Γιατί καθυστερεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας

Ένα σημαντικό θέμα, το οποίο χρονίζει, καθώς αντιμετωπίσθηκε και συνεχίζει να αντιμετωπίζεται  με ημίμετρα τόσο από τις κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών όσο και από τους βασικούς «παίκτες» της αγοράς, χωρίς να έχει παρουσιάσει κάποια ουσιαστική πρόοδο, είναι αυτό του ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας και της κοινωνίας

Το θέμα αυτό περιλαμβάνεται στην ατζέντα με τις δέκα «SOS» συστάσεις της Κομισιόν προς την κυβέρνηση, με τη θέση του να βρίσκεται αμέσως μετά από το θέμα των ενεργειακών υποδομών και της βελτίωσής τους.

Σύμφωνα με την Ε.Ε. ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας και της κοινωνίας εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, λόγω του υπερβολικά χαμηλού – στα όρια του μετρήσιμου – ποσοστού πρόσβασης στα ευρυζωνικά δίκτυα υψηλών ταχυτήτων καθώς και των ψηφιακών δεξιοτήτων που βρίσκονται πολύ κάτω από τον μέσο όρο της Ευρώπης.

Η Ελλάδα, τονίζει η Κομισιόν, πρέπει να επενδύσει στην τεχνολογία της πληροφορίας και της επικοινωνίας, προκειμένου να καλύψει, και την απο-επένδυση που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης. Σημειώνεται ότι το θέμα του ψηφιακού μετασχηματισμού συνδέεται και με την επόμενη ενότητα, των συστάσεων της Κομισιόν προς την ελληνική κυβέρνηση, δηλαδή αυτή της τόνωσης των επενδύσεων στην εκπαίδευση, στην έρευνα και την καινοτομία.

Ουραγός η Ελλάδα στα δίκτυα οπτικών ινών

Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία του ΟΟΣΑ που ήρθαν στη δημοσιότητα μόλις πριν λίγους μήνες, η Ελλάδα έχει μείνει πολύ πίσω – για την ακρίβεια είναι ουραγός – σε ευρυζωνικά δίκτυα υπερυψηλών ταχυτήτων. Οπως δείχνουν τα στοιχεία του διεθνούς οργανισμού, η τηλεπικοινωνιακή υποδομή της χώρας μας βασίζεται, ακόμη, σε δίκτυα χαλκού κατά 99,8% και κατά 0,2% σε δίκτυα οπτικών ινών. Είναι ευνόητο ότι με βάση τα παραπάνω στοιχεία η Ελλάδα κατατάσσεται στην 37η και τελευταία θέση μεταξύ των 37 χωρών – μελών του ΟΟΣΑ.

Πρώτη χώρα στην κατάταξη είναι η Ν.Κορέα, με διείσδυση των οπτικών ινών στα δίκτυά της κατά 78,5%. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι οι τέσσερεις στις πέντε ευρυζωνικές συνδέσεις είναι με οπτικές ίνες. Ακολουθεί η Ιαπωνία με διείσδυση 77,3% και στη συνέχεια η Λιθουανία με διείσδυση 72,1%.

Ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ ανέρχεται στο 24,8% αφού σε σύνολο 411 εκατ. ευρυζωνικών συνδέσεων στη ζώνη του ΟΟΣΑ τα 101 εκατ. συνδέσεις βασίζονται σε οπτικές ίνες. Σε χαμηλά επίπεδα, αντίστοιχα με εκείνα της Ελλάδα κυμαίνεται και η διείσδυση των ευρυζωνικών συνδέσεων μέσω οπτικών ινών σε Βέλγιο (0,56%), Βρετανία (1,52%) και Γερμανία (2,56%). Στην Ελλάδα, σε σύνολο 3,9 εκατομμυρίων ευρυζωνικών συνδέσεων, μόλις 7.000 συνδέσεις βασίζονται σε οπτικές ίνες.

Εδώ, βέβαια, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όταν ο ΟΟΣΑ μιλά για δίκτυα οπτικών ινών αναφέρεται σε συνδέσεις οπτικών ινών που φτάνουν μέχρι το σπίτι (fiber to the home ή FTTH), το κτίριο (fiber to the buliding ή FTTB) και μέχρι την εγκατάσταση (fiber to the premise ή FTTP).

Aντίθετα, στη κατηγορία αυτή, ο ΟΟΣΑ δεν περιλαμβάνει τις συνδέσεις που αξιοποιούν οπτικές ίνες μέχρι την καμπίνα (fiber to the cabinet ή FTTC) και από εκεί κι έπειτα ακολουθεί σύρμα χαλκού.

Τις συνδέσεις αυτές, καταχρηστικά, οι εγχώριοι πάροχοι (ΟΤΕ, Vodafone, Wind) τις χαρακτηρίζουν συνδέσεις οπτικών ινών και είναι εκείνες που σήμερα στη χώρα μας έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση. Βασική διαφορά είναι ότι οι ταχύτητες μετάδοσης δεδομένων στις συνδέσεις αυτές φθάνουν το πολύ σε 30 έως 50 Μbps, ενώ οι συνδέσεις FTTH/B/P προσφέρουν ταχύτητες άνω των 100 Mbps και ενίοτε φτάνουν το 1 Gbps.

Σε ότι αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης, τα στοιχεία του ΟΟΣΑ που αναφέρονται στον περασμένο Ιούνιο δείχνουν ότι μέσα σε ένα χρόνο (Ιούλιος 2017 – Ιούνιος 2018) οι συνδέσεις οπτικών ινών παρουσίασαν αύξηση στη χώρα μας της τάξης του 34%. Τη μεγαλύτερη αύξηση συνδέσεων οπτικών ινών σημείωσε πέρυσι η Ιρλανδία (212%) και ακολούθησε το Βέλγιο (70%). Τα ποσοστά αυτά δείχνουν την ανωριμότητα των αγορών καθώς οι ώριμες αγορές, όπως Κορέα, Ιαπωνία, Λιθουανία κ.ά., σημειώνουν πολύ χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των ευρυζωνικών συνδέσεων οπτικών ινών – της τάξης του 5% ή και λιγότερο.

Βέβαια αν στα στοιχεία συμπεριληφθούν και οι ευρυζωνικές συνδέσεις χαλκού (τεχνολογίες ADSL, VDSL κ.λπ.) η Ελλάδα κατέχει ικανοποιητική θέση μεταξύ των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ. Kατάσσεται στη 14η θέση μεταξύ των 37 κρατών–μελών παρουσιάζοντας διείσδυση 36,1% στον πληθυσμό. Το ποσοστό αυτό είναι κοντά σε εκείνα της Πορτογαλίας (35,6%), που κατατάσσεται στη 15η θέση, και του Λουξεμβούργου (36,9%), που κατατάσσεται στη 13η θέση. Μάλιστα, η χώρα μας μαζί με την Αυστραλία και την Πορτογαλία είναι οι χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ που συνεχίζουν να αυξάνουν αισθητά τη διείσδυση των ευρυζωνικών συνδέσεων. Και οι τρεις χώρες πέρυσι πέτυχαν τη μεγαλύτερη αύξηση της διείσδυσης ευρυζωνικών, που για κάθε χώρα ήταν της τάξης των δύο ποσοστιαίων μονάδων.

Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ δείχνουν ότι το DSL εξακολουθεί να είναι η κυρίαρχη σταθερή ευρυζωνική τεχνολογία, αντιπροσωπεύοντας το 38% του συνόλου των συνδέσεων σταθερής ευρυζωνικής πρόσβασης. Ωστόσο, η διείσδυση των συνδέσεων νέας γενιάς βαίνει αυξανόμενη, ενώ η δημοτικότητα του DSL εξασθενεί. Ετσι, οι συνδέσεις DSL, παγκοσμίως, μειώθηκαν κατά 8% σε ετήσια βάση (Ιούνιος 2018), ενώ οι συνδέσεις σε οπτικές ίνες αυξήθηκαν κατά 15% το ίδιο διάστημα.

Ακριβό στη χώρα μας το ευρυζωνικό Internet των δικτύων κινητής τηλεφωνίας 

Η κινητή ευρυζωνικότητα ξεπέρασε το 106% το εξεταζόμενο διάστημα, με επιπλέον 98 εκατομμύρια συνδρομές, αύξηση κατά 7,4% σε ετήσια βάση. Η Ιαπωνία έχει, παγκοσμίως, το υψηλότερο ποσοστό διείσδυσης της κινητής ευρυζωνικότητας (168%) και ακολουθούν η Ιαπωνία (155%), η Φινλανδία (146%), η Εσθονία (137%), οι ΗΠΑ και η Αυστραλία (136%).

Από τα ίδια στοιχεία προκύπτουν κάποια ενδιαφέροντα ευρήματα για τις συνδέσεις machine-to-machine (M2M). Σύμφωνα με αυτά, η Σουηδία, η Νέα Ζηλανδία, η Νορβηγία και οι ΗΠΑ παραμένουν παγκόσμιοι ηγέτες στον αριθμό των χρησιμοποιούμενων καρτών SIM M2M ανά 100 κατοίκους. Ειδικά, η Σουηδία αριθμεί 125 κάρτες ανά 100 κατοίκους – αναλογία πολύ υψηλότερη από τις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ που παρείχαν δεδομένα. Συνολικά, οι συνδέσεις M2M, παγκοσμίως, αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 38% τον περασμένο χρόνο.

Η Ελλάδα, σε ό,τι αφορά τις ευρυζωνικές συνδέσεις κινητής, έχει ποσοστό διείσδυσης στον πληθυσμό 74,6% και κατατάσσεται στην 31η θέση μεταξύ των 37 χωρών-μελών του ΟΟΣΑ. Τέλος, οι συνδέσεις M2M αντιστοιχούν στο 3,3% του πληθυσμού της χώρας και την κατατάσσουν στην 35η θέση.

Ένας βασικός παράγοντας για τη χαμηλή διείσδυση του internet μέσω δικτύων κινητής τηλεφωνίας στη χώρα μας είναι και οι ακριβές τιμές διάθεσής του από τους παρόχους.

Η πιό πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε η Cable.co.uk, δείχνει ότι η Ελλάδα έχει το υψηλότερο κόστος δεδομένων κινητής τηλεφωνίας, κατά μέσο όρο, εν συγκρίσει με τις λοιπές χώρες της Ευρώπης. Η εταιρεία που έκανε την έρευνα συγκέντρωσε δεδομένα από 6,313 πακέτα σε 230 χώρες μεταξύ 23 Οκτωβρίου και 28 Νοεμβρίου 2018.
Ο μέσος όρος κόστους 1GB mobile data, στην Ελλάδα έχει την υψηλότερη τιμή εν συγκρίσει με την υπόλοιπη Ευρώπη φτάνοντας τα 32,71 δολάρια (28,95 ευρώ). Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι ο αντίστοιχος μέσος όρος κόστους στην Κύπρο είναι 20,25 δολάρια (17,91 ευρώ) , στην Αγγλία 6,66 δολάρια (5,89 ευρώ) στην Ιταλία 1,73 δολάρια (1,53 ευρώ), στην Γαλλία 2,29 δολάρια (2,03 ευρώ) στην Τουρκία 2,25 δολάρια (1,99 ευρώ).

Οι Ευρωπαϊκές χώρες που έχουν το φθηνότερο κόστος κατά μέσο όρο στα δεδομένα είναι η Ουκρανία όπου 1GΒ κοστίζει 0,51 δολάρια (0,45 ευρώ), η Ρωσία με το 1GB να κοστίζει 0,91 δολάρια (0,80 ευρώ), η Φιλανδία με το 1GB να κοστίζει 1,16 δολάρια (1,03 ευρώ), το Μονακό με το 1GB να κοστίζει 1,21 δολάρια (1,07 ευρώ) και η Πολωνία όπου το 1GΒ κοστίζει 1,32 δολάρια (1,17 ευρώ).

Στην τελευταία πεντάδα, στις χώρες δηλαδή που παρουσιάζουν τον υψηλότερο μέσο όρο κόστους δεδομένων, βρίσκονται η Πορτογαλία με το 1GB να κοστίζει 13,98 δολάρια (12,36 ευρώ), η Μάλτα με 1GB να κοστίζει 18,79 δολάρια (16,62 ευρώ) η Ελβετία με το 1GB να κοστίζει 20,22 δολάρια (17,88 ευρώ), η Κύπρος με το 1GB να κοστίζει 20,25 δολάρια (17,91 ευρώ) και στην τελευταία θέση η χώρα μας με το 1GB να κοστίζει 32,71 δολάρια (28,93 ευρώ).

Μάλιστα η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία δεκάδα των υψηλότερων τιμών και στην παγκόσμια κατάταξη σύμφωνα με την έρευνα. Συγκεκριμένα κάτω από την Ελλάδα υπάρχουν οι χώρες Βερμούδες, Τζιμπουντί, οι νήσοι Φώκλαντ, η νήσος Αγίας Ελένης στην Αφρική, η Δημοκρατία της Ισημερινής Γουινέας και η Ζιμπάμπουε.

Λαμβάνοντας υπόψη συνολικά τα δεδομένα της Ανατολικής Ευρώπης η έρευνα διαπιστώνει ότι η καλή υποδομή των δικτύων κατά μήκος της περιοχής συμβάλλει ώστε η πλειονότητα των χωρών να κατατάσσονται στις λιγότερο ακριβές. Φθηνότερη χώρα της περιοχής αποδεικνύεται η Πολωνία με μέση τιμή ανά 1GB 1,32 δολάρια (1,17 ευρώ), ακολουθούμενη από τη Ρουμανία (1,89 δολάρια- 1,67 ευρώ) και τη Σλοβενία (2,21 δολάρια -1,95 ευρώ).

Για την δυτική Ευρώπη η οποία περιλαμβάνει πιο εύπορες χώρες με εξίσου αναπτυγμένες υποδομές δικτύων η Φινλανδία πρωτοπορεί έχοντας τα φθηνότερα δεδομένα κινητής τηλεφωνίας στη Δυτική Ευρώπη, ενώ περιλαμβάνει και χώρες όπως η Ελβετία, η Μάλτα και η Πορτογαλία οι οποίες βρίσκονται εκτός των κορυφαίων 200 και στις χαμηλότερες θέσεις της Ευρώπης.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Γ. ΖΩΤΟΣ