Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι σίγουρο ότι θα τερματίσει επισήμως το γενναιόδωρο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) για την αγορά ομολόγων την Πέμπτη και ο πρόεδρός της, Mario Draghi, πρέπει να περάσει μια λεπτή γραμμή, καθώς δίνει την τελευταία του ενημέρωση σχετικά με τη νομισματική πολιτική της ζώνης του ευρώ σήμερα.
Το τέλος του QE πρέπει να είναι μη αναστρέψιμο για λόγους αξιοπιστίας. Ωστόσο, με την επιβράδυνση της ανάπτυξης, τις δημοσιονομικές εντάσεις στη Γαλλία και την Ιταλία, το πολιτικό αδιέξοδο του Brexit και τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο που εξακολουθεί να μαίνεται, ο επικεφαλής της ΕΚΤ θέλει να επικεντρωθεί σε άλλες μορφές υποστήριξης.
Αυτό αφήνει τον Ντράγκι να ισορροπεί σε μια λεπτή γραμμή: Πρέπει να εμφανιστεί αρκετά σίγουρος για τον τερματισμό του προγράμματος ύψους 2,6 τρισ. ευρώ, αλλά ταυτόχρονα να περιορίσει τις προσδοκίες των επενδυτών για μια πολιτική περαιτέρω σύσφιξης.
Σύμφωνα με το Reuters, το QE αντιστοιχεί σε σχεδόν 7.600 ευρώ ανά πολίτη της νομισματικής ένωσης. Μόνο που αυτά τα χρήματα δεν μπαίνουν στις τσέπες, αλλά πέφτουν στην αγορά χρέους με στόχο να «περάσουν» τελικά και στην πραγματική οικονομία. Κρατώντας το κόστος δανεισμού σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, η ΕΚΤ θέλησε να βάλει φρένο στην κερδοσκοπία κατά του ευρώ και να βοηθήσει τις τράπεζες να ανοίξουν τις πόρτες τους σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
“Ο τερματισμός της ποσοτικής χαλάρωσης τώρα μοιάζει περισσότερο σαν να τελειώνουν τα πυρομαχικά παρά με το ότι βασίζονται σε μια πειστική οικονομική προοπτική”, ανέφερε ο οικονομολόγος της Societe Generale, Ανατόλι Αννενκόφ.
Το πρόβλημα της ΕΚΤ είναι ότι η ανάπτυξη είναι ασθενέστερη από ό, τι οι υπεύθυνοι της πολιτικής υπολόγιζαν, ακόμη και πριν από λίγες μόνο εβδομάδες, ενώ η προβλεπόμενη άνοδος του βασικού πληθωρισμού δεν υλοποιήθηκε, θέτοντας σε αμφισβήτηση ορισμένες από τις υποθέσεις της τράπεζας σχετικά με την ευρύτερη οικονομία.
Για να «γλυκάνει» κάπως τα κακά νέα, η ΕΚΤ θα μπορούσε επίσης να υποδείξει κάποιο «δέλεαρ».
Είναι πιθανό να διατηρήσει το χρονικό ορίζοντα ανοικτό για την επένδυση μετρητών από ομολογιακά δάνεια που λήγουν και θα μπορούσε να συζητήσει νέα μακροπρόθεσμα δάνεια προς τις τράπεζες ή αν θα καθυστερήσει κι άλλο την πρώτη αύξηση των επιτοκίων από το 2011.
Τα επιτόκια της τράπεζας βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα τουλάχιστον μέχρι το επόμενο καλοκαίρι και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ένας εύκολος τρόπος να κρατηθεί χαμηλό το κόστος δανεισμού είναι να καθυστερήσει κι άλλο η αύξηση των επιτοκίων.
“Αναμένουμε τώρα ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια το 2020 και όχι στα τέλη του 2019, όπως ξέρουμε μέχρι σήμερα”, δήλωσε η Fitch Ratings την Τετάρτη. “Αναμένουμε από την ΕΚΤ να αλλάξει την πρόβλεψη για τα επιτόκια τους επόμενους μήνες”, πρόσθεσε.
Όλα αυτά τα βήματα είναι σχετικά μέτρια και θα είναι αποτελεσματικά μόνο εάν σταθεροποιηθεί η ανάπτυξη με ταχύ ρυθμό ώστε να δημιουργηθεί πληθωρισμός.