίνηση των πρώτων εργασιών σε τμήματα που δεν απαιτούν απαλλοτριώσεις, ο ΒΟΑΚ θα κάνει το πιο καθοριστικό βήμα του. Αν και η επιτυχία του εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, αποτελεί αναμφίβολα ένα έργο-ορόσημο για την Κρήτη και τη χώρα.
Σημαντικό στοιχείο της νέας φάσης του έργου αποτελεί η συμφωνία με τους δήμους για την χάραξη του έργου αλλά και η εφαρμογή των διοδίων.
Σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης, προβλέπεται η λειτουργία αναλογικών διοδίων στον ΒΟΑΚ, με βάση τα χιλιόμετρα που διανύει κάθε όχημα. Το σύστημα αυτό θα βασίζεται σε ηλεκτρονική καταγραφή διέλευσης και θα ενσωματώνει σύγχρονη τεχνολογία για να διασφαλιστεί δίκαιη και αποδοτική χρέωση για τους οδηγούς. Η πλήρης εφαρμογή των διοδίων αναμένεται μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής των κύριων τμημάτων του άξονα.
Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, στο πλαίσιο της προσφοράς της για τη σύμβαση παραχώρησης, πρότεινε κόστος διοδίων της τάξης των 0,063 ευρώ ανά χιλιόμετρο για τα Ι.Χ., ποσό που θεωρείται ιδιαίτερα ανταγωνιστικό.
Υπενθυμίζεται ότι το διόδιο του ΒΟΑΚ θα επιδοτηθεί κατά την περίοδο λειτουργίας με το λεγόμενο δικαίωμα απόρριψης σκιώδους διοδίου που αντιστοιχεί σε ποσοστό 64,62% επί των διοδίων. Η χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου και η επιδότηση κατά την περίοδο λειτουργίας ήταν τα δύο στοιχεία που έδωσαν την υπεροχή στην προσφορά της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Διαβάστε ακόμη
Ανάσα για το στεγαστικό: Σχέδιο για την αξιοποίηση 25.000 ακινήτων
Στο μικροσκόπιο της ΕΕ οι Golden Visas: Τίτλοι τέλους στα χρυσά διαβατήρια και η θέση της Ελλάδας
Γιώργος Μαθιός (ESA Security Solutions): Συμμαχία Made in GREECE με drones – τεχνολογία αιχμής
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα