Τα πρωτοφανή μέτρα που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χθες δείχνουν ότι η Κριστίν Λαγκάρντ είναι αποφασισμένη να στηρίξει με κάθε τρόπο όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, παρά το γεγονός ότι ορισμένα βόρεια κράτη μέλη μπλοκάρουν τις αποφάσεις για κοινό δανεισμό στο δημοσιονομικό πεδίο.
Στο εξής η ΕΚΤ στην ουσία θα πληρώνει τις τράπεζες για να χορηγούν δάνεια, αλλά και για να αγοράζουν κρατικά ομόλογα.
Οι προϋποθέσεις για την στοχευμένη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση (TLTRO) χαλάρωσαν, με περαιτέρω μείωση του επιτοκίου, πράγμα που σημαίνει ότι οι εμπορικές τράπεζες θα μπορούν από τον Ιούνιο του 2020 και για 12 μήνες να αντλούν ρευστότητα με αρνητικό επιτόκιο (το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης, που είναι μηδέν, μειωμένο κατά 0,50 μονάδες, ήτοι -0,50%), την οποία θα έχουν κίνητρο να διοχετεύουν σε δάνεια στην αγορά. Στην ουσία δηλαδή η ΕΚΤ θα πληρώνει 0,5% για τα δάνεια που θα δίνει στις εμπορικές τράπεζες.
Επίσης ανακοινώθηκαν και νέες πράξεις χρηματοδότησης λόγω πανδημίας (PELTRO) με επιτόκιο 0,25 μονάδες χαμηλότερο από το βασικό και με χαλαρότερους όρους, στο πλαίσιο των οποίων θα μπορούν να αγοράζουν κρατικά ομόλογα. Μέχρι τώρα, οι εμπορικές τράπεζες πλήρωναν «πρόστιμο» εφόσον χρησιμοποιούσαν τη ρευστότητα για να αγοράσουν κρατικά ομόλογα, αλλά τώρα η χαλάρωση των όρων ερμηνεύεται ως πράσινο φως για αγορές τέτοιων τίτλων.
Άλλωστε η Κριστίν Λαγκάρντ έδωσε σαφές στίγμα ότι ο μεγάλος κίνδυνος είναι ο «διαχωρισμός» της ευρωζώνης και επομένως ο στόχος είναι να μην μείνει καμία χώρα πίσω στην καταπολέμηση της πανδημίας -όπως κατ΄εξοχήν η Ιταλία και η Ελλάδα με το μεγάλο χρέος.
Είναι πολύ πιθανό με άλλα λόγια ότι κάποιες χώρες θα αξιοποιήσουν την ευκαιρία για να πουλήσουν ομόλογα στις εμπορικές τράπεζες ώστε να αντλήσουν χρήματα, αντί να προσφύγουν στο δανεισμό μέσω ESM που συνεπάγεται όρους και προϋποθέσεις.
Βέβαια η κατάσταση αυτή σημαίνει ότι το ρίσκο των ευάλωτων χωρών μεταφέρεται από τα κράτη στις τράπεζες, γεγονός που προβληματίζει τους αναλυτές μετά τις χθεσινές ανακοινώσεις.