Μετά από δεκαετίες εργασιακής υστέρησης και υψηλής ανεργίας, ο ευρωπαϊκός νότος, με αιχμή την Ελλάδα, απολαμβάνει μια εντυπωσιακή ανάκαμψη στην αγορά εργασίας, σε αντίθεση με τον επιβραδυνόμενο βορρά, επισημαίνει η ολλανδική τράπεζα ING.

Μια νέα σελίδα γράφεται στην οικονομική ιστορία της Ευρωζώνης. Από το 2023 και μετά, ο ευρωπαϊκός νότος, και κυρίως η Ελλάδα, σημειώνει αξιοσημείωτη πρόοδο στην αγορά εργασίας, με την ανεργία να μειώνεται θεαματικά και την απασχόληση να ενισχύεται σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Αυτή η εξέλιξη δεν αφορά μόνο την ανάκαμψη μετά την πανδημία, αλλά φαίνεται πως αποτελεί δομική μεταστροφή που ενισχύει τη σύγκλιση βορρά-νότου, με καθοριστικές συνέπειες για την οικονομική πολιτική και τις αποφάσεις της ΕΚΤ.

Από τις αρχές του 2023, ο Νότος της Ευρωζώνης, και ειδικά η Ελλάδα, καταγράφει σημαντική μείωση της ανεργίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ING, οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου έχουν δει πτώση της ανεργίας από -0,8 έως και -2,6 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ αντίθετα, χώρες του βορρά όπως το Βέλγιο και η Γερμανία εμφανίζουν αυξήσεις στην ανεργία.

Για την Ελλάδα, η θετική αυτή εξέλιξη αντανακλάται και στην ενίσχυση της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, ιδιαίτερα στους τομείς του λιανεμπορίου, των επαγγελματικών και επιστημονικών υπηρεσιών, αλλά και στις κατασκευές. Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν υπήρξε αρνητικός ρυθμός απασχόλησης σε κανέναν τομέα της ιταλικής οικονομίας, ενώ παρόμοια είναι η εικόνα και στην Ισπανία, με μικρές μόνο απώλειες στον αγροτικό και τον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Ο ρόλος του δημόσιου τομέα ως μοχλός σταθερότητας και στον βορρά

Παρότι η ιδιωτική απασχόληση ενισχύεται στον νότο, στον βορρά η εικόνα είναι διαφορετική. Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις αρχίζουν να συρρικνώνουν την απασχόληση, κυρίως λόγω υψηλού κόστους εργασίας και χαμηλότερης ζήτησης. Ο δημόσιος τομέας (ή ο ημι-δημόσιος) αποτελεί πλέον τη βασική πηγή νέων θέσεων εργασίας σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία. Αντίθετα, στον νότο, ο δημόσιος τομέας δεν λειτουργεί ως “τεχνητή στήριξη”, αλλά ως συμπληρωματικός παράγοντας στη δυναμική που παρουσιάζει ο ιδιωτικός τομέας.

Η εντυπωσιακή αυτή μεταστροφή οφείλεται σε ένα σύνολο παραγόντων:

  • Οικονομική ώθηση από το Ταμείο Ανάκαμψης (NextGenEU): Οι επενδύσεις σε υποδομές, ψηφιακό μετασχηματισμό και πράσινη μετάβαση έχουν τροφοδοτήσει την οικονομική δραστηριότητα στον Νότο.
  • Ανάκαμψη του τουρισμού: Ειδικά για την Ελλάδα, η εκρηκτική άνοδος των τουριστικών ροών μετά την πανδημία συνέβαλε καταλυτικά.
  • Λιγότερη εξάρτηση από τη βιομηχανία: Η Γερμανία, η Αυστρία και το Βέλγιο πληρώνουν το τίμημα της έντονης βιομηχανικής εξάρτησης, που τις καθιστά πιο ευάλωτες σε διαταραχές.
  • Διαφορετική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης: Οι επιχειρήσεις στον βορρά ίσως επενδύουν περισσότερο στην αυτοματοποίηση, αντικαθιστώντας θέσεις εργασίας.

Η ING τονίζει πως η Ελλάδα και η Ισπανία βρίσκονται στην «ιδανική» οικονομική γωνία: αυξάνουν τις θέσεις εργασίας, ενισχύουν την παραγωγικότητα και ταυτόχρονα αυξάνουν την εγχώρια ζήτηση. Είναι μια “υγιής” πορεία ανάκαμψης που ενισχύει την ανταγωνιστικότητα μεσοπρόθεσμα. Αντίθετα, χώρες όπως η Ιταλία εμφανίζουν αύξηση της απασχόλησης αλλά με αδύναμη παραγωγικότητα, ενώ η Γερμανία και η Αυστρία κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση, με αύξηση της ανεργίας και υποχώρηση της παραγωγικότητας.

Το τέλος των «δύσκολων ισορροπιών» για την ΕΚΤ

Η σύγκλιση αυτή προσφέρει έναν σημαντικό «πονοκέφαλο λιγότερο» για την ΕΚΤ. Η πολυδιάστατη κατάσταση μεταξύ βορρά και νότου δυσκόλευε εδώ και χρόνια τη χάραξη ενιαίας νομισματικής πολιτικής. Τώρα όμως, με τον νότο να συγκλίνει ανοδικά και τον βορρά να διορθώνει σταδιακά, η ΕΚΤ μπορεί να ασκήσει πολιτική με μικρότερη εσωτερική ένταση. Αυτό μεταφράζεται και σε στενότερα spreads στα κρατικά ομόλογα, ενισχύοντας τη χρηματοοικονομική σταθερότητα στην Ευρωζώνη συνολικά.

Η σημερινή πραγματικότητα αποδεικνύει ότι η Ευρώπη μπορεί να αλλάξει. Η Ελλάδα, η Ισπανία και ο ευρύτερος νότος αναδεικνύονται πλέον ως οι δυναμικότεροι πυλώνες ανάκαμψης της Ευρωζώνης. Η ιστορική αυτή καμπή φέρνει ευκαιρίες, αλλά και προκλήσεις: η διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής, η μετάβαση σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης και η ενίσχυση των θεσμών, θα κρίνουν αν αυτή η «νέα σύγκλιση» θα είναι πραγματικά διατηρήσιμη.

Διαβάστε ακόμη:

Tουρισμός: Παραμένει κυρίαρχος πυλώνας της ελληνικής οικονομίας, αλλά αποδυναμώνεται σταδιακά η εικόνα του (γράφημα)

Πλειστηριασμοί: «Αφιερωμένα» στον… ήλιο τα βαριά σφυριά για την Τετάρτη 16/7 (pics)

ΑVAX: Η στρατηγική σε παραχωρήσεις, ακίνητα και μαρίνες – Πώς εξελίσσονται τα μεγάλα μέτωπα των έργων

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα